
สหราชอาณาจักรที่เราคุ้นเคยกับการเรียกว่า “อังกฤษ” เผชิญภาวะเงินเฟ้อรุนแรง กดให้กำลังซื้อของภาคครัวเรือนต่ำต่อเนื่องมาราว 2 ปีเต็ม บวกกับอัตราดอกเบี้ยที่ปรับสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว ทำให้ความสามารถในการซื้อบ้านของชาวอังกฤษต่ำลงมาก ๆ หลายคนที่อยากมีบ้านก็เอื้อมไม่ถึง ดังที่ก่อนหน้านี้ “ประชาชาติธุรกิจ” เคยนำเสนอเรื่อง “พิษดอกเบี้ยสูง คนอังกฤษหมดสิทธิ์มีบ้าน ตลาดที่อยู่อาศัยซบหนักในรอบ 14 ปี” ไปแล้วเมื่อเดือนสิงหาคม 2023
เมื่อเร็ว ๆ นี้ “อีวาย ไอเท็ม คลับ” (EY Item Club) กลุ่มคาดการณ์ทางเศรษฐกิจชั้นนำในสหราชอาณาจักรเผยแพร่รายงานคาดการณ์ว่า สินเชื่อที่อยู่อาศัยในสหราชอาณาจักรในปี 2023 และ 2024 จะเติบโตต่ำสุดในรอบทศวรรษ
เมื่อกำลังซื้อต่ำ ธุรกรรมการซื้อบ้านลดลง ตลาดที่อยู่อาศัยซบเซา ราคาบ้านก็ต้องร่วงลงตามกลไกตลาด
เมื่อเร็ว ๆ นี้ “ซูพลา” (Zoopla) บริษัทให้บริการเว็บไซต์และแอปพลิเคชั่นซื้อขายอสังหาริมทรัพย์ในลอนดอนเปิดเผยว่า จากการวิเคราะห์ยอดขายบ้านใน 378 พื้นที่ เขตการปกครองท้องถิ่นในสหราชอาณาจักร พบว่า ในเดือนกันยายนและเดือนตุลาคม 2023 ราคาบ้านในพื้นที่ส่วนใหญ่ (4 ใน 5) ลดลง เมื่อเทียบกับเดือนเดียวกันของปีก่อนหน้า โดยส่วนใหญ่ที่ราคาลดลงเป็นพื้นที่ในอังกฤษ ส่วนในสกอตแลนด์และไอร์แลนด์เหนือยังไม่ลด
สัดส่วนบ้าน 4 ใน 5 พื้นที่ที่มีการลดราคานี้ ถือเป็นสัดส่วนที่เพิ่มขึ้นจาก 6 เดือนก่อนหน้านั้น ที่ราคาบ้านลดลงคิดเป็นสัดส่วน 1 ใน 20 พื้นที่
ถึงอย่างนั้น ราคาบ้านที่ปรับลดลงก็ยังไม่ได้ทำให้คนอังกฤษสามารถซื้อบ้านได้ง่ายขึ้น เนื่องจากราคาบ้านปรับลดลงในอัตราที่ไม่มาก โดยในทุกพื้นที่ลดลงน้อยกว่า 5% และคาดว่าจะมีเพียงบางพื้นที่ที่ราคาบ้านลดลงมากกว่า 5% ในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้า
คนที่ได้ประโยชน์จากการที่ราคาบ้านลดลงยังคงจำกัดอยู่ที่กลุ่มคนร่ำรวยที่มีเงินซื้อบ้านโดยไม่ต้องกู้ธนาคาร ซึ่งข้อมูลของ “ซูพลา” บอกอีกว่า การซื้อบ้านโดยคนร่ำรวยที่ซื้อด้วยเงินสดคิดเป็น 32% ของยอดขายบ้านในปีนี้ เพิ่มขึ้นมากเมื่อเทียบกับค่าเฉลี่ยในช่วง 5 ปีที่ผ่านมาที่มีสัดส่วน 20%
ด้วยภาวะตลาดอสังหาริมทรัพย์ที่ซบเซาดังที่ว่ามา ทำให้ในปีนี้บริษัทผู้พัฒนาโครงการอสังหาริมทรัพย์ต้องจัดโปรโมชั่นลด แลก แจก แถม เพื่อดึงดูดลูกค้ามากกว่าที่เคยทำมาในอดีต
ข้อมูลจากสถาบันการเงิน “อาร์บีซี แคปปิทัล มาร์เก็ตส์” (RBC Capital Markets) และ “บลูมเบิร์ก นิวส์” (Bloomberg News) ระบุว่า 25% ของบ้านใหม่ทั้งหมดที่ขายในเดือนสิงหาคม มีการทำโปรโมชั่นเพื่อดึงดูดลูกค้า ก่อนจะปรับลดลงมาเล็กน้อยที่ระดับ 20% ณ สิ้นเดือนตุลาคม ซึ่งถือเป็นสัดส่วนที่สูงกว่าในช่วงทศวรรษที่ผ่านมาที่มีบ้านน้อยกว่า 10% ที่มีการโฆษณา โดยทำโปรโมชั่นลด แลก แจก แถม
ในช่วงฤดูร้อน (มิถุนายนถึงสิงหาคม) ที่ผ่านมา เฮย์ฟิลด์ โฮมส์ (Hayfield Homes) ผู้พัฒนาโครงการบ้านหรูใกล้เมืองเบอร์มิงแฮม ได้มอบส่วนลดให้กับลูกค้าเป็นมูลค่าสูงสุด 42,990 ปอนด์ เท่ากับมูลค่ารถยนต์เทสลา (Tesla) และยังมีการเสนอสิ่งจูงใจ ทั้งออกค่าอากรแสตมป์ ออกค่าใช้จ่ายในการขนย้ายบ้าน และค่าธรรมเนียมตัวแทนจำหน่ายบ้าน
เทย์เลอร์ วิมพีย์ (Taylor Wimpey Plc) บริษัทอสังหาริมทรัพย์รายใหญ่ที่สุดในสหราชอาณาจักรก็เป็นหนึ่งในบริษัทที่เสนอสิ่งจูงใจเพื่อดึงลูกค้าด้วยเช่นกัน โดยให้สิ่งจูงใจคิดเป็นมูลค่า 5% ของราคาบ้านในช่วงฤดูร้อนที่ผ่านมา เพิ่มขึ้นมากกว่าเท่าตัว เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปี 2022 ที่ให้ 2%
เมื่อเดือนกันยายน บาร์รัตต์ ดีเวลลอปเมนต์ (Barratt Developments Plc) เปิดตัวโปรแกรม “Rent-then-Buy” ทั่วภาคตะวันออกเฉียงใต้ของอังกฤษ ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ราคาบ้านลดลงเร็วกว่าภาคอื่น ๆ โปรแกรมนี้อนุญาตให้ผู้ซื้อบ้านครั้งแรกสามารถเช่าอยู่ก่อนซื้อเป็นเวลา 6 เดือน แต่เงินเริ่มต้นที่ต้องจ่ายจะเพิ่มขึ้นจาก 2.5% ของราคาบ้านเป็น 5% ของราคาบ้าน นอกจากนั้น บาร์รัตต์กล่าวว่า ในปีหน้าก็จะมุ่งเน้นการขับเคลื่อนรายได้ด้วย “การใช้สิ่งจูงใจแบบกำหนดเป้า”
สำหรับคาดการณ์ภาวะตลาดอสังหาริมทรัพย์สหราชอาณาจักรระยะถัดไป “ซูพลา” คาดว่ายอดขายบ้านรวมทั้งปีนี้จะลดลงเกือบ 25% เมื่อเทียบกับปี 2022 ก่อนที่จะทรงตัวในปี 2024 และคาดว่าราคาบ้านจะลดลงอีก 2% ในปี 2024 แม้ว่าอัตราดอกเบี้ยสินเชื่อบ้านจะลดลงเหลือ 4.5% ภายในสิ้นปีหน้า แต่ซูพลามองว่าอัตราดอกเบี้ยที่ลดลงจะช่วยเพิ่มกิจกรรมการซื้อบ้าน แต่จะไม่ได้เพิ่มราคาบ้าน