การประชุมผู้นำองค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ (NATO-นาโต้) กำลังดำเนินอยู่ที่กรุงวิลนีอุส ประเทศลิทัวเนีย ในวันที่ 11-12 กรกฎาคม 2023 นี้ สองประเด็นที่โลกจับตามองในการประชุมครั้งนี้คือ การรับยูเครนเข้าเป็นสมาชิก และการรอคอยของสวีเดนที่จะได้เข้าเป็นสมาชิกนาโต้ ซึ่งเหลือตุรกีและฮังการีที่ยังไม่ได้ให้การรับรอง
เริ่มที่เรื่องรับรองยูเครนเข้าเป็นสมาชิก ซึ่งชาติสมาชิกนาโต้เสียงแตก ประเทศสมาชิกนาโต้ในยุโรปตะวันออกพยายามสนับสนุนให้ชาติสมาชิกยอมรับยูเครนเข้าเป็นสมาชิก โดยอาจจะต้องมีการแก้ไขกฎบางข้อเพื่อหาทางให้ยูเครนได้เป็นสมาชิกนาโต้ได้ในเร็ว ๆ นี้
แต่ประเทศอื่น ๆ นำโดยประเทศตะวันตกที่มีอิทธิพลสูงอย่างสหรัฐ เยอรมนี สหราชอาณาจักร คัดค้าน เพราะหากยูเครนเข้าเป็นสมาชิกนาโต้ขณะที่สงครามในยูเครนยังไม่ยุติ อาจจะนำไปสู่ความขัดแย้งโดยตรงของนาโต้กับรัสเซีย ซึ่งเสี่ยงที่จะเป็นการจุดชนวนสงครามโลกครั้งใหม่ เนื่องจากนาโต้มีข้อตกลงการป้องกันร่วมกันที่กำหนดให้สมาชิกทุกประเทศต้องช่วยเหลือสมาชิกที่โดนคุกคาม-โจมตี
โจ ไบเดน ประธานาธิบดีสหรัฐและริชี ซูแน็ก (Rishi Sunak) นายกรัฐมนตรีสหราชอาณาจักร ได้พบกันเพื่อหารือเรื่องนี้ในวันที่ 10 กรกฎาคมที่ผ่านมา ซึ่งไบเดนได้ย้ำเตือนสิ่งที่เขาเตือนมาก่อนหน้านี้คือ ให้ระมัดระวังเรื่องนี้
อย่างไรก็ตาม สมาชิกบางส่วนก็พยายามจะกำจัดอุปสรรคบางอย่างที่จะทำให้ยูเครนเข้าเป็นสมาชิกนาโต้ได้ โดยไม่ทำให้สงครามลุกลาม
เจนส์ สโตลเตนเบิร์ก (Jens Stoltenberg) เลขาธิการนาโต้กล่าวว่า เขาได้เสนอแพ็กเกจที่จะช่วยให้ยูเครนเข้าเป็นสมาชิกได้ ซึ่งรวมถึงการยกเลิกข้อกำหนดในแผนปฏิบัติการสำหรับการเข้าเป็นสมาชิก หรือ Membership Action Plan (MAP) ซึ่งเป็นข้อกำหนดสำหรับการปรับปรุงกฎระเบียบและสภาพแวดล้อมทางการเมือง เศรษฐกิจ และการทหาร ที่ประเทศผู้สมัครต้องปฏิบัติตามเพื่อให้สอดคล้องกับมาตรฐานนาโต้ ก่อนที่จะเข้าเป็นสมาชิก
ถึงอย่างนั้นก็ตาม สโตลเตนเบิร์กบอกว่า ยังไม่มีการตัดสินใจขั้นสุดท้าย และน่าจะได้ข้อสรุปที่ชัดเจนและมีความเป็นเอกภาพในการประชุมผู้นำนาโต้สองวันนี้
ด้าน โวโลดีมีร์ เซเลนสกี (Volodymyr Zelenskyy) ประธานาธิบดียูเครน ซึ่งคาดว่าจะเข้าร่วมการประชุมสุดยอดนาโต้ครั้งนี้ด้วย ต้องการคำเชิญที่ชัดเจนจากที่ประชุม เพื่อให้เข้าร่วมเป็นพันธมิตรหลังจากสงครามของรัสเซียกับยูเครนสิ้นสุดลง และต้องการการรับประกันความปลอดภัยของยูเครนจนกว่าจะถึงเวลานั้น
ส่วนประเด็นการเข้าเป็นสมาชิกนาโต้ของสวีเดน ซึ่งสมัครเข้าเป็นสมาชิกนาโต้พร้อมกับฟินแลนด์เมื่อปีที่แล้ว หลังจากที่รัสเซียรุกรานยูเครน ด้านฟินแลนด์ได้รับการรับรองให้เข้าเป็นสมาชิกแล้วเมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมา แต่สวีเดนยังไม่ได้เข้าเป็นสมาชิก เนื่องจากมีชาติสมาชิกสองชาติที่ยังไม่ให้การรับรองสวีเดน นั่นก็คือ ตุรกีและฮังการี เนื่องจากสวีเดนมีข้อพิพาทกับตุรกีและฮังการีมาก่อน
เรื่องนี้มีความคืบหน้าล่าสุด เป็นการเจรจานอกรอบระหว่างเลขาธิการนาโต้ ประธานาธิบดีตุรกี และนายกรัฐมนตรีสวีเดน ในวันที่ 10 กรกฎาคม หรือเพียง 1 วันก่อนที่การประชุมสุดยอดนาโต้จะเริ่มขึ้นอย่างเป็นทางการ
การหารือได้ข้อสรุปว่า เรเจป ไตยยิป แอร์โดอาน (Recep Tayyip Erdoğan) ประธานาธิบดีของตุรกีตกลงที่จะส่งต่อคำขอเข้าเป็นสมาชิกของสวีเดนให้รัฐสภาตุรกีพิจารณา ซึ่งมีแนวโน้มว่าจะสามารถจะยุติปัญหาที่สร้างความตึงเครียดในกลุ่มนาโต้ได้
“ผมยินดีที่จะประกาศ … ว่าประธานาธิบดีแอร์โดอานได้ตกลงที่จะส่งต่อพิธีสารภาคยานุวัติของสวีเดนไปยังสมัชชาแห่งชาติ (รัฐสภา) โดยเร็วที่สุด และจะทำงานอย่างใกล้ชิดกับสมาชิกรัฐสภาเพื่อให้แน่ใจว่าจะมีการให้สัตยาบันรับรอง” เจนส์ สโตลเตนเบิร์ก เลขาธิการนาโต้กล่าวในการแถลงข่าว
อย่างไรก็ตาม ประธานาธิบดีแอร์โดอานของตุรกีกล่าวเหมือนเป็นการยื่นเงื่อนไขว่า สหภาพยุโรป (EU) ควรเปิดทางให้ตุรกีเข้าเป็นสมาชิกสหภาพยุโรปก่อนที่รัฐสภาของตุรกีจะอนุมัติคำขอเข้าเป็นสมาชิกนาโต้ของสวีเดน
ทั้งนี้ หนทางการเข้าเป็นสมาชิกนาโต้ของสวีเดนต้องได้รับการรับรองจากฮังการีอีกหนึ่งประเทศ ซึ่งคาดการณ์กันว่าฮังการีก็จะตัดสินใจตามตุรกี
อ้างอิง :
สหรัฐเปิดทาง รับรองอธิปไตยรัสเซียเหนือไครเมีย
ยูเครน-สหรัฐ เซ็น MOU เรียบร้อย คาดบรรลุข้อตกลง 25 เมษายนนี้
