คอลัมน์

สร้างซอฟต์พาวเวอร์ให้แข็ง

บทบรรณาธิการ

ตัวเลขประเมินการขยายตัวทางเศรษฐกิจที่กระทรวงการคลังเพิ่งปรับใหม่ ลดลงมาอยู่ที่ 3-4% ลดลงจากเดิม 3.5-4.5% ตามปัจจัยที่ทราบกันว่าสงครามรัสเซีย-ยูเครนซ้ำเติมผลกระทบสถานการณ์โควิด เกิดภาวะเงินเฟ้อ และราคาพลังงานพุ่งสูง

แต่รัฐมนตรีคลังเห็นว่ามีแนวโน้มการฟื้นตัวของภาคการบริโภคภายในประเทศ และแรงขับเคลื่อนสำคัญจากการส่งออกที่ขยายตัวได้ดีจากการฟื้นตัวของเศรษฐกิจโลก ดังนั้นจึงอยากผลักดันการส่งออกที่คาดว่าจะขยายตัวได้ 5% ให้เป็น 10% เพื่อขับเคลื่อนเศรษฐกิจ จังหวะเดียวกันนี้ มีกระแส “ข้าวเหนียวมะม่วง” เข้ามาสร้างกระแสกระตุ้นการส่งออกซอฟต์พาวเวอร์พอดี

แรปเปอร์สาว มิลลิ วัย 19 ปี ใช้ข้าวเหนียวมะม่วงประกอบการแสดงบนเวทีเทศกาลดนตรีโคเชลลา ที่รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา สร้างกระแสเกรียวกราวในสังคมออนไลน์ แม้ว่าก่อนหน้านี้ มิลลิเคยแสดงความเห็นวิจารณ์การบริหารงานของรัฐบาลในโซเชียลมีเดียจนถูกแจ้งความ แต่ครั้งนี้รัฐบาลแสดงปฏิกิริยาในมุมบวก ชื่นชม พร้อมยืนยันส่งเสริม สนับสนุน และเร่งรัดพัฒนาซอฟต์พาวเวอร์ที่มีอยู่

ตัวอย่างการพัฒนาซอฟต์พาวเวอร์ด้านความบันเทิง วัฒนธรรม การท่องเที่ยว ฯลฯ ที่ทำให้ทางการไทยตื่นตัวมาจากเกาหลีใต้ ซึ่งใช้แผน Hallyu เป็นคลื่นวัฒนธรรมส่งออกตั้งแต่ปี 2531 เมื่อประเทศผันระบอบการเมืองจากเผด็จการสู่ประชาธิปไตย

จนปัจจุบันมีมูลค่าด้านคอนเทนต์กว่า 3 แสนล้านบาท และหากดูตามดัชนีซอฟต์พาวเวอร์ของโลก หรือ Global Soft Power Index จัดโดย แบรนด์ ไฟแนนซ์ ประจำปี 2022 พบว่า 4 อันดับแรก ได้แก่ สหรัฐอเมริกา อังกฤษ เยอรมนี และจีน ล้วนเป็นประเทศทรงอิทธิพลทางเศรษฐกิจของโลก

ดัชนีดังกล่าวนี้ช่วยตอกย้ำความสำคัญของซอฟต์พาวเวอร์ที่มีต่อเศรษฐกิจของประเทศ และความสามารถของรัฐบาลในการใช้ซอฟต์พาวเวอร์ขยายเศรษฐกิจเป็นสินค้าและตัวผลักดันการส่งออก ประเทศไทยอยู่อันดับที่ 35 จาก 120 ประเทศ นับว่าพอใช้ได้

แต่หากจะให้โดดเด่นติดท็อปเทน ด้วยความมั่นใจว่า “มีของ” อยู่มากมาย ต้องมีกระบวนการบริหารจัดการแผนงานการส่งเสริมที่มากขึ้น ทันสมัยขึ้น และเปิดกว้างด้านวัฒนธรรมมากขึ้น

มิลลิอาจช่วยทำให้ยอดขายข้าวเหนียวมะม่วงในประเทศเพิ่มขึ้นชัดเจนในช่วงนี้ เหมือนที่ ลิซ่า แบล็กพิงค์ ปลุกกระแสลูกชิ้นยืนกิน และแฟชั่นใส่ชฎามาแล้ว แต่หากจะทำให้การส่งออกข้าวเหนียวสูงกว่า 3.1 ล้านล้านบาท ส่งออกมะม่วงสูงกว่า 4.4 ล้านล้านบาท ในปี 2564

รวมถึงสินค้าอื่น ๆ ขยายตัวและส่งออกได้มากกว่านี้ รัฐบาลต้องสร้างกระบวนการสนับสนุนการใช้ซอฟต์พาวเวอร์ให้ต่อเนื่อง มีพลังและยั่งยืน มากกว่าการอาศัยปัจเจกบุคคล