มนุษย์สามารถเข้าใจสัญญาณมือและท่าทางที่ลิงชิมป์และลิงโบโนโบใช้สื่อสารกัน
นี่คือบทสรุปของงานวิจัยโดยทีมนักวิจัยที่มหาวิทยาลัยเซนต์แอนดรูส์ซึ่งให้อาสาสมัครมาแปลความหมายท่าทางของลิงในวิดีโอ
งานวิจัยชิ้นนี้ชี้ว่า บรรพบุรุษร่วมกันคนสุดท้ายของมนุษย์และลิงใช้ท่าทางคล้ายกันและนั่นเป็น “จุดเริ่มต้น” ของภาษาเรา
งานวิจัยนี้ถูกนำไปตีพิมพ์ในวารสารวิทยาศาสตร์ PLOS Biology
หัวหน้านักวิจัย ดร.เคิร์สตี แกรแฮม จากมหาวิทยาลัยเซนต์แอนดรูส์อธิบายว่า “เราได้รู้ว่าลิงอย่างลิงชิมป์และโบโนโบ มีท่าทางที่ใช้ในการสื่อสารเหมือนกัน 95%”
เธอบอกว่านั่นทำให้เกิดความสงสัยว่าความสามารถในการใช้ท่าทางสื่อสารที่เหมือนกันอาจมีอยู่ในตัวบรรพบุรุษคนสุดท้ายของมนุษย์และลิงด้วย ดร.แกรแฮม บอกว่าตอนนี้ค่อนข้างมั่นใจแล้วว่าบรรพบุรุษเราน่าจะเริ่มจากการใช้ท่าทาง และก็ถูกนำไปพัฒนาเป็นภาษาในเวลาต่อมา
งานวิจัยนี้เป็นส่วนหนึ่งของภารกิจทางวิทยาศาสตร์ที่ดำเนินต่อเนื่องเรื่อยมาซึ่งพยายามที่จะเข้าใจจุดเริ่มต้นของภาษาโดยไปศึกษาสายพันธุ์สัตว์ที่ใกล้เคียงกับมนุษย์ที่สุดอย่างลิง
ทีมนักวิจัยใช้เวลาหลายปีในการสังเกตการณ์ลิงชิมแปนซี และพบว่าลิงใช้ท่าทางมากกว่า “80” อย่าง โดยแต่ละอย่างเป็นการสื่อสารกับลิงตัวอื่น
ยกตัวอย่างเช่น การบอกว่าให้ลิงอีกตัวทำความสะอาดแต่งขนให้หน่อย ลิงจะทำท่าเกาเป็นแนวยาว ถ้าขออาหาร จะใช้ท่าทางการลูบที่ปาก ส่วนการจีบกัน ลิงชิมแปนซีจะกัดใบไม้ออกมาเป็นเส้นๆ
- ชี้มนุษย์โบราณ “โฮโม อีเร็กตัส” รู้จักล่องเรือและใช้ภาษา
- 6 พฤติกรรมลิงชิมแปนซีที่เปลี่ยนไป เพราะได้รับผลกระทบจากมนุษย์
- 5 อารมณ์ ที่สัตว์มีเหมือนมนุษย์
การแปลภาษาลิง
นักวิทยาศาสตร์ใช้วิดีโอในการทดลอง โดยปกติแล้ววิธีนี้ใช้ทดสอบความเข้าใจเรื่องภาษาของสัตว์ที่ไม่ใช่สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ในการวิจัยครั้งนี้ พวกเขาใช้วิธีกลับกันโดยมาดูแทนว่ามนุษย์เองเข้าใจสายพันธุ์สัตว์ที่ใกล้เคียงกับมนุษย์ที่สุดอย่างลิงมากน้อยแค่ไหน
อาสาสมัครดูวิดีโอบันทึกท่าทางของลิงชิมป์และลิงโบโนโบ จากนั้นก็ไปเลือกว่าจะแปลความหมายท่าทางของลิงว่าอย่างไรจากตัวเลือกที่มีให้
ผลปรากฏว่าอาสาสมัครทำได้ดีกว่าที่คาดไว้โดยบังเอิญ โดยแปลความหมายของท่าทางลิงชิมป์และลิงโบโนโบถูกต้องมากกว่า 50%
ดร.แคทเธอรีน โฮเบเตอร์ จากมหาวิทยาลัยเซนต์แอนดรูส์ บอกว่า แปลกใจกับผลลัพธ์มาก “ผลที่ปรากฏคือเราสามารถแปลความหมายได้โดยแทบจะจากสัญชาตญาณเลย ซึ่งน่าทึ่งมากเมื่อมองจากมุมมองเรื่องวิวัฒนาการ”
ดร.เกรแฮม บอกว่า ท่าทางที่มนุษย์สามารถเข้าใจได้มาตั้งแต่เกิดอาจเป็นส่วนหนึ่งของ “ชุดคำศัพท์เชิงท่าทางที่มีวิวัฒนการมาตั้งแต่ยุคโบราณของสัตว์สายพันธ์ลิงทั้งหมด รวมถึงพวกเราด้วย”
ข่าว BBCไทย ที่เผยแพร่ในเว็บไซต์ ประชาชาติธุรกิจ เป็นความร่วมมือของสององค์กรข่าว
