คอลัมน์ : เรื่องของหมอบุญ ผู้เขียน : วิมลพรรณ ปีตธวัชชัย
ตอนที่ 2
ครูเคยเปลี่ยนแปลงโลก แต่ยุคดิจิทัลนี้โลกกำลังเปลี่ยนแปลงครู แต่เปลี่ยนแปลงอย่างไร เรื่องนี้คงไม่จำเป็นต้องกล่าวถึง
- ด่วน ! วอยซ์ ทีวี ประกาศปิดกิจการทุกแพลตฟอร์ม เลิกจ้าง 100 กว่าคน
- ลูกแม่ค้าขายผัก-พ่อขับแท็กซี่ สู่เก้าอี้ “ปลัดพลังงาน” บทพิสูจน์ชีวิต “ดร.ประเสริฐ สินสุขประเสริฐ”
- NETA X ขาย มิ.ย.นี้ ราคาไม่เกิน 1 ล้านบาท หลัง MOU สรรพสามิต
ครูสมัยก่อนคือพ่อแม่คนที่สองของนักเรียน นายแพทย์บุญ วนาสิน หรือว่าอาจารย์บุญ เป็นครูของยุคก่อนที่เฝ้าดูแลลูกศิษย์ไม่ต่างไปจากพ่อแม่เฝ้าดูแลลูก
นายแพทย์บุญเป็นแพทย์คนแรกของโรงพยาบาลศิริราช ที่จบมาจากสหรัฐอเมริกา ในขณะที่หมอส่วนใหญ่ในยุคเมื่อ 50-60 ปีก่อนมักจบมาทางฝั่งยุโรปที่รุ่งเรืองในทางการแพทย์มาก่อน เช่น เยอรมนี
หมอบุญจึงโดดเด่นและเป็นที่จับตามองทั้งคุณวุฒิ ฐานะ และรูปลักษณ์
“อาจารย์บุญนั้นเป็นคนเปอร์เฟ็กต์มากครับ เพราะหนึ่ง-อาจารย์มาจากครอบครัวฐานะดี สอง-เป็นคนเรียนเก่ง แล้วก็จบเมืองนอก ตอนอาจารย์กลับมาจากเมืองนอกใหม่ ๆ คนกรี๊ดกันมาก เพราะสมัยหนุ่ม ๆ ท่านหล่อมาก เรียกว่า Smart and Handsome คือเป็นหนุ่มหล่อ การศึกษาดี ตระกูลดี ครบถ้วน”
ศาสตราจารย์คลินิก นายแพทย์อุดม คชินทร อดีตคณบดีคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ซึ่งเป็นลูกศิษย์สายตรงของอาจารย์บุญ พูดถึงครูในอดีต ปัจจุบันนายแพทย์อุดมแม้จะเกษียณอายุแล้ว แต่ก็ยังทำงานสอนรวมทั้งดูแลศูนย์ระบบทางเดินอาหารของโรงพยาบาลศิริราชด้วย
หมอบุญจบการศึกษาจากคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล เมื่อปี 2507 ต่อมาได้ไปเป็น intern อยู่ที่ School of Medicine ของ Virginia Commonweath University ที่รัฐเวอร์จิเนีย แล้วก็ไปเป็นแพทย์ประจำบ้าน (resident) อยู่ที่โรงพยาบาลซีไน (Sinai) ในเมืองบัลติมอร์ รัฐแมริแลนด์ ฝั่งอีสต์โคสต์ของสหรัฐอเมริกา อยู่นานอีก 2 ปีก่อนที่จะเข้าเรียนต่อมหาวิทยาลัยจอนส์ ฮอปกินส์ ทางด้านระบบทางเดินอาหาร และจบภายใน 5 ปี เร็วกว่ากำหนด 1 ปี
หมอบุญเป็นอาจารย์สอนอยู่ที่มหาวิทยาลัยจอห์นฮอปกินส์อีก 3 ปี หลังจากนั้นจึงได้เดินทางกลับบ้านที่เมืองไทยในปี 2517 และเข้าบรรจุเป็น “อาจารย์หมอ” คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาลในปีเดียวกันนี้
นายแพทย์อุดม คชินทร ลูกศิษย์คนเก่าหวนรำลึกถึงครูเก่าในวันเก่าก่อนว่า อาจารย์บุญเป็นอาจารย์ที่ให้ความเป็นกันเองกับนักศึกษาแพทย์มาก ลูกศิษย์สามารถเข้าถึงอาจารย์บุญได้หมด ไม่ว่าจะเรื่องอะไร ปรึกษาหารือแลกเปลี่ยนความรู้ หรือใครติดขัดเรื่องอะไรก็เข้าหาอาจารย์บุญได้หมด อาจารย์บุญไม่เคยขัด โดยเฉพาะเรื่องเงิน เรียกว่าคิดอะไรไม่ออกก็ให้บอกอาจารย์บุญทำนองนั้น
นายแพทย์อุดมเล่าว่า นักศึกษาแพทย์เรื่องเงินทองมักจะเป็นปัญหาใหญ่ แต่อาจารย์บุญก็ช่วยได้ด้วยการให้เงินส่วนตัวช่วยแก้ขัดให้กับนักศึกษาที่ขาดแคลนจนสามารถพ้นวิกฤตไปได้แทบทุกราย เรื่องนี้อาจารย์บุญเป็นที่ชื่นชมมากทั้งในบรรดานักศึกษาและอาจารย์ด้วยกัน
“ไม่ใช่อาจารย์ทุกคนที่ทำอย่างนี้ บางคนพูดน้อยไม่ค่อยคุยกับลูกศิษย์ บางคนเก่งวิชาการก็สอนอย่างเดียว แต่อาจารย์บุญเก่งทั้งเรื่องสอน คุยกับลูกศิษย์เป็นกันเอง สมัยก่อนอาจารย์ตีเทนนิส เย็นลงท่านก็แบกแร็กเกตไปตีเทนนิสกับลูกศิษย์”
นายแพทย์อุดม คชินทร บอกว่า หมอบุญเป็นครูแบบโบราณ คือไม่ใช่แค่มาถ่ายทอดความรู้ประสบการณ์ให้เท่านั้น แต่ยังเป็นครูผู้ให้ที่ดูแลทุกอย่างให้ลูกศิษย์ นับตั้งแต่การอบรมบ่มเพาะไปจนถึงเรื่องเงินที่เป็นปัญหาดังที่กล่าว ศิษย์ทุกคนสามารถเข้าถึงอาจารย์บุญได้เสมอ
อาจารย์บุญดุบ้าง แต่ก็ไม่มีใครกลัวและอาจารย์บุญขึ้นชื่อว่าเป็นคนปากจัดมาแต่ไหนแต่ไรแล้ว
นายแพทย์อุดมยกตัวอย่างว่า ตามปกตินั้นนักศึกษาแพทย์จะต้องมาถึงหอผู้ป่วย 7 โมงเช้า และเข้าห้องเลกเชอร์ 9 โมงเช้า แต่มีนักศึกษาแพทย์คนหนึ่งเมื่อถึงเวลายังไม่มา อาจารย์บุญได้บุกตามไปถึงที่หอพักเลย และเมื่อเจอหน้าก็ด่าเละไปเลย ประสาคนปากจัด อาจารย์บุญด่านักศึกษาก็ด้วยรักและหวังดี ลูกศิษย์เกเรจึงมักไม่เกลียดอาจารย์ กลับเข้าใกล้ชิดสนิทชิดเชื้อกับอาจารย์เสียอีก
ดังที่ได้บอกแล้วว่า อาจารย์บุญเป็นคนเก่งหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็นครูเป็นหมอหรือเป็นนักธุรกิจ แต่ไม่ว่าจะเป็นอะไรก็ตาม ก็มักจะคำนึงถึงลูกศิษย์อยู่เสมอ ยกตัวอย่างว่าเมื่ออาจารย์บุญทำธุรกิจจัดสรรที่ดิน ก็ยังเอามาขายให้ลูกศิษย์ที่เรียนจบไปแล้วในราคาพิเศษด้วยความหวังดี
“ท่านบอกให้ผ่อนไป ไม่คิดดอกเบี้ยเพราะรู้ว่าพวกเราไม่ค่อยมีสตางค์ ท่านบอกว่าเกษียณแล้วจะได้มีบ้าน” นายแพทย์อุดมเล่าว่า อาจารย์บุญไม่ได้ให้ราคาพิเศษนี้เฉพาะแค่ลูกศิษย์ในหน่วยระบบทางเดินอาหารเท่านั้น แต่ยังได้เผื่อแผ่ไปถึงภาควิชาอื่น ๆ อีก อย่างเช่น ภาควิชาอายุรศาสตร์ และภาคอื่น ๆ มีนับเป็นร้อยคน
“อาจารย์ท่านให้หมด ท่านบอกว่าถ้าเป็นคนศิริราชไปซื้อที่ดินจากท่าน คิดราคาพิเศษ ตอนนี้พวกเราก็มีที่ดินตรงที่ท่านขายให้นั่นแหละ นี่คือน้ำใจของอาจารย์ที่มีให้แก่ศิษย์”
จึงเป็นที่น่าเสียดายมาก เมื่อครูที่ดีและเก่งอย่างอาจารย์บุญลาออก นายแพทย์อุดมว่า
นายแพทย์บุญ วนาสิน ลาออกจากการเป็นอาจารย์ประจำในปี 2521 เพราะจะต้องหันไปเคี่ยวกรำกับโรงพยาบาลธนบุรี ที่เพิ่งจะตั้งมาได้ไม่ถึง 2 ปีดี แต่กระนั้นอาจารย์บุญก็ยังใช้เวลามาเป็นอาจารย์พิเศษอยู่อีกหลายปี เพราะดีเอ็นเอความเป็นครูที่ฝังแน่นอยู่ในตัวนั่นเอง
อาจารย์บุญแม้ว่าจะได้ออกไปทำธุรกิจเต็มตัวแล้ว แต่ยังได้พยายามกลับมาแวะเวียนสถาบันเก่าอยู่เสมอ ส่วนใหญ่ก็มาหาพวกที่คุ้นเคย มาประสิทธิ์ประสาทวิชาความรู้ให้อย่างเคย แต่ไม่ใช่เรื่องการแพทย์แล้ว แต่เป็นเรื่องการทำธุรกิจ
นี่คือนายแพทย์บุญ วนาสิน หรือหมอบุญที่เป็นคนเก่งหลายด้าน
“ท่านเก่งกว่าคนที่เรียนสายธุรกิจเสียอีกค่ะ” ทิพย์วรรณ รุจิโรจน์พิพัฒนา Chief Financial Officer ของโรงพยาบาลธนบุรี ที่ทำงานกับอาจารย์บุญมาตั้งแต่ยุคต้น ๆ มาถึงปัจจุบันกล่าวถึงอาจารย์บุญว่าเป็นคนอ่านหนังสือมาก และอ่านหนังสือทุกประเภท “หนังสือเล่มไหนที่ท่านอ่านแล้วดี ท่านจะซื้อมาแจกให้ผู้บริหารทุกฝ่าย” จึงไม่น่าสงสัยว่าทำไมอาจารย์บุญจึงเป็นคนเก่งอยู่เสมอ
เฉลิมกุล อภิบุณโยภาส ผู้อำนวยการโรงพยาบาลธนบุรี 2 ที่เคยเป็นลูกศิษย์ทางธุรกิจคนหนึ่งของอาจารย์บุญบอกว่า อาจารย์บุญเป็นครูที่สอนเก่งมากเพราะมีความรู้ที่ได้มากจากประสบการณ์โดยตรง ทั้งยังเป็นผู้ที่ใฝ่หาความรู้อยู่ตลอดเวลา
อาจารย์บุญบอกว่าคนเราใช่จะรู้เรื่องไปทุกเรื่อง บางเรื่องต้องหาความรู้อ่านเอาเอง หรือไม่ก็เอาคนที่มีความรู้จริงมาพูดให้ฟัง แล้วคอยจับประเด็นให้ได้เพื่อจะได้นำมาพัฒนาตัวเอง
“อาจารย์เป็นคนที่ให้ความสำคัญเรื่องความสะอาดมากครับ ท่านบอกว่าคุณต้องเข้าไปดูห้องครัว (ของโรงพยาบาล) ว่าห้องครัวสะอาดไหม ถ้าคุณคิดว่าสะอาด ความสะอาดของคุณอยู่ที่ระดับไหน ท่านบอกว่ามันต้องสะอาดระดับที่ลงไปนอนกลิ้งแล้วเนื้อตัวไม่สกปรก”
สิ่งที่เฉลิมกุลเล่า แม้จะเป็นแค่ห้องครัวแต่ก็นับว่าเป็นเรื่องที่น่าทึ่งมากที่อาจารย์บุญสามารถอธิบายเรื่องความสะอาดได้อย่างเห็นภาพแจ่มแจ้งยิ่ง มิน่าเล่าอาจารย์บุญถึงได้สอนหนังสือเก่ง
ดร.เจษฎา ธรรมวณิช อาจารย์ประจำสอนด้านทรัพย์สินทางปัญญา ระดับบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล ก็เป็นอีกผู้หนึ่งที่เคยร่วมงานกับนายแพทย์บุญ วนาสิน ในขณะที่ยังดำรงตำแหน่งเป็นรองผู้อำนวยการศูนย์ประยุกต์และบริการทางวิชาการ มหาวิทยาลัยมหิดล ในปี 2538 ได้กล่าวถึงอาจารย์บุญว่า ไม่ว่าอาจารย์จะไปทำงานอะไรก็ตาม เรื่องที่ไม่เคยทิ้งก็คือการรักษาคนไข้กับการสอนหนังสือ
นายแพทย์บุญ วนาสิน เป็นครูผู้ยิ่งใหญ่ได้ถ้าอยากจะเป็น แต่นั่นละคนเราเมื่อเก่งหลายอย่างก็ต้องเลือกเอาทางใดทางหนึ่ง
หมอบุญผู้เป็นหมอที่เก่ง เป็นครูที่ดี และเป็นนักธุรกิจที่ฉลาด ที่สุดก็ต้องเลือกเอาทางใดทางหนึ่งเช่นเดียวกัน
