Pet Parents เทรนด์การเลี้ยงสัตว์ เสมือนคนในครอบครัว

สพญ.ชนากานต์ เวียงจันดา
สพญ.ชนากานต์ เวียงจันดา

ปัจจุบันคนนิยมเลี้ยงหมาและแมวกันมากขึ้น สังเกตจากโซเชียลมีเดียที่ตอนนี้มี channel หลายช่องนำเสนอไลฟ์สไตล์ของสัตว์เลี้ยง เมื่อชาวเน็ตเห็นความน่ารักของเหล่าน้อง ๆ แล้วต่างก็โดนตกและยอมจำนนเป็นทาสหมาทาสแมว จากนั้นก็เริ่มติดตาม channel จนทำให้สังคมเกิดเซเลบหมาแมวชื่อดัง ที่ได้รับการติดต่อให้ไปโชว์ตามงานอีเวนต์ต่าง ๆ ไม่แพ้ดารานักร้องเลยทีเดียว

“ประชาชาติธุรกิจ” ได้สัมภาษณ์ สพญ.ชนากานต์ เวียงจันดา ผู้อำนวยการฝ่ายขายและฝ่ายการตลาด ช่องทางการจัดจำหน่ายคลินิกสัตวแพทย์ บริษัท โรยัล คานิน (ประเทศไทย) จำกัด ถึงเทรนด์สัตว์เลี้ยงในปัจจุบัน

คุณหมอบอกว่า ปัจจุบันเทรนด์การเลี้ยงสัตว์เป็นแบบ “pet humanization” คือ พฤติกรรมที่เจ้าของเลี้ยงดูสัตว์เลี้ยงเสมือนลูก หรือเป็นสมาชิกของครอบครัว หรือที่เรียกว่า “pet parents” เนื่องจากขนาดของครอบครัวในปัจจุบันมีขนาดเล็กลง จากเดิมที่เคยเป็นครอบครัวใหญ่ มีลูกหลายคน ก็เหลือเพียง 1 หรือ 2 คนเท่านั้น ทำให้หลายครอบครัวหันมาเลี้ยงสัตว์เลี้ยงไว้เป็นเพื่อน หรือบางครอบครัวไม่อยากมีลูก รวมถึงคู่รักที่เป็น LGBTQ+ ก็จะเลี้ยงสัตว์เลี้ยงเป็นลูกแทนเพื่อเติมเต็มชีวิตคู่ให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น

หมา

โดยเมื่อปี 2563 โรยัล คานิน ได้จัดเก็บข้อมูลจำนวนประชากรหมาแมวที่มีเจ้าของ ซึ่งพบว่า แมวมีจำนวน 7 ล้านตัว ขณะที่สุนัขมีจำนวน 14 ล้านตัว รวมเป็น 21 ล้านตัว แต่เนื่องจากเกิดสถานการณ์โควิด-19 จึงไม่ได้เก็บข้อมูลเพิ่ม อย่างไรก็ตาม เชื่อว่าจำนวนคนเลี้ยงหมาและแมวมีมากขึ้นอย่างน้อย 10% แน่นอน

นอกจากนี้ ยังมีสัตว์อื่น ๆ ที่คนนิยมเลี้ยงมากขึ้น เช่น กระต่าย ปลา นก เป็นต้น ทั้งนี้ หนึ่งในปัจจัยที่มีผลต่อการเลือกเลี้ยงสัตว์คือพื้นที่ในการเลี้ยง กล่าวคือ คนที่อาศัยอยู่ในคอนโดมิเนียมอาจเลือกเลี้ยงแมว เพราะเลี้ยงได้ง่ายเมื่ออยู่ในพื้นที่ที่จำกัด อีกทั้งแมวไม่ได้ส่งเสียงดังรบกวนผู้อื่น ในขณะที่หมาปัจจุบันนิยมเลี้ยงสายพันธุ์ที่มีขนาดเล็ก

เทรนด์อาหารสัตว์ (ต้อง) ตอบโจทย์สุขภาพ

เนื่องจากโภชนาการอาหารของหมากับแมวแตกต่างกัน ทำให้ความต้องการสารอาหารต่างกันไปด้วย อย่างแมวเป็นสัตว์กินเนื้อ เพราะฉะนั้นอาหารแมวควรมีปริมาณโปรตีนที่เหมาะสม นอกจากนี้ ยังต้องคำนึงถึงรูปร่างลักษณะของอาหารเม็ดที่ต้องทำออกมาให้เหมาะสมกับแต่ละสายพันธุ์ เช่น แมวเปอร์เซียมีใบหน้ากลมแบน ดังนั้นอาหารเม็ดของแมวพันธุ์นี้ต้องไม่ใช่ลักษณะกลม เพราะจะได้ไม่กลิ้งง่าย เพื่อช่วยให้แมวกินอาหารได้สะดวก

ขณะที่หมาต้องดูว่ามีขนาดเล็ก กลาง หรือใหญ่ เพราะแต่ละสายพันธุ์ต้องการสารอาหารแตกต่างกัน โครงสร้างหน้าตาก็เป็นปัจจัยสำคัญที่ต้องคำนึงถึง อย่างหมาที่มีใบหน้าสั้นจะกินอาหารได้ยากกว่าหมาที่มีใบหน้ายาว ทำให้ใช้พลังงานในการกินค่อนข้างมาก

ดังนั้น โรยัล คานิน จึงผลิตอาหารสำหรับสัตว์เลี้ยงที่เหมาะสมตามช่วงวัย ตั้งแต่ตอนตั้งท้องเพื่อบำรุงทั้งแม่และเด็ก พอคลอดออกมาก็จะมีผลิตภัณฑ์น้ำนมเพื่อเสริมหรือทดแทนในช่วงที่แม่อาจมีน้ำนมไม่พอ จากนั้นเมื่อเข้าสู่ช่วงหย่านมก็จะมีอาหารเม็ดที่สามารถละลายในน้ำได้ทำให้อาหารมีลักษณะข้นคล้ายซีรีแล็คของคน พร้อมกันนี้ยังได้ผลิตอาหารที่มีสารอาหารและให้พลังงานที่เหมาะสมกับสัตว์เลี้ยงตามสายพันธุ์ด้วย เพราะหมาจะมีโรคเฉพาะตามแต่ละสายพันธุ์ ซึ่งหากเราไม่ได้ให้สารอาหารที่ถูกต้องเหมาะสมจะทำให้มีความเสี่ยงในการเกิดโรคได้

“อ้วน” ความน่ารักที่มาพร้อมโรคภัย

ในสายตาของเจ้าของหมาแมวที่อ้วนแปลว่าน่ารัก แต่แท้จริงแล้วอ้วนถูกจัดให้เป็นโรคโรคหนึ่ง ซึ่งเป็นสาเหตุที่ก่อให้เกิดปัญหาอื่น ๆ ตามมาอีกมากมาย แมวอ้วนมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคในระบบทางเดินปัสสาวะตามมา และสุดท้ายอาจเป็นหนึ่งในสาเหตุของการเกิดโรคนิ่ว เพราะเมื่อแมวอ้วนจะไม่อยากเคลื่อนไหวไปไหน จึงทำให้อาหารและน้ำที่กินเข้าไปไม่ได้ถูกขับถ่ายออกมาเพราะไม่ยอมลุกไปเข้าห้องน้ำ ส่วนหมาถ้าอ้วนจะมีปัญหาเกี่ยวกับเรื่องข้อกระดูก เนื่องจากเวลาเดินต้องรับน้ำหนักตัวที่มากจนเกินไป

สำหรับน้ำหนักตัวที่เหมาะสมของหมาแมวนั้นขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ หากพาไปตรวจสุขภาพที่โรงพยาบาลหรือคลินิก หมอจะใช้ Body Condition Score : BCS ในการประเมินภาวะโรคอ้วนของหมาแมว ซึ่งจะมีสกอร์ตั้งแต่ 1-9 โดยระดับปกติจะอยู่ที่ 5 นอกจากนี้ ยังมีวิธีสังเกตด้วยตาเปล่าโดยมองจากด้านบนลำตัวลงมา ซึ่งลักษณะที่บ่งบอกว่าหมาแมวยังไม่อ้วนคือต้องมีเอวและมีส่วนเว้าส่วนโค้ง และเมื่อมองจากด้านข้างพุงต้องไม่ย้อย เมื่อคลำร่างกายแล้วยังสัมผัสได้ถึงซี่โครง

อันตรายของการกินอาหารคน

หลายคนยังเข้าใจผิดว่าหมากับแมวสามารถกินอาหารของคนได้ ขณะที่ในความเป็นจริงมีอาหารบางชนิดที่ไม่ควรให้หมากับแมว เช่น หมากินช็อกโกแลตไม่ได้ เพราะจะเป็นพิษกับร่างกาย เจ้าของจำเป็นต้องศึกษาข้อมูลว่าอาหารชนิดใดบ้างที่ห้ามให้หมาแมว รวมถึงเจ้าของบางคนเข้าใจว่าการให้อาหารคือการแสดงความรัก จึงให้สัตว์เลี้ยงที่ตัวเองรักได้กินอาหารเหมือนกับที่เรากิน แต่จริง ๆ แล้วการแสดงความรักสามารถทำได้ด้วยการพาไปวิ่งเล่นหรือทำกิจกรรมร่วมกัน ซึ่งจะดีต่อสุขภาพมากกว่า แต่ถ้าอยากให้อาหารที่นอกจากอาหารมื้อหลักแล้ว อย่างการให้ขนมควรให้เป็นรางวัลหรือตามโอกาสในปริมาณที่เหมาะสม

“หมาแมวไม่สามารถกินเหมือนคนได้ทุกอย่าง เพราะถ้าวันหนึ่งเขาป่วยเราจะเสียใจ เพราะเขาป่วยด้วยมือของเราเอง”

แมว

ภาพรวมตลาดอาหารสัตว์

มูลค่าตลาดอาหารสัตว์ ตัวเลขโดยเฉพาะช่วงโควิดมีเปอร์เซ็นต์การเจริญเติบโตสูงมาก ทั้งยังคาดการณ์ว่าจะโต 5-10% ไปถึงปี 2568 เนื่องจากคนสนใจดูแลหมาแมวเพิ่มมากขึ้น และเจ้าของเริ่มรู้ว่าการให้อาหารที่เหมาะสมทำให้น้องอยู่กับเรานานขึ้น โดยช่วงก่อนเกิดโควิด-19 มีการเติบโต 1 ดิจิต แต่หลังจากเกิดโควิดเติบโต 2 ดิจิตขึ้นไป

ฝากถึงทาสหมา-แมว

ผู้เลี้ยงบางคนอาจเลือกที่จะปรุงอาหารให้หมาแมวกิน แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นหมอแนะนำอาหารสำเร็จรูปสำหรับสัตว์มากกว่า เพราะสัตว์เลี้ยงจะได้รับสารอาหารตรงตามช่วงวัยและความต้องการในปริมาณที่เหมาะสมกับร่างกาย และยังได้สารอาหารครบถ้วนที่ช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคในอนาคต และเจ้าของก็ไม่ต้องเสียเวลาในการทำอาหารด้วย ซึ่งอาหารสำหรับสัตว์เลี้ยงมีหลายเกรด เจ้าของสามารถเลือกซื้อได้ตามกำลังที่มีได้

นอกจากนี้ ควรพาสัตว์เลี้ยงไปตรวจสุขภาพอย่างน้อย 2 ครั้ง/ปี เพื่อดูว่ามีความผิดปกติหรือไม่อย่างไร หากพบความผิดตั้งแต่เนิ่น ๆ ก็จะได้รักษาได้ทันท่วงที โดยเฉพาะแมวเป็นสัตว์ที่มีความอดทนสูง และชอบเก็บซ่อนความเจ็บปวด


ดังนั้นจึงต้องหมั่นสังเกตอาการผิดปกติอยู่เสมอ เช่น สังเกตอาการเบื่ออาหาร ก่อนอื่นต้องทำความเข้าใจว่า กินยากกับเบื่ออาหารต่างกัน กินยากคือเลือกกิน แต่เบื่ออาหารคืออะไรที่เคยชอบกิน เมื่อมีความผิดปกติจะไม่กินสิ่งนั้นเลย หรือข้อสังเกตอีกอย่างคือก้อนอุจจาระ โดยอุจจาระที่ดีจะมีลักษณะเหมือนมะขามหวาน มีสีน้ำตาล ไม่แข็งและไม่เหลวจนเกินไป แต่หากเจ้าของพบว่าสัตว์เลี้ยงมีอาการดังกล่าวให้พาไปหาหมอทันที