ต่างประเทศ

ผู้ลี้ภัยชาวยูเครนหนีสงครามไปอยู่ที่ไหน ต่างประเทศช่วยเหลืออย่างไร ?

REUTERS/Bryan Woolston

หลังรัสเซียบุกยูเครน ชาวยูเครนจำนวนมากได้หนีตายออกนอกเมือง นอกประเทศ มีคำถามว่าคนเหล่านี้จะไปอยู่ที่ไหน และประเทศต่าง ๆ ให้ความช่วยเหลืออย่างไรบ้าง 

วันที่ 1 มีนาคม 2565 บีบีซีรายงานว่า มีพลเรือนกว่าครึ่งล้านคนที่หลบหนีออกจากยูเครน ตามรายงานของสหประชาชาติ ขณะที่สหภาพยุโรป (อียู) ประมาณการณ์ว่า มีผู้คนมากถึง 4 ล้านคนที่พยายามออกนอกประเทศยูเครน หลังการรุกรานของรัสเซีย

อียูได้ผ่อนคลายกฎเกี่ยวกับผู้ลี้ภัย พร้อมประกาศให้ประเทศสมาชิกอ้าแขนรับผู้ลี้ภัยด้วยความเต็มใจ

ผู้ลี้ภัยจากยูเครนจะไปประเทศใดบ้าง ?

ผู้ลี้ภัยกำลังข้ามพรมแดนไปยังประเทศเพื่อนบ้านทางทิศตะวันตก เช่น โปแลนด์ โรมาเนีย สโลวาเกีย ฮังการี และมอลโดวา

เมื่อวันจันทร์ ยูเอ็นเผยว่ามีชาวยูเครนมากกว่า 5 แสนคน ที่เดินทางเข้าประเทศปลายทางเหล่านี้

จนถึงขณะนี้มีผู้ลี้ภัยเข้าไปในโปแลนด์มากกว่า 2.8 แสนคน ตามรายงานของสหประชาชาติ ขณะที่รัฐบาลโปแลนด์เผยว่า แต่ละวันจะมีผู้ลี้ภัย 5 หมื่นคนที่เดินทางเข้ามาในโปแลนด์

โปแลนด์กำลังเตรียมรถไฟที่ให้บริการทางการแพทย์ เพื่อขนส่งผู้บาดเจ็บชาวยูเครนไปรักษาตามโรงพยาบาล 1,230 แห่ง

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ชาวยูเครน 1 ล้านคน ได้เข้ามาตั้งรกรากในโปแลนด์ โดยเฉพาะในช่วงปี 2557 ซึ่งเป็นปีที่รัสเซียผนวกแหลมไครเมีย

ส่วนประเทศอื่น ๆ สหประชาชาติได้สรุปไว้เมื่อช่วงเย็นวันอาทิตย์ ดังนี้

  • ฮังการี 71,158 คน
  • โรมาเนีย 43,184 คน
  • มอลโดวา 41,525 คน
  • สโลวาเกีย 17,648 คน

สโลวาเกียระบุว่า ขณะนี้รับผู้ลี้ภัยมากกว่า 1 หมื่นคนต่อวัน

ผู้ลี้ภัยได้รับแจ้งว่าพวกเขาไม่ต้องทำเอกสารเพื่อเดินทางเข้าประเทศเพื่อนบ้าน แต่ควรมีหนังสือเดินทางภายในหรือต่างประเทศ รวมถึงสูติบัตรของเด็กที่เดินทางมากับพวกเขา และเอกสารทางการแพทย์

ในการรับสถานะผู้ลี้ภัย พวกเขาต้องเป็นพลเมืองยูเครน หรือบุคคลที่อาศัยอยู่ในยูเครนอย่างถูกกฎหมาย เช่น นักเรียนต่างชาติ

อย่างไรก็ตาม คนจำนวนมากต้องรอเป็นเวลาหลายวันเพื่อข้ามพรมแดนที่จุดพรมแดน ซึ่งบางแห่งคิวยาวถึง 15 กิโลเมตร ขณะที่หลายคนไม่สามารถขึ้นรถไฟเพื่อเดินทางออกจากเมืองต่าง ๆ ของยูเครนได้

ประเทศต่าง ๆ ให้ความช่วยเหลืออย่างไร ?

ในโปแลนด์และประเทศอื่น ๆ ที่มีพรมแดนติดกับยูเครน ผู้ลี้ภัยสามารถอยู่ที่ศูนย์ต้อนรับได้ หากพวกเขาไม่มีเพื่อนหรือญาติให้ไปอยู่ด้วย ที่นั่นพวกเขาจะได้รับอาหารและการรักษาพยาบาล

ส่วนในฮังการีและโรมาเนีย ผู้ลี้ภัยจะได้รับเงินช่วยเหลือค่าอาหารและเสื้อผ้า เด็ก ๆ จะได้เข้าโรงเรียนท้องถิ่น

ประเทศต่าง ๆ เคยจำกัดเวลาว่าผู้ลี้ภัยสามารถอยู่ในศูนย์ต้อนรับได้นานแค่ไหน แต่ตอนนี้ประเทศส่วนใหญ่มีแนวโน้มจะไม่ใช้ข้อจำกัดนี้ ทั้งยังบอกด้วยว่าชาวยูเครนสามารถอยู่กับพวกเขาได้นานเท่าที่ต้องการ

สาธารรัฐเช็กเริ่มใช้แผนเตรียมพร้อมสำหรับคลื่นการอพยพ แผนดังกล่าวจะช่วยให้ผู้ลี้ภัยสามารถยื่นขอวีซ่าประเภทพิเศษผ่านขั้นตอนที่ง่ายขึ้น เพื่อให้พวกเขาสามารถอยู่ต่อในประเทศเหล่านี้ได้หากจำเป็น

มีชาวยูเครนที่ต้องพลัดถิ่นกี่คน ?

สหประชาชาติประมาณการว่า ขณะนี้มีคนอย่างน้อย 1.6 แสนคนในยูเครน ที่หลบหนีจากสงคราม และต้องพลัดถิ่นอยู่ภายในประเทศของตัวเอง

สหภาพยุโรปเชื่อว่าตัวเลขดังกล่าวอาจเพิ่มขึ้นเป็น 7 ล้านคน ขณะที่ชาวยูเครน 18 ล้านคนจะได้รับผลกระทบจากสงคราม

“เจเนซ เลนาร์ซิค” สมาชิกคณะกรรมาธิการยุโรปเพื่อการช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมและการจัดการภาวะวิกฤต กล่าวว่า แม้ว่าตัวเลขเหล่านี้จะมาจากการประมาณการณ์คร่าว ๆ แต่ก็เป็นตัวเลขที่มีจำนวนมาก และเราต้องเตรียมพร้อมสำหรับเหตุฉุกเฉินประเภทนี้”

ผู้ลี้ภัยมีสิทธิอะไรบ้าง ?

สหภาพยุโรปกำลังเตรียมที่จะให้สิทธิแก่ชาวยูเครนที่หนีจากสงครามมา เพื่อให้สามารถอยู่และทำงานได้ทั่วทั้ง 27 ประเทศในสหภาพยุโรป เป็นเวลานาน 3 ปี ตามข้อมูลจากเจ้าหน้าที่สหภาพยุโรปและฝรั่งเศส

นอกจากนี้ ผู้ลี้ภัยยังจะได้รับสวัสดิการสังคม และการเข้าถึงที่อยู่อาศัย การรักษาพยาบาล และการศึกษาสำหรับเด็ก

สิ่งนี้สอดคล้องกับคำสั่งคุ้มครองชั่วคราวผู้ลี้ภัยของสหภาพยุโรป ซึ่งร่างขึ้นหลังสงครามในคาบสมุทรบอลข่านในยุค 1990 แต่ยังไม่เคยถูกนำมาใช้จนกระทั่งถึงตอนนี้

กฎเกณฑ์ปกติสำหรับผู้ลี้ภัยได้รับการยกเว้น เพื่อให้ชาวยูเครนได้เข้ามาตั้งถิ่นฐานในสหภาพยุโรป