จีนขอ WTO ตั้ง “คณะผู้พิจารณา” ระงับข้อพิพาทกับสหรัฐ กรณีอุดหนุนอีวีผ่าน IRA

จีนร้องขอให้องค์การการค้าโลก (WTO) จัดตั้ง “คณะผู้พิจารณา” ระงับข้อพิพาทกับสหรัฐ หลังจากไม่สามารถหารือกันได้ในกรณีที่จีนยื่นเรื่องก่อนหน้านี้ว่า การที่สหรัฐอุดหนุนรถยนต์ไฟฟ้าภายใต้กฎหมายลดเงินเฟ้อ (IRA) เป็นการละเมิดกฎ WTO 

วันที่ 15 กรกฎาคม 2024 รอยเตอร์ (Reuters) รายงานว่า กระทรวงพาณิชย์ของจีนกล่าวว่า จีนได้ร้องขอให้องค์การการค้าโลก (World Trade Organization : WTO) จัดตั้งคณะผู้พิจารณา (Panel) เพื่อช่วยระงับข้อพิพาทระหว่างจีนกับสหรัฐเกี่ยวกับการอุดหนุนรถยนต์ไฟฟ้าของสหรัฐภายใต้กฎหมายลดเงินเฟ้อ (Inflation Reduction Act : IRA) ซึ่งจีนกล่าวว่าเป็นการละเมิดความตกลงของสมาชิก WTO 

จีนเปิดข้อพิพาทดังกล่าวกับสหรัฐ โดยยื่นคำร้องขอหารือผ่านกระบวนการระงับข้อพิพาทของ WTO เมื่อปลายเดือนมีนาคมที่ผ่านมา หลังจากที่เมื่อปี 2022 ประธานาธิบดี โจ ไบเดน (Joe Biden) ของสหรัฐผ่านร่างกฎหมาย IRA ซึ่งเป็นกฎหมายที่มีการดำเนินการให้สิทธิประโยชน์ครอบคลุมหลากหลายอุตสาหกรรม รวมถึงการให้เครดิตภาษีรวมมูลค่าหลายพันล้านดอลลาร์สหรัฐ เพื่อสนับสนุนผู้บริโภคในการซื้อรถยนต์ไฟฟ้า และสับสนุนบริษัทต่าง ๆ ในการผลิตพลังงานหมุนเวียน 

กระทรวงพาณิชย์ของจีนระบุในแถลงการณ์ว่า จีนล้มเหลวในการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทกับสหรัฐผ่านการหารือ เพื่อที่จะปกป้องสิทธิและผลประโยชน์ของอุตสาหกรรมรถยนต์ไฟฟ้าของตน ดังนั้น จีนจึงกำลังดำเนินการที่ก้าวหน้าไปอีกขั้นผ่านกระบวนการของ WTO 

กระทรวงพาณิชย์จีนระบุอีกว่า IRA ไม่รวมผลิตภัณฑ์จากสมาชิก WTO อย่างเช่น จีน ซึ่งเป็นการสร้างอุปสรรคทางการค้า และเพิ่มต้นทุนในการเปลี่ยนผ่านไปสู่พลังงานสีเขียว

“เราขอเรียกร้องให้สหรัฐปฏิบัติตามกฎของ WTO และหยุดใช้นโยบายอุตสาหกรรมในทางที่ผิดเพื่อบ่อนทำลายความร่วมมือระหว่างประเทศในการแก้ปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ” กระทรวงพาณิชย์ของจีนกล่าว

ผู้สื่อข่าว “ประชาชาติธุรกิจ” รายงานเพิ่มเติมว่า กระบวนการระงับข้อพิพาททางการค้าของ WTO มีขั้นตอนเริ่มจาก เมื่อประเทศสมาชิก (ในกรณีนี้คือจีน) เห็นว่าประเทศสมาชิกใด (ในกรณีนี้คือสหรัฐ) ละเมิดความตกลง WTO ประเทศสมาชิกสามารถยื่นคำขอหารือต่อองค์กรระงับข้อพิพาท (Dispute Settlement Body : DSB) ได้ เมื่อ DSB รับคำร้องขอหารือแล้ว ประเทศสมาชิกฝ่ายที่ถูกหารือต้องตอบคำขอภายใน 10 วัน และจัดให้มีการหารือภายใน 30 วัน หลังจากที่ DSB รับคำขอ 

หากไม่มีการหารือภายใน 30 วัน หรือทั้งสองฝ่ายเห็นว่าไม่สามารถสรุปผลได้ภายใน 60 วัน ประเทศสมาชิกฝ่ายที่ขอหารือสามารถทำหนังสือขอให้มีการตั้งคณะผู้พิจารณา (Panel) ซึ่งแต่งตั้งโดยสมาชิก WTO เพื่อดำเนินการพิจารณาคดีและทำรายงาน (Final Report) ให้แล้วเสร็จภายใน 6 เดือน และเวียนให้สมาชิกทั้งหมดของ WTO พิจารณา อย่างไรก็ตาม องค์กรระงับข้อพิพาทอาจการพิจารณารับรองหรือไม่รับรองรายงานคำวินิจฉัยของคณะผู้พิจารณาข้อพิพาทก็ได้