คอลัมน์ : นอกรอบ
จากที่ “ประชาชาติธุรกิจ” ได้นำเสนอข่าวใหญ่กรณี 3 ยักษ์ใหญ่จาก 3 วงการธุรกิจ “เอไอเอส-กัลฟ์-แบงก์กรุงไทย” เอ็มโอยูความร่วมมือร่วมลงทุนลุย “virtual bank” หรือธนาคารไร้สาขา คือ ธนาคารพาณิชย์ที่ดำเนินธุรกิจบนช่องทางดิจิทัลเต็มรูปแบบ โดยไม่มีจุดให้บริการทางกายภาพทั้งสาขา และตู้เอทีเอ็ม ซึ่งขณะนี้ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) อยู่ระหว่างจัดทำหลักเกณฑ์เพื่อเปิดให้ผู้ประกอบการที่สนใจยื่นขอใบอนุญาต
“virtual bank” ต่างจากธนาคารพาณิชย์ที่ให้บริการในปัจจุบันอย่างไร เพื่อทำความรู้จักกับ “ธนาคารไร้สาขา” มากขึ้น “ประชาชาติธุรกิจ” ขอนำข้อมูลบางส่วนของบทความ “Virtual Bank ธนาคารไร้สาขาในสหราชอาณาจักร” ของ “ธรรมรักษ์ หมื่นจักร” และ “นิธิวดี สุนทรพจน์” ซึ่งประจำการสำนักงานตัวแทน ธปท. กรุงลอนดอน ตีพิมพ์ในหนังสือ BOT พระสยาม MAGAZINE ฉบับเดือน ม.ค.-มี.ค. 2565 มานำเสนอ
- ค่าขนส่งแคดเมียมกลับบ้าน จ.ตาก เบาด์ แอนด์ บียอนด์ จ่ายหมด
- เปิดคำทำนาย “นางมโหธรเทวี” นางสงกรานต์ ปี 2567 ฝนตกในโลกมนุษย์ 30 ห่า
- สงกรานต์ 2567 ทางด่วนฟรี มอเตอร์เวย์ฟรี สายไหนบ้าง ฟรีถึงวันไหน
ทั้งนี้ ธนาคารไร้สาขาในสหราชอาณาจักร นับว่ามีผู้ใช้งานเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว โดย ณ ปี 2564 ประชากรสหราชอาณาจักรเกือบ 30% มีบัญชีกับธนาคารไร้สาขา
บทความระบุว่า จากการทดลองเปิดบัญชีกับ Monzo และ Starling ธนาคารไร้สาขาสองแห่งที่มีชื่อเสียงอันดับต้น ๆ ของสหราชอาณาจักร พบว่ามีขั้นตอนการสมัครที่สามารถทำได้โดยง่ายด้วยตัวเอง เพียงดาวน์โหลดแอปพลิเคชั่นของธนาคารลงในโทรศัพท์มือถือ ถ่ายภาพบัตรประจำตัวหรือหนังสือเดินทางและเอกสารยืนยันที่อยู่ พร้อมถ่ายคลิปวิดีโอของตนเองสั้น ๆ ส่งผ่านแอปพลิเคชั่น เพื่อพิสูจน์และยืนยันตัวตน ก็เปิดบัญชีได้เรียบร้อยภายในเวลาไม่ถึง 10 นาที และหลังจากนั้น 1-2 วันทำการ ก็ได้รับบัตรเดบิตที่พร้อมใช้งาน
บริการแอปพลิเคชั่นของธนาคารไร้สาขา มุ่งเน้นให้ “ผู้ใช้บริการเป็นศูนย์กลาง” ด้วยลูกเล่นที่หลากหลายและมีความยืดหยุ่นกว่าธนาคารพาณิชย์แบบดั้งเดิม เพื่อช่วยให้ผู้ใช้สามารถเข้าใจพฤติกรรมและรูปแบบการใช้จ่ายเงินของตนได้ดีขึ้น เหมาะสมกับการส่งเสริมความรู้ด้านการเงิน และการวางแผนการออมสำหรับลูกค้ารายย่อย
โดยแอปจะมีการสรุปยอดรวมการใช้จ่ายในแต่ละวันแบบเรียลไทม์ และสรุปข้อมูลแยกเป็นหมวดหมู่ต่าง ๆ ให้อัตโนมัติ เช่น หมวดการซื้อของใช้ประจำวัน การเดินทาง การทานอาหาร การชำระค่าสาธารณูปโภค สามารถเรียกดูว่ามีค่าใช้จ่ายในหมวดใด เป็นสัดส่วนเท่าไร และถูกใช้ไปที่ร้านค้าไหนบ้าง
นอกจากนี้ ยังมีทางเลือกให้สร้างกระปุกออมสิน ในแอปพลิเคชั่นเพื่อแยกเงินออมและค่าใช้จ่ายออกจากกันอย่างเป็นระบบ เพื่อให้ผู้ใช้สามารถตั้งเป้าหมายการออมหรือกันเงินไว้สำหรับค่าใช้จ่ายสำคัญ ขณะเดียวกัน ลูกค้ายังสามารถเลือกออมเงินในบัญชีออมทรัพย์หรือฝากประจำ โดยเลือกระยะเวลาและอัตราผลตอบแทนที่ต้องการจากในแอปพลิเคชั่นได้ทันที
สำหรับปฏิสัมพันธ์ระหว่างลูกค้ากับธนาคารไร้สาขาสามารถทำผ่านแอปพลิเคชั่นได้เกือบทั้งหมด ตั้งแต่การเปิดใช้บัตรและตั้ง PIN บัตรเดบิต ตลอดจนสามารถใช้แอปพลิเคชั่นควบคุมบัตรเดบิตสำหรับการทำงานในรูปแบบต่าง ๆ ได้ด้วยตนเอง เช่น การปิดหรือปลดล็อกการทำธุรกรรมออนไลน์ ในกรณีที่บัตรเดบิตสูญหายลูกค้ายังสามารถยกเลิกบัตรเดิมและขอบัตรใหม่ผ่านแอปพลิเคชั่นได้โดยไม่ต้องโทร.หาคอลเซ็นเตอร์ อย่างไรก็ตาม ในกรณีที่ต้องการเปลี่ยน PIN สำหรับบัตรเดบิตนั้นยังจำเป็นต้องไปทำที่ตู้เอทีเอ็มอยู่
ธนาคารไร้สาขาต้องให้ความสำคัญในเรื่องการรักษาความปลอดภัย เพื่อให้ผู้ใช้บริการเกิดความเชื่อมั่น เนื่องจากขั้นตอนต่าง ๆ นับตั้งแต่การเปิดบัญชีนั้น ลูกค้าจะไม่ได้มีปฏิสัมพันธ์กับเจ้าหน้าที่ของธนาคารโดยตรงเลย ดังนั้นในการให้บริการจึงมีกระบวนการตรวจสอบความปลอดภัยเพิ่มเติมแก่ลูกค้า เช่น ถ้ามีการใช้บัตรเดบิตซื้อของออนไลน์ที่ไม่สอดคล้องกับพฤติกรรมลูกค้า จะมีขั้นตอนให้กดอนุมัติการชำระเงินผ่านแอปพลิเคชั่นเพิ่มอีกขั้นตอน
แม้ว่าธนาคารไร้สาขาดูจะเริ่มเป็นที่นิยมสำหรับผู้ใช้บริการในสหราชอาณาจักร แต่ปัจจุบันยังเผชิญอุปสรรคสำคัญคือ ลูกค้าจำนวนมากยังนิยมใช้บัญชีที่ธนาคารไร้สาขาเป็นบัญชีรอง โดยโอนเงินจำนวนหนึ่งมาไว้เพื่อใช้จ่ายในชีวิตประจำวัน แต่ยังใช้บัญชีที่ธนาคารพาณิชย์แบบดั้งเดิมเป็นบัญชีหลักเพื่อรับเงินเดือน
ปัญหานี้เป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้ธนาคารไร้สาขาบางแห่งโดยเฉพาะ Monzo ยังมีผลขาดทุนต่อปีค่อนข้างสูง เนื่องจากที่ผ่านมามุ่งเน้นการหาลูกค้าเพิ่มเป็นหลัก แต่ยังไม่มีผลิตภัณฑ์ทางการเงินที่จะทำรายได้จากลูกค้าให้เพียงพอ ขณะที่ Starling เริ่มมีผลกำไรให้เห็นบ้างแล้ว เนื่องจากมีผลิตภัณฑ์ทางการเงินครบวงจรมากกว่าและเริ่มมีบริการทางการเงินให้แก่ SMEs ด้วย
ขณะที่หลายคนมีคำถามว่า การกำกับดูแลธนาคารไร้สาขามีความแตกต่างจากการกำกับดูแลธนาคารพาณิชย์แบบดั้งเดิมหรือไม่ ในสหราชอาณาจักรพบว่า ธนาคารไร้สาขา จะถูกกำกับดูแลภายใต้มาตรฐานเดียวกับธนาคารพาณิชย์แบบดั้งเดิม โดยผู้ฝากเงินกับธนาคารไร้สาขาจะได้รับการคุ้มครองเงินฝากเป็นมูลค่า 85,000 ปอนด์ต่อคนต่อบัญชี เช่นเดียวกับการฝากเงินที่ธนาคารพาณิชย์แบบดั้งเดิม
โดยธนาคารกลางอังกฤษจะติดตามกำกับตรวจสอบด้านธรรมาภิบาลและกระบวนการด้านสินเชื่อ ตลอดจนทบทวนความเพียงพอของเงินกองทุนเป็นระยะ และสั่งให้เพิ่มทุนเมื่อเห็นความจำเป็น นอกจากนี้ธนาคารกลางอังกฤษจะให้ผู้รับใบอนุญาต เสนอแผนในการเลิกกิจการอย่างเป็นระบบไว้ล่วงหน้า หากต้องเลิกกิจการจะดำเนินการได้อย่างเรียบร้อย ไม่กระทบต่อความเชื่อมั่นของผู้ฝากเงินและระบบการเงิน
สำหรับโฉมหน้า “ธนาคารไร้สาขา” ของประเทศไทย ดร.เศรษฐพุฒิ สุทธิวาทนฤพุฒิ ผู้ว่าการ ธปท. ระบุว่า หลังจากนี้จะมีการเปิดเฮียริ่งกฎเกณฑ์ต่าง ๆ ซึ่งคาดจะสามารถเปิดหลักการ หลักเกณฑ์ ได้ต้นปี 2566 และคาดว่าจะสามารถให้ใบอนุญาตกับผู้ประกอบการได้ปี 2567
- กัลฟ์-AIS ดอดดีลกรุงไทย 3 ยักษ์ ผนึกลุย “ธนาคารไร้สาขา”
- SCBX กางแผน 5 ปี เร่งลงทุนเทคโนโลยีหนุนธุรกิจโต-คนตัวเล็กเข้าถึงการเงิน
- ผู้ว่าแบงก์ชาติ ยันเงินทุนไหลเข้ายังปกติ ส่งซิกไม่เร่งขึ้นดอกเบี้ยแรง
- KKP เปิดบริการ Dime ดึงลูกค้ารายเล็กลงทุน-ฝากเงิน ดีเดย์ต้นเดือนหน้า
- กัลฟ์ ซื้อ INTUCH ดึง 5G ต่อยอดพลังงานอนาคต
