หลังจากชาติตะวันตกใช้มาตรการลงโทษทางเศรษฐกิจต่อรัสเซียอย่างหนัก เพื่อตอบโต้ในศึกยูเครน จีนก้าวมามีบทบาททางเศรษฐกิจต่อรัสเซียมากขึ้น ทั้งในระดับประเทศและธุรกิจรายย่อย
วันที่ 22 มีนาคม 2565 สำนักข่าว เอเอฟพี รายงานคำให้สัมภาษณ์ของนักธุรกิจชาวรัสเซีย ชื่อ มารัต ทำงานในนครเซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน ชายหนุ่มเป็นคนหนึ่งที่คิดว่า มาตรการลงโทษทางเศรษฐกิจของชาติตะวันตกที่ใช้กับรัสเซีย เปิดโอกาสทางผลประโยชน์ให้กับจีน
มารัต เป็นนักธุรกิจอายุ 42 ปี สังกัดบริษัทที่มีสำนักงานใหญ่ในเบลารุส เขาขอไม่เปิดเผยนามสกุล เพราะการพูดถึงศึก รัสเซีย-ยูเครน เป็นประเด็นล่อแหลมในจีน
ชายหนุ่มเผยว่า ได้รับการติดต่อจากบริษัทอะไหล่ในจีน หลังจากถูกตัดขาดจากซัพพลายเออร์ในยุโรปและอเมริกาเหนือ โดยสำนักงานบริษัทในเบลารุสให้ “เตรียมตัวให้พร้อม” สำหรับงานใหญ่และจะได้รางวัลใหญ่ตามไปด้วย
ตั้งแต่ประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูตินของรัสเซียเปิดสงครามนองเลือดกับยูเครน ประเทศตะวันตกตัดรัสเซียออกจากระบบการเงินโลก ทำให้สกุลเงินรูเบิลของรัสเซียตกต่ำเป็นประวัติการณ์และรัสเซียเกือบจะผิดนัดชำระหนี้
แต่จีนซึ่งเป็นพันธมิตรที่ยาวนานของรัสเซียไม่ทำตามประเทศตะวันตกและเล็งเห็นศักยภาพเชิงเศรษฐกิจของรัสเซีย จึงยังรักษาสัมพันธภาพทางการทูตไว้โดยไม่ประณามรัสเซียที่บุกยูเครน
จีนเป็นคู่ค้ารายใหญ่ที่สุดของรัสเซีย ปี 2564 มูลค่าการค้าระหว่างกันสูงถึง 147,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณ 4,851,000 ล้านบาท เพิ่มขึ้นร้อยละ 30 เมื่อเทียบกับมูลค่าการค้าเมื่อปี 2562
ขณะนี้เริ่มมีสัญญาณการฟื้นตัวทางเศรษฐกิจ หลังสงครามปะทุขึ้นโดยผู้ค้าขายข้ามพรมแดนเผยกับนักข่าวเอเอฟพีว่าคาดว่ารัสเซียจะหันมาพึ่งพาประเทศตะวันออก
ส่วนผู้ประกอบการชาวรัสเซียอีกคนหนึ่งในกรุงปักกิ่งกล่าวว่า วิกฤตจะกลายเป็นโอกาสสำหรับบริษัทรัสเซียในจีนเพราะจีนยังเปิดกว้างที่จะค้าขายกับรัสเซีย
ปัญหาเงินรูเบิลตกต่ำ
อย่างไรก็ตาม หลายสัปดาห์มานี้ บรรดานักธุรกิจชาวรัสเซียในจีนเผชิญกับความยากลำบาก เนื่องจากผู้ค้าผลิตภัณฑ์ทุกอย่าง ตั้งแต่ยาฆ่าแมลงจนถึงอะไหล่รถยนต์กล่าวเป็นเสียงเดียวกันว่า ค่าเงินรูเบิลผันผวนหนักทำให้ลูกค้าชาวรัสเซียหยุดรับคำสั่งซื้อใหม่ๆ
ผู้ค้ารายอื่นๆ แข่งกันหาทางจ่ายหรือรับชำระโดยใช้สกุลเงินหยวน หลังจากโลกตะวันตกตัดธนาคารรัสเซียออกจากระบบ SWIFT ทำให้ชำระเป็นเงินสกุลดอลลาร์ไม่ได้
ขณะที่การขนส่งล่าช้าเพราะบริษัทขนส่งรายใหญ่ไม่รับสินค้าที่รัสเซียส่งไปและบางเส้นทางสู่รัสเซียถูกปิดกั้น
ส่วนวลาดิมีร์ ผู้เชี่ยวชาญด้านนำเข้าสินค้าอาหารรัสเซีย กล่าวว่า ทุกคนกำลังรอคอยสิ่งที่คาดเดาได้มากกว่านี้ ทุกคนคาดว่าการคว่ำบาตรอาจจะยกเลิก หากสงครามยุติในเร็วๆ นี้
เชื่อระยะยาวส่งผลดีต่อจีน
จีนและรัสเซียมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดมากขึ้นเมื่อไม่นานมานี้เอง เห็นได้จากการที่ปูตินไปร่วมพิธีเปิดกีฬาโอลิมปิกฤดูหนาวเมื่อเดือนที่แล้ว ผู้นำทั้ง 2 ประเทศประกาศความสัมพันธ์ที่ไร้ขีดจำกัด รวมทั้งข้อตกลงซื้อน้ำมันและก๊าซธรรมชาติรัสเซียมูลค่าหลายพันล้านดอลลาร์
ส่วนบรรยากาศห้างสรรพสินค้าสัญชาติรัสเซีย 2 แห่งในกรุงปักกิ่ง ที่เคยเต็มไปด้วยผ้าและเสื้อผ้าส่งออกในช่วงก่อนเกิดโรคระบาด แต่ขณะนี้ใส่แม่กุญแจปิดเงียบ
มารัตกล่าวว่า สงครามและการคว่ำบาตรส่งผลกระทบต่อภาคอุตสาหกรรมต่างๆ ในรูปแบบต่างกัน ภาคส่วนที่มีต้นทุนการนำเข้าและดำเนินการสูง เช่น สารเคมี มีแนวโน้มที่จะดีกว่าสินค้าราคาถูกและซื้อง่ายขายคล่อง
ด้านเจ้าของธุรกิจชาวจีนเห็นต่างออกไป นักธุรกิจหลายคนเตรียมพร้อมสำหรับอำนาจการใช้จ่ายของรัสเซียที่ลดลงอย่างรวดเร็ว แต่บางคนยังเห็นว่าจีนจะได้ประโยชน์ในระยะยาวจากรัสเซีย รวมทั้งนักธุรกิจชาวจีนที่ทำงานในรัสเซียด้วย
ฉือ ต้าช่วย ผู้ดำเนินการแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซ อายุ 38 ปี กล่าวกับเอฟเอฟพีว่า การที่รัสเซียถูกตะวันตกคว่ำบาตรส่งผลดีต่อจีนอย่างแน่นอน บริษัทจีนอาจเร่งสร้างโรงงานแปรรูปสินค้ากึ่งสำเร็จรูปในรัสเซีย หากรัสเซียช่วยจีนให้ทำธุรกิจง่ายขึ้น ซึ่งจะทำให้จีนได้กำไรมากกว่าสูญเสียในระยะยาว