ลุ้นมานานหลายเดือนว่าอิหร่านกับชาติตะวันตกจะบรรลุฟื้นข้อตกลงยุติการพัฒนานิวเคลียร์ แต่ ศึกรัสเซีย-ยูเครน กลับเป็นเงื่อนไขเข้าแทรกและขวางอยู่
วันที่ 12 มีนาคม 2565 สำนักข่าว รอยเตอร์ รายงานว่า บรรดานักการทูตยุโรปต่างไม่พอใจที่การเจรจาต่อรองห้ามพัฒนาอาวุธนิวเคลียร์อิหร่าน ล่มนาทีสุดท้าย หลังจากรัสเซียเรียกร้องให้ชาติที่เกี่ยวข้องพักการเจรจาไว้ก่อนเพื่อให้เวลาใคร่ครวญ แม้ว่าร่างข้อตกลงจะเสร็จสมบูรณ์แล้ว
- ประกาศแล้ว! พระราชกฤษฎีกาเงินช่วยค่าครองชีพผู้รับเบี้ยหวัดบำนาญ รับ 11,000 บาทต่อเดือน
- บังคับใช้แล้ว! หลักเกณฑ์การดำเนินงาน 30 บาทรักษาทุกที่ ด้วยบัตรประชาชนใบเดียว
- กีรติ รัชโน ปลัดกระทรวงพาณิชย์ เสียชีวิต อายุ 56 ปี
การเจรจาต่อรองนี้ใช้เวลามานาน 11 เดือน เพื่อให้อิหร่านกลับเข้าสู่ข้อตกลงอีกครั้ง ชาติตะวันตกต้องการให้อิหร่านยุติโครงการพัฒนานิวเคลียร์ แลกกับการยกเลิกมาตรการแซงก์ชั่น เพราะหวาดหวั่นกันว่าอิหร่านจะไปสร้างระเบิดปรมาณู แม้ว่าอิหร่านปฏิเสธมาตลอด
นายโจเซป บอร์เรล หัวหน้าฝ่ายนโยบายการต่างประเทศของสหภาพยุโรป โพสต์ทางทวิตเตอร์ว่า ข้อความสุดท้ายในเอกสารพร้อม และวางอยู่บนโต๊ะเจรจาแล้ว แต่เนื่องจาก “ปัจจัยภายนอก” ทำให้การเจรจาสะดุด
ปัจจัยภายนอกดังกล่าวถูกโยงทันทีว่าเกี่ยวกับรัสเซีย หลังจากเมื่อวันเสาร์ที่ 6 มี.ค. นายเซอร์เก ลาฟรอฟ รมว.การต่างประเทศรัสเซีย เรียกร้องอย่างที่ใครๆ คาดไม่ถึงว่า ความร่วมมือด้านการค้าและการทหารระหว่างรัสเซียกับอิหร่านต้องไม่ได้รับผลกระทบจากศึกยูเครน
เงื่อนไขนี้มหาอำนาจชาติตะวันตกไม่ยอมรับ และรัฐบาลสหรัฐอเมริกายืนยันว่าจะไม่ตกลงด้วย
หากการเจรจาไม่บรรลุข้อตกลง จะทำให้ชาติตะวันตกต้องเพิ่มมาตรการลงโทษทางเศรษฐกิจต่ออิหร่าน และอาจส่งผลให้ราคาน้ำมันโลกพุ่งอีกจากเดิมที่เพิ่มอย่างน่าวิตกจากศึกยูเครน
ก่อนหน้านี้ รัฐบาลอิหร่านเผยว่า ไม่มีอุปสรรคใดๆ แล้วที่จะฟื้นข้อตกลงเดิมที่เคยทำไว้เมื่อปี 2558 และระงับไปเมื่อปี 2561 ในยุคที่โดนัลด์ ทรัมป์ เป็นประธานาธิบดีสหรัฐ พร้อมย้ำว่าไม่มีความตั้งใจจะดึงข้อเรียกร้องของรัสเซียเข้ามาเกี่ยวข้องกับการเจรจาประเด็นนี้
นักการทูตจากกลุ่ม E3 (อังกฤษ ฝรั่งเศส เยอรมนี) ยืนยันจะไม่ต่อรองใดๆ กับรัสเซีย เพราะถือเป็นเรื่องนอกข้อตกลงนิวเคลียร์ หากรัสเซียขัดขวางไม่เลิก ชาติอื่นต้องหาทางเลือกอื่น ขณะนี้ถือว่ารัสเซียเอาประเด็นอิหร่านมาเป็นตัวประกัน
ด้านเจ้าหน้าที่กลุ่ม E3 เผยว่า น่าจะแก้ไขประเด็นภายนอกข้อตกลงเพื่อให้การเจรจาจะกลับมาดำเนินการได้อีกในไม่กี่วันข้างหน้า เจ้าหน้าที่ระดับสูงของอียูเผยว่ามีประเด็นทางเทคนิคอีก 2-3 ประเด็นที่ต้องแก้ไขระหว่างสหรัฐกับอิหร่าน และคงแก้ไขได้ไว
ส่วนนายมิกฮาอิล อูลียานอฟ ผู้แทนรัฐบาลรัสเซียปฏิเสธว่า รัสเซียเป็นฝ่ายทำให้การเจรจาล่ม และว่า “บทสรุปของข้อตกลงนี้ไม่ได้ขึ้นอยู่กับรัสเซียเท่านั้น ยังมีชาติอื่นๆ ที่ต้องการเวลาเพิ่ม เพราะมีข้อวิตกกังวลเพิ่มเข้ามา และต้องการเวลาอีกพักหนึ่ง
ขณะที่นายซาอีด คาติบซาเดห์ โฆษกกระทรวงการต่างประเทศอิหร่าน เผยว่า การหยุดพักเจรจาจะช่วยสร้างแรงผลักดันในการแก้ไขประเด็นสำคัญๆ ได้ และขอยืนยันว่า ปัจจัยภายยอกไม่มีผลต่อความต้องการเดินหน้าการเจรจา
นักการทูตรายหนึ่งเผยว่า เดิมอิหร่านไม่พอใจมากกับข้อเรียกร้องของรัสเซีย และต้องการให้เดินหน้าการเจรจากับสหรัฐให้ลุล่วง อย่างไรก็ตาม ลมเปลี่ยนทิศทันที เมื่อเจ้าหน้าที่อิหร่าน รวมถึง อาลี คาเมเนอี ผู้นำสูงสุด แสดงความเห็นว่าอิหร่านจะไม่ลดกำลังในการป้องกันตนเอง จะไม่ยุติสร้างความแข็งแกร่งและทรงอิทธิพลในภูมิภาค
อิหร่านและรัสเซียเป็นพันธมิตรกันชัดเจน โดยเฉพาะในศึกซีเรีย ที่รัสเซียเข้าแทรกแซงเพื่ออุ้ม นายบาชาร์ อัล-อัสซาด ชิงความได้เปรียบในสงครามกลางเมืองที่กินเวลายาวนาน 11 ปี ส่วนอิหร่านมีกองกำลังเข้าช่วยทหารของนายอัสซาดสู้กับนักรบที่สหรัฐสนับสนุน
ล่าสุดใน ศึกรัสเซีย-ยูเครน รัสเซียยังจะใช้นักรบอาสาสมัครที่เชื่อว่าส่วนใหญ่มาจากซีเรียเข้าร่วมด้วย โดยนายเซอร์เก ชอยกู รมว.กลาโหมรัสเซียเผยว่า มีใบสมัครนักรบอาสาจากตะวันออกกลางแล้วมากกว่า 16,000 นาย แม้จะไม่เอ่ยชื่อซีเรียก็ตาม
