จำนวนประชากรจีนลดลงเป็นปีที่ 2 ติดต่อกัน รวมปี 2022 และ 2023 ลดลงไปแล้วเกือบ 3 ล้านคน และมีแนวโน้มจะลดลงต่อ สร้างแรงกดดันต่อการเติบโตของเศรษฐกิจจีนในระยะยาว
วันที่ 17 มกราคม 2024 นิกเคอิ เอเชีย (Nikkei Asia) รายงานว่า จำนวนประชากรของจีนในปี 2023 ลดลงเป็นปีที่ 2 ติดต่อกัน สร้างแรงกดดันแนวโน้มการเติบโตในระยะยาวของเศรษฐกิจจีนที่ใหญ่เป็นอันดับ 2 ของโลก เนื่องจากจำนวนแรงงานลดลง
- ลูกแม่ค้าขายผัก-พ่อขับแท็กซี่ สู่เก้าอี้ “ปลัดพลังงาน” บทพิสูจน์ชีวิต “ดร.ประเสริฐ สินสุขประเสริฐ”
- เงื่อนไขปุ๋ยลดราคาเฟส 2 สูตรไหน-พืชชนิดใดบ้าง
- นักท่องเที่ยวเข้าต่ำแสน หวั่นโลว์ซีซั่นทรุดหนัก ททท.ชี้กระทบสั้นยอดบุ๊กกิ้งแอร์ไลน์แน่น
แม้ที่ผ่านมาจะมีความพยายามอย่างต่อเนื่องของรัฐบาลในการลดขั้นตอนการจดทะเบียนย้ายที่อยู่อาศัย และส่งเสริมให้ครอบครัวมีลูกมากขึ้น ไม่ได้กระตุ้นการเติบโตของจำนวนประชากร
สำนักงานสถิติแห่งชาติ (National Statistics Office) ของจีน ระบุว่า ในปี 2023 จำนวนประชากรจีนลดลงประมาณ 2.08 ล้านคน เหลือ 1,409 ล้านคน ถือเป็นการลดลงครั้งใหญ่ที่สุดนับตั้งแต่ปี 1961 และเป็นการลดลงปีที่ 2 ติดต่อกัน หลังจากที่ลดลง 850,000 คนในปี 2022
อัตราการเกิดในปี 2023 อยู่ที่ 6.39 ต่อ 1,000 คน สร้างสถิติต่ำสุดใหม่อีกครั้ง หลังจากที่อัตราการเกิดในปี 2022 อยู่ที่ 6.77 ต่อ 1,000 คน
ส่วนอัตราการเสียชีวิตของจีนในปี 2023 อยู่ที่ 7.87 ต่อ 1,000 คน เพิ่มขึ้นจากในปี 2022 ซึ่งอยู่ที่ 7.37 รายต่อ 1,000 คน แม้ว่ารัฐบาลจีนจะไม่ได้เปิดเผยจำนวนผู้เสียชีวิตที่มีความเชื่อมโยงกับการเปลี่ยนแปลงนโยบายโควิด ซึ่งมีการเริ่มผ่อนคลายในปลายปี 2022 แล้วยกเลิกข้อจำกัดในเดือนมกราคม 2023 แต่ศูนย์มะเร็งเฟรด ฮัตชินสัน (Fred Hutchinson) ในสหรัฐอเมริกา ประมาณการว่า มีผู้เสียชีวิต 1.87 ล้านคน ระหว่างเดือนธันวาคม 2022 ถึงมกราคม 2023
ไฉ ฟาง (Cai Fang) ผู้เชี่ยวชาญจากสถาบันบันฑิตสังคมศาสตร์จีน (Chinese Academy of Social Sciences) ซึ่งเป็นหน่วยงานคลังสมองของรัฐบาลจีน อธิบายว่า จำนวนประชากรที่ลดลงนั้นถือเป็น “ความปกติใหม่” โดยระบุว่าตัวเลขปประชากรของจีนถึงจุดสูงสุดไปแล้วในปี 2021
“อุปทานแรงงานและกำลังการผลิตที่ลดลง ประกอบกับการใช้จ่ายด้านการดูแลสุขภาพและสังคมที่เพิ่มขึ้น อาจนำไปสู่การขาดดุลการคลังที่กว้างขึ้น และภาระหนี้ของจีนที่สูงขึ้นในระยะยาว” บริษัทจัดอันดับเครดิต มูดีส์ (Moody’s) กล่าวในรายงานเมื่อปีที่แล้ว
ทั้งนี้ อินเดียแซงหน้าจีนขึ้นเป็นประเทศที่มีประชากรมากที่สุดในโลกเมื่อปลายเดือนเมษายนปีที่แล้วด้วยจำนวนประชากร 1,425 ล้านคน ตามการระบุของสหประชาชาติ (UN) ซึ่งสหประชาชาติคาดการณ์ว่าประชากรชาวจีนอาจลดลงเหลือต่ำกว่า 1,000 ล้านคนก่อนสิ้นศตวรรษนี้ เนื่องจากอัตราการเจริญพันธุ์ของจีนลดลงเหลือ 1.2 คนต่อผู้หญิง 1 คนในปี 2022 ส่งผลให้จีนเป็นหนึ่งในประเทศที่มีอัตราการเจริญพันธุ์ต่ำที่สุดในโลก และเพื่อที่จะรักษาเสถียรภาพของประชากร จีนจำเป็นต้องมีอัตราการเกิด 2.1 ต่อผู้หญิง 1 คน
ในปี 2021 จีนประกาศนโยบาย “ลูกสามคน” อนุญาตให้ 1 ครอบครัวมีลูกได้ 3 คน หลังจากที่เปลี่ยนจากนโยบาย “ลูกคนเดียว” ที่ใช้มานานหลายสิบปี เป็นนโยบาย “ลูกสองคน” เมื่อปี 2015 และในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา หน่วยงานท้องถิ่นของจีนได้ผ่อนคลายกฎเกณฑ์การจดทะเบียนครัวเรือน เพื่อส่งเสริมการย้ายถิ่นจากพื้นที่ชนบท มุ่งเป้าไปที่การกระตุ้นให้คนหนุ่มสาวเข้าไปตั้งถิ่นฐานในเขตเมือง เพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจ แต่ความพยายามเหล่านี้ก็ไม่ช่วยเพิ่มจำนวนประชากรในภาพรวม
