เศรษฐกิจในประเทศ

เปิดนวัตกรรมเพิ่มประสิทธิภาพผลิตทุเรียน คว้ารางวัลเลิศรัฐ ก.พ.ร.

เปิดนวัตกรรมเพิ่มประสิทธิภาพผลิตทุเรียน

กรมวิชาการเกษตรส่งนวัตกรรมเทคโนโลยีเกษตรอัจฉริยะ ดึง Smart Sensors-ระบบ IOTs ประยุกต์ เพิ่มประสิทธิภาพการผลิตทุเรียน คว้ารางวัลเลิศรัฐจาก ก.พ.ร.

วันที่ 11 กันยายน 2566 นายระพีภัทร์ จันทรศรีวงศ์ อธิบดีกรมวิชาการเกษตร เปิดเผยว่า ในปี 2566 กรมวิชาการเกษตรได้ส่งผลงาน เรื่อง “การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตทุเรียนด้วยเทคโนโลยีเกษตรอัจฉริยะ” ของสำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช กรมวิชาการเกษตร เข้ารับการพิจารณาเพื่อรับรางวัลเลิศรัฐ จากสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.)

ซึ่งได้มีการประกาศผลการพิจารณารางวัลเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ปรากฏว่าผลงาน “การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตทุเรียนด้วยเทคโนโลยีเกษตรอัจฉริยะ” ได้รับรางวัลเลิศรัฐสาขาบริการภาครัฐ ประเภทพัฒนาการบริการ

ซึ่งผลงานดังกล่าวได้นำเทคโนโลยี Smart Sensors และระบบ IOTs มาประยุกต์ใช้ร่วมกับการบูรณาการองค์ความรู้ตลอดกระบวนการการผลิตพืชของกรมวิชาการเกษตร รวมทั้งของหน่วยงานภายในและต่างประเทศ ทั้งภาครัฐและภาคเอกชน

การดำเนินงานด้านการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตทุเรียนด้วยเทคโนโลยีเกษตรอัจฉริยะภายใต้แนวทาง รูปแบบ (Model) การเกษตรอัจฉริยะเพื่อการผลิตพืช ของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ทั้ง 8 ด้าน ประกอบด้วย เทคโนโลยีด้านดิน เทคโนโลยีด้านพืชและอารักขาพืช เครื่องจักรกลการเกษตร การใช้น้ำ เทคโนโลยีดาวเทียมและอากาศยานไร้คนขับ อินเทอร์เน็ต และระบบช่วยตัดสินใจการผลิตพืช มายกระดับกระบวนการผลิตทุเรียน เพื่อลดต้นทุนการผลิต เพิ่มปริมาณและคุณภาพผลผลิต

ตลอดจนการใช้ทรัพยากรในการผลิตพืชให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด ผ่านการตรวจวัดจากเซ็นเซอร์ทางการเกษตร ประมวลผล และควบคุมอัตโนมัติในการผลิต ตลอดจนการพัฒนาแอปพลิเคชั่นที่รองรับการทำการเกษตรให้กับเกษตรกร สำหรับการขยายผลเชิงพื้นที่ และเป็นต้นแบบการพัฒนาสู่พืชชนิดอื่นต่อไป

นายสิริชัย สาธุวิจารณ์ นักวิชาการเกษตรชำนาญการ สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช กล่าวว่า เกษตรอัจฉริยะเป็นแนวคิดการบริหารจัดการทางการเกษตรให้มีประสิทธิภาพด้วยการนำเทคโนโลยีสมัยใหม่มาใช้งาน

ซึ่งข้อมูลที่ได้จะถูกนำมาประมวลผล สำหรับการวางแผนการผลิต เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตภายในสวน และเพิ่มศักยภาพการแข่งขันของทุเรียนไทย โดยบูรณาการในส่วนขององค์ความรู้การผลิตพืชในทุกสาขาวิชา ร่วมกับความรู้ด้านวิศวกรรมการเกษตรและองค์ความรู้ด้าน IT เพื่อนำมาสู่เรื่องของเทคโนโลยี เป็นกระบวนการการผลิตต้นน้ำ กลางน้ำ ปลายน้ำ

ผลการดำเนินงานทำให้ได้แปลงเรียนรู้เกษตรอัจฉริยะทุเรียน สำหรับเป็นสถานที่ศึกษาดูงานของเกษตรกร และเป็นแปลงวิจัยเทคโนโลยีเกษตรอัจฉริยะในทุเรียนแบบเกษตรกรมีส่วนร่วม จำนวน 2 แปลง ณ อ.นายายอาม และ อ.แก่งหางแมว จ.จันทบุรี แอปพลิเคชั่นควบคุมระบบการให้น้ำทุเรียนผ่าน smartphone สามารถควบคุมการปิด-เปิดปั๊มน้ำ ควบคุมการปิด-เปิดโซลินอยด์วาล์วของประตูน้ำภายในสวนทุเรียน

Dashboard การผลิตทุเรียน ที่แสดงค่าสถานะต่าง ๆ ภายในแปลงปลูก เช่น ระยะการเจริญเติบโตและการพัฒนาของทุเรียน ข้อมูลสภาพอากาศ คำแนะนำการดูแลรักษาทุเรียน ด้านการจัดการศัตรูพืช ธาตุอาหารพืช น้ำ สถานะการทำงานของอุปกรณ์เซ็นเซอร์ทางการเกษตรภายในแปลง รวมถึงการบันทึกกิจกรรมภายในแปลงปลูก

รวมทั้งยังได้แอปพลิเคชั่น RainReport ที่สามารถรายงานการพยากรณ์การตกของฝนและสภาพอากาศภายในแปลงปลูกแบบระบุพิกัด ล่วงหน้า 2 วัน สำหรับใช้วางแผนการบริหารจัดการแปลงปลูก ที่รองรับการทำงานของโทรศัพท์ในระบบ Android และการใช้เทคโนโลยีอากาศยานไร้คนขับเพื่อสำรวจการเข้าทำลายของศัตรูพืชและการพ่นสารป้องกันกำจัดศัตรูพืชแบบแม่นยำเฉพาะจุด

“การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตทุเรียนด้วยเทคโนโลยีเกษตรอัจฉริยะ ทำให้เกษตรกรมีข้อมูลสภาพแวดล้อมภายในแปลงปลูก สำหรับประกอบการตัดสินใจในการบริหารจัดการแปลง เพื่อลดผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศที่มีผลต่อการผลิต ซึ่งเทคโนโลยีที่ติดตั้งเป็นเครื่องมืออำนวยความสะดวกในการทำงานให้กับเกษตรกรได้ง่ายขึ้น

การนำเทคโนโลยีไปใช้ในการควบคุมการให้น้ำ (ปิด-เปิด) สามารถลดการใช้แรงงานคนได้ 100 เปอร์เซ็นต์ และลดระยะเวลาการทำงานได้มากกว่า 80 เปอร์เซ็นต์ ขณะนี้ได้มีการถ่ายทอดเทคโนโลยีเกษตรอัจฉริยะเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตทุเรียนให้กับเกษตรกร ผู้ประกอบการ และผู้สนใจ จากการฝึกอบรม และการศึกษาดูงาน ณ แปลงเรียนรู้เทคโนโลยีเกษตรอัจฉริยะทุเรียน จำนวนมากกว่า 1,800 คน และนำไปขยายผลในโครงการ 1 อำเภอ 1 แปลงเกษตรอัจฉริยะด้วย” นายสิริชัยกล่าว