
ด้วยปัญหาเศรษฐกิจภายในประเทศจีน ผลักดันให้ชาวจีนลักลอบอพยพเข้าสหรัฐอเมริกาเพิ่มขึ้น 10 เท่าในปี 2023 ที่ผ่านมา
ข้อมูลของหน่วยงานศุลกากรและป้องกันชายแดนสหรัฐเผยว่า ในปี 2023 ผู้อพยพชาวจีนมากกว่า 37,000 คนถูกตรวจพบและควบคุมตัวที่ชายแดนสหรัฐ-เม็กซิโก ในพื้นที่รัฐแคลิฟอร์เนีย ทางตอนใต้ฝั่งตะวันตกของสหรัฐ ซึ่งจำนวนนี้เพิ่มขึ้นจากปีก่อนหน้าเกือบ 10 เท่า และ 99% ของชาวจีนที่ลักลอบอพยพเข้าสหรัฐถูกเจ้าหน้าที่ตรวจพบที่รัฐแคลิฟอร์เนีย
ภาพรวมผู้ลักลอบอพยพเข้าสหรัฐที่เจ้าหน้าที่ควบคุมตัวได้ยังคงที่อยู่ที่ประมาณ 2.5 ล้านคน แต่สัดส่วนชาวจีนเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ ถึงอย่างนั้น ชาวจีนก็ยังคิดเป็นเพียง 1.5% ของจำนวนผู้อพยพโดยรวม
ผู้อพยพชาวจีนใช้บริการแก๊งลักลอบขนมนุษย์ในเมืองติฮัวนา ประเทศเม็กซิโก ที่เรียกว่า “แก๊งหัวงู” (Snake Head) มีค่าบริการเฉลี่ยประมาณ 500 ดอลลาร์สหรัฐสำหรับการดำเนินการลักลอบเข้าสหรัฐ 1 คน แต่บางกรณีอาจต้องจ่ายเงินสูงสุดถึง 1,000 ดอลลาร์สหรัฐต่อคน พวกเขาจะดำเนินการพาผู้อพยพมาส่งที่ชายแดนเม็กซิโก-สหรัฐ แล้วผู้อพยพก็ลักลอบข้ามแดนเข้าไป โดยส่วนมากจะไปพักที่ค่ายพักพิงของผู้อพยพในเมืองจาคัมบา เมืองชายแดนของรัฐแคลิฟอร์เนีย
ชาวจีนศึกษาวิธีการเหล่านี้ผ่านวิดีโอสั้นที่แชร์กันใน ติ๊กต๊อก (TikTok)
ตามการรายงานของนิกเคอิ เอเชีย (Nikkei Asia) ผู้อพยพชาวจีนที่ถูกตรวจพบและควบคุมตัวส่วนใหญ่มีอายุ 30-40 ปี และจำนวนมากเป็นครอบครัวที่มีลูก ส่วนใหญ่เป็นพลเมืองธรรมดาที่เป็นคนชนชั้นกลางที่พอมีเงินจ่ายค่าดำเนินการอพยพ ซึ่งส่วนใหญ่ต้องการหนีจากการต้องดิ้นรนหาเงินเลี้ยงชีพในประเทศจีน เพื่อแสวงหาโอกาสทางเศรษฐกิจที่ดีกว่า แต่มีบางคนซึ่งอาจจะมีฐานะการเงินดี ที่อพยพหนีการกดขี่และการข่มเหงของรัฐ เพื่อแสวงหาเสรีภาพในการแสดงออก และเสรีภาพในการนับถือศาสนาในดินแดนใหม่
เอียน จอห์นสัน (Ian Johnson) นักวิจัยอาวุโสด้านจีนศึกษาขององค์กรคลังสมอง “Council on Foreign Relations” ในสหรัฐวิเคราะห์ว่า สิ่งที่เป็นแรงผลักดันของคนส่วนใหญ่ที่ออกจากประเทศจีน คือเหตุผลทางเศรษฐกิจ และเขาบอกว่าปรากฏการณ์นี้น่าจะดำเนินต่อไปอีกหลายปีข้างหน้า
นิกเคอิได้พูดคุยกับผู้อพยพชาวจีนจำนวนมากที่ค่ายจัมบานา แต่ละคนบอกเล่าถึงเหตุผลการอพยพของตนเอง ซึ่งส่วนมากเป็นเหตุผลเรื่องการแสวงหาโอกาสที่ดีกว่าในบ้านเกิด
ผู้ประกอบวิชาชีพการแพทย์แผนจีนซึ่งเป็นหนึ่งในคนที่อพยพไปที่ชายแดนสหรัฐกล่าวว่า เขาไม่เห็นความหวังสำหรับอนาคตในประเทศจีน
ขณะที่อดีตนักบัญชีที่เดินทางไปกับลูกชายและครอบครัวบอกว่า เธอทิ้งจีนไว้ข้างหลังโดยสิ้นเชิง เพื่ออนาคตของลูกและหลาน
ผู้อพยพที่นิกเคอิสัมภาษณ์มีมากกว่า 5 คนที่ทำงานในภาคอสังหาริมทรัพย์ และต้องหนีจากวิกฤตที่ส่งผลกระทบต่อรายได้ของพวกเขา
“เราไม่สามารถขายคอนโดฯได้ เนื่องจากกฎระเบียบของรัฐบาลที่เข้มงวดมากขึ้น ค่าคอมมิชชั่นลดน้อยลง และเงินเดือนของผมลดลงเหลือ 2,000-3,000 หยวน ซึ่งไม่เพียงพอต่อการดำรงชีวิต” ชายวัย 38 ปีจากมณฑลฝูเจี้ยนกล่าว
ตามการรายงานของซีบีเอส นิวส์ (CBS News) ที่เมืองจาคัมบามีช่องทางที่ผู้อพยพสามารถลักลอบเข้าสหรัฐและพักพิงที่นั่นได้ พื้นที่ดังกล่าวมีขนาดประมาณ 17 เอเคอร์ ซึ่งเจอร์รี ชูสเตอร์ (Jerry Shuster) ผู้อพยพจากยูโกสลาเวียที่ตั้งรกรากสำเร็จแล้วเป็นเจ้าของ และเขาให้บรรดาผู้อพยพใช้ที่ดินของเขาเป็นช่องทางลักลอบเข้าสหรัฐและใช้เป็นที่พักพิง
แทมมี ลิน (Tammy Lin) ทนายความด้านการย้ายถิ่นฐานและทำงานร่วมกับลูกค้าจากประเทศจีนมาเกือบสองทศวรรษบอกว่า จากการตรวจสอบข้อมูลจากหน่วยงานตรวจคนเข้าเมืองและศุลกากรสหรัฐ พบว่ามีชาวจีนอย่างน้อย 36,000 คนที่ได้รับคำสั่งจากศาลสหรัฐให้เดินทางออกนอกประเทศ แต่จีนขึ้นชื่อในเรื่องการไม่รับพลเมืองของตนกลับประเทศ และสหรัฐก็ไม่สามารถบังคับให้จีนยอมรับพลเมืองกลับไปได้
ดังนั้น ในกรณีเลวร้าย หากพวกเขาไม่ได้รับอนุญาตจากสหรัฐให้อพยพเข้าประเทศ และไม่สามารถกลับจีนได้ พวกเขาก็จะติดอยู่ที่ค่ายริมชายแดนต่อไปโดยมองไม่เห็นอนาคต