จีนพยายามฟื้นตลาดอสังหาริมทรัพย์อีกครั้งเมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2024 โดยธนาคารกลาง (PBOC) ปรับลดอัตราดอกเบี้ยอ้างอิงเพื่อให้ธนาคารพาณิชย์ปรับลดดอกเบี้ยเงินกู้ลง อัตราดอกเบี้ยเงินกู้สำหรับลูกค้าชั้นดี (Loan Prime Rate : LPR) ระยะ 5 ปี ลดลงจาก 4.20% เหลือ 3.95% และคงอัตราดอกเบี้ย LPR ระยะ 1 ปี ไว้ที่ 3.45%
ความเคลื่อนไหวนี้เกิดขึ้นหลังจากการเพิ่มสภาพคล่องในระบบเศรษฐกิจ โดยปรับลดอัตราส่วนเงินสำรองขั้นต่ำ (RRR) ของธนาคารพาณิชย์ลงครึ่งหนึ่ง เมื่อวันที่ 5 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา ซึ่งเป็นครั้งแรกนับตั้งแต่เดือนธันวาคม 2021 ที่ทั้ง RRR และ LPR ถูกปรับลดลงในเดือนเดียวกัน
- บริษัทดังประกาศปิดกิจการ ทุกสาขาทั่วประเทศ เลิกจ้างหลายชีวิต
- “มะพร้าว” ราคาพุ่งเป็นประวัติการณ์ ลูกเดียว 65-80 บาท เกิดอะไรขึ้น?
- ศาลสั่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาด บุคคลนามสกุลดัง “ภัทรประสิทธิ์” ถูกฟ้องล้มละลาย
แม้การลดดอกเบี้ยครั้งนี้เป็นการลดมากกว่าที่ตลาดคาด และเป็นการลดดอกเบี้ยครั้งใหญ่ที่สุดนับตั้งแต่ปี 2019 แต่นักเศรษฐศาสตร์และนักวิเคราะห์มองว่ามันไม่ได้ช่วยอะไรมากนัก
อย่างไรก็ตาม ความเคลื่อนไหวนี้สะท้อนว่า การลดดอกเบี้ยเป็น “เครื่องมือ” เพียงไม่กี่อย่างที่จีนมีอยู่ในตอนนี้ และพวกเขาก็พยายามจะใช้ทุกเครื่องมือเท่าที่มีอยู่
ตามการรายงานของ “นิกเคอิ เอเชีย” สถานการณ์ในภาคอสังหาริมทรัพย์ของจีนยังคงตกต่ำอย่างต่อเนื่อง ยอดขายบ้านในเมืองใหญ่ ๆ ในเดือนมกราคมที่ผ่านมาลดลง 13% เมื่อเทียบกับพื้นที่เดียวกันเมื่อปีก่อนหน้า และยอดขายในช่วงวันหยุดเทศกาลตรุษจีนล่าสุดลดลง 27% จากปีก่อนหน้า ขณะที่ในเมืองเทรียร์ล่าง ๆ ซึ่งคิดเป็นประมาณ 80-90% ของพื้นที่ที่เปิดขายทั่วประเทศนั้นมีสถานการณ์เลวร้ายยิ่งกว่า เพราะถึงขั้น “ขายไม่ออก” เลย
ความยากลำบากของภาคอสังหาริมทรัพย์ส่งผลให้รัฐบาลท้องถิ่นตกอยู่ในสถานการณ์ทางการเงินที่ยากลำบาก และมีทางเลือกน้อย นอกจากต้องอาศัยนโยบายการเงินจากส่วนกลางเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจ เนื่องจากภาวะตกต่ำของภาคอสังหาริมทรัพย์ทำให้รายได้จากการขายสิทธิการใช้ที่ดินที่รัฐเป็นเจ้าของ ซึ่งเป็นแหล่งรายได้หลักของรัฐบาลท้องถิ่นลดลง 33% จากจุดสูงสุดในปี 2021
เมื่อพิจารณาจากการสูญเสียความมั่นใจในหมู่ผู้ซื้อบ้านชาวจีน จึงเป็นเรื่องยากที่จะคาดการณ์ได้ว่า มาตรการผ่อนคลายทางการเงินล่าสุดจะได้ผลหรือไม่
อย่างมาตรการการเงินก่อนหน้านี้ ในช่วงปี 2022-2023 ที่ธนาคารกลางจีนได้ปรับลดอัตราดอกเบี้ยเงินกู้ชั้นดี และลดอัตราดอกเบี้ยขั้นต่ำสำหรับสินเชื่อจำนองลง โดยในเดือนธันวาคม 2023 อัตราดอกเบี้ยเฉลี่ยของสินเชื่อจำนองใหม่อยู่ที่ 3.97% ซึ่งเป็นอัตราต่ำกว่า 4% เป็นครั้งแรก แต่การซื้อบ้านก็ไม่เพิ่มขึ้น มิหนำซ้ำ ยอดสินเชื่อบ้านยังลดลงมากในปี 2023 ขณะเดียวกัน ราคาอพาร์ตเมนต์ก็ลดลงสอดคล้องกับยอดขายที่ตกต่ำ
ติง หลิว (Ting Lu) หัวหน้านักเศรษฐศาสตร์ด้านเศรษฐกิจจีนของธนาคารโนมูระ (Nomura) กล่าวว่า ผลกระทบของการปรับลดอัตราดอกเบี้ย 0.25% อาจมีเพียงเล็กน้อยเท่านั้น
“ในมุมมองของเรา นโยบายที่ดีที่สุดในระยะสั้นคือ ให้รัฐบาลกลางจัดตั้งกองทุนพิเศษด้วยเงินโดยตรงจาก PBOC (เช่น การทำ QE) เพื่อช่วยในการส่งมอบบ้านที่ขายล่วงหน้าซึ่งยังไม่ได้ส่งมอบ”
เขาบอกว่า การทำ QE เพื่อช่วยให้ผู้พัฒนาอสังหาริมทรัพย์สามารถสร้างบ้านเสร็จและส่งมอบบ้านแก่ลูกค้าได้จะเป็น “จุดเปลี่ยนของเศรษฐกิจ” เพราะจะช่วยฟื้นความเชื่อมั่นของภาคครัวเรือนที่มีต่อรัฐบาล ผู้พัฒนาอสังหาริมทรัพย์ และธนาคาร ซึ่งจะยุติวงจรปฏิกิริยาเชิงลบ เพิ่มความต้องการวัตถุดิบ คนงาน เครื่องใช้ไฟฟ้าภายในบ้าน และเพิ่มความต้องการบริโภคของครัวเรือน เนื่องจากผู้คนเห็นว่าทรัพย์สินที่อยู่อาศัยมีความมั่นคงแล้ว
ในทางกลับกัน หากตลาดอสังหาริมทรัพย์และเศรษฐกิจในวงกว้างไม่มีสัญญาณฟื้นตัว ธนาคารกลางอาจถูกกดดันให้ลดอัตราดอกเบี้ยลงอีก ซึ่งเสี่ยงต่อการบั่นทอนความแข็งแกร่งทางการเงินของธนาคารพาณิชย์ ซึ่ง ณ ขณะนี้ หลังจากที่ปรับลดอัตราดอกเบี้ยครั้งล่าสุด ก็ทำให้ส่วนต่างดอกเบี้ยของธนาคารอยู่ในระดับต่ำสุดเป็นประวัติการณ์และต่ำกว่าเส้นเตือนที่กำหนดแล้ว
