ทักษะแรงงานแบบไหน ที่จำเป็นในโลกธุรกิจหลังยุคโควิด-19

คอลัมน์ Smart SMEs
โดย วีรวัฒน์ ปัณฑวังกูร ธนาคารกสิกรไทย

จากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 ที่เกิดขึ้นทั่วโลกในขณะนี้ มีการคาดการณ์ว่าหลังการระบาดยุติลง รูปแบบการทำธุรกิจต่าง ๆ จะเปลี่ยนไป ปัจจุบันจะจบลง อนาคตจะมาถึงเร็วกว่าที่คาด เนื่องจากพฤติกรรมของผู้บริโภคก้าวไปอีกขั้นพร้อมกับเทคโนโลยีที่มาสอดรับ ทำให้ธุรกิจต้องปรับตัวตามให้ทัน จนเกิดคำว่า new normal ในหลากหลายมิติ

ภาคธุรกิจและแรงงานต้องปรับตัวให้อยู่รอด และก้าวให้ทัน และเร็วกว่าการเปลี่ยนแปลงที่กำลังจะเกิดขึ้น ทักษะหรือองค์ความรู้เดิมที่ทีมงานมีอยู่จะไม่เพียงพออีกต่อไป จึงต้องมีการพัฒนาทักษะด้านแรงงาน ทั้งการพัฒนาความรู้ในทักษะเดิม (upskill) ให้เชี่ยวชาญและนำเทคโนโลยีมาสนับสนุน และการพัฒนาทักษะใหม่ (reskill) ที่ไม่เคยเรียนรู้มาก่อน เพื่อให้ทันกับการเปลี่ยนแปลง และรองรับงานหรือหน้าที่ใหม่ที่ต่างไปจากเดิม

ซึ่งผมคิดว่าทักษะที่จำเป็นสำหรับพนักงานหลังยุคโควิด-19 ได้แก่

1.ทักษะทางด้านเทคโนโลยี ทั้งเครื่องจักรและแอปพลิเคชั่นต่าง ๆ ซึ่งมีความหลากหลาย เพื่อนำมาประยุกต์ใช้ร่วมกันอย่างมีประสิทธิภาพ เช่น การควบคุมหุ่นยนต์ การใช้ปัญญาประดิษฐ์ บิ๊กดาต้า รวมถึงคลาวด์เทคโนโลยี เป็นต้น

2.ทักษะที่รองรับด้านการค้าออนไลน์ ที่ถือเป็น new normal หลังการระบาดของโควิด-19 เช่น ทักษะทางด้านภาษาเพื่อสนับสนุนการค้าบนโลกที่ไม่มีพรมแดน รวมถึงทักษะทางด้าน digital marketing และผู้เชี่ยวชาญด้านอีคอมเมิร์ซ และโซเชียลมีเดีย (โฆษณา การสื่อสาร chat bot และ e-Mail marketing) การเขียนคอนเทนต์ ทักษะการใช้กราฟิกต่าง ๆ เช่น photoshop การทำรูป การตัดต่อวิดีโอ รวมถึงการออกแบบเว็บไซต์

3.ทักษะการใช้ข้อมูลและการคิดวิเคราะห์ มองหาข้อมูล และรู้จักการนำมาประมวลผล วิเคราะห์ให้เห็นปัญหาและโอกาส นำไปสู่การตัดสินใจที่รวดเร็วและสอดรับกับสถานการณ์ โดยถ้าก้าวไปถึงความเข้าใจเรื่อง AI และ machine learning ก็จะล้ำไปอีกขั้นหนึ่ง

4.ทักษะรองรับการ work from home ซึ่งในช่วงที่ผ่านมาบางบริษัทมีการนำไปปฏิบัติกันไปบ้างแล้ว แต่บางบริษัทที่ยังไม่มีแผนด้านนี้มาก่อน ต่างก็เริ่มหันมาวางแผนเพื่อรองรับ เช่น ทักษะทางด้านคอมพิวเตอร์ การใช้โปรแกรมสนับสนุนการทำงาน เช่น การเก็บไฟล์บนคลาวด์ และทักษะทางด้านการประชุม และการนำเสนอการประชุมผ่านออนไลน์ เป็นต้น

ผมมองว่าในช่วงที่ลูกค้ายังชะลอการซื้อ กิจกรรมทางธุรกิจยังมีในระดับจำกัด และการผลิตยังไม่เต็มที่ เป็นจังหวะที่ดีที่บริษัทจะใช้เป็นโอกาสในการพัฒนา และเสริมเพิ่มเติมทักษะใหม่ ๆ ให้พนักงานอย่างจริงจังและทันที เพื่อสร้างขีดความสามารถในการแข่งขันใน new normal ควบคู่กับการนำเทคโนโลยีเข้ามาใช้เสริมการทำงาน

เราถึงจะเป็นผู้อยู่รอด แข่งได้ และไล่ล่าโอกาสใหม่ที่จะมาถึงตามการเปลี่ยนแปลงที่ไม่หยุดนิ่งและเหนือความคาดหมาย