คอลัมน์

ชะตากรรมของยุโรป ทวีปแห่งอุตสาหกรรม

อุตฯยุโรป
คอลัมน์ : ระดมสมอง
ผู้เขียน : ชนาภา มานะเพ็ญศิริ, Bnomics ธนาคารกรุงเทพ


การผลิตภาคอุตสาหกรรมของยุโรปที่ลดลง 4.1% ในเดือนมีนาคมที่ผ่านมา ได้สร้างความกังวลเกี่ยวกับมุมมองภาพเศรษฐกิจโดยรวมของภูมิภาคยุโรปในช่วงเวลาหลังจากนี้

ตัวเลขของเดือนมีนาคมอาจทำให้เรามองภาพเศรษฐกิจยุโรปดูย่ำแย่เกินกว่าความเป็นจริงไป แต่จากข้อมูลหลาย ๆ อย่างก็ชี้ให้เห็นว่าภาคอุตสาหกรรมของยุโรปก็กำลังเผชิญกับอุปสรรคในการจะเคลื่อนไปข้างหน้าจริง ๆ ซึ่งเป็นเรื่องทางด้านปัจจัยโครงสร้าง ประกอบกับอุปสงค์ทั่วโลกที่ไม่แน่นอน ทำให้คาดว่าการเติบโตของภาคอุตสาหกรรมน่าจะลดลงในปี 2023

อุตสาหกรรมในไอร์แลนด์ที่ผันผวน

อุตสาหกรรมไอร์แลนด์นั้นขึ้นชื่อเรื่องความผันผวน จากตัวเลขในเดือนมีนาคม ผลผลิตภาคอุตสาหกรรมลดลง 26% ซึ่งเป็นส่วนหลัก ๆ ที่ถ่วงให้ตัวเลขการผลิตภาคอุตสาหกรรมของยุโรปลดลงถึง 4.1% เพราะหากตัดประเทศไอร์แลนด์ออกไป ตัวเลขอุตสาหกรรมของยุโรปจะลดลงเพียง 1.6% เท่านั้น

ตัวเลขอุตสาหกรรมของยุโรปจึงยังคงสะท้อนให้เห็นถึงการหดตัวลงอย่างถาวร นับตั้งแต่การแพร่ระบาดของโควิด

Advertisment

ในไตรมาสแรกของปี 2023 การผลิตภาคอุตสาหกรรมเมื่อไม่รวมไอร์แลนด์ ยังต่ำกว่าไตรมาสสุดท้ายของปี 2019 อยู่ 0.4%

อุตสาหกรรมส่วนใหญ่อ่อนแอ แต่ก็มีบางส่วนที่ยังแข็งแกร่ง

เมื่อวิเคราะห์แบบรายประเทศ รายอุตสาหกรรม จะเห็นข้อมูลเชิงลึกว่ามีอยู่ 3 อุตสาหกรรมหลัก ๆ ที่เป็นตัวฉุดตัวเลขการผลิตภาคอุตสาหกรรมโดยรวมอย่างถาวร ประกอบด้วยคือ ภาคคมนาคม(ยกเว้นรถยนต์), อุตสาหกรรมพลังงานเข้มข้น (เคมีภัณฑ์, เยื่อและกระดาษ, ซีเมนต์และแก้ว, และโลหะพื้นฐาน) และยานยนต์เป็นตัวฉุดการเติบโต

ในขณะที่อุตสาหกรรมที่ยังแข็งแกร่ง ประกอบด้วย

Advertisment

1) ภาคการผลิตทางเภสัชกรรม เพิ่มขึ้นเกือบ 60% จากระดับก่อนการแพร่ระบาด นำโดยประเทศเบลเยียม ซึ่งเป็นศูนย์กลางบริษัทผลิตวัคซีนไฟเซอร์ ที่ผลผลิตเพิ่มถึง 130%

2) การผลิตคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ เพิ่มขึ้น 23% ส่วนใหญ่คาดว่ามาจากสัญญาการผลิตในไอร์แลนด์ แต่ก็มีบางประเทศที่มีการขยายตัวในภาคอุตสาหกรรมอย่างรวดเร็วเช่นกัน

อีกทั้งการหยุดชะงักของการค้าระหว่างประเทศในช่วงที่เกิดการแพร่ระบาดของโควิด และการเพิ่มขึ้นของอุปสงค์ในอิเล็กทรอนิกส์ ก็ยังคงเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้เกิดแนวโน้มให้ฟากอิเล็กทรอนิกส์เติบโตต่อไปได้

3) การผลิตเครื่องจักรก็เพิ่มขึ้น 6% ตั้งแต่ไตรมาส 4 ของปี 2019 โดยในเนเธอร์แลนด์เพิ่มขึ้นเกือบ 50%

อุตสาหกรรมอากาศยานที่ยังฟื้นตัวไปได้อย่างช้า ๆ

การผลิตอุปกรณ์ในภาคการขนส่งนอกเหนือจากยานยนต์ อาทิ เครื่องบิน รถไฟ เรือ ฯลฯ ยังคงต่ำกว่าระดับก่อนเกิดการแพร่ระบาดโควิด หลังจากช่วงที่การท่องเที่ยวระหว่างประเทศหยุดชะงักไป ส่งผลให้บริษัทยกเลิกแผนการปรับปรุง หรือซื้ออากาศยานใหม่ ๆ

การผลิตอากาศยานในไตรมาสแรกของปี 2023 ยังต่ำกว่าเมื่อปี 2019 อยู่ 10% ในบรรดาประเทศที่เป็นโรงงานผลิต airbus รายใหญ่ ฝรั่งเศสดูเหมือนจะได้รับผลกระทบหนักที่สุด ระดับการผลิตลดลงไปถึง 30%

คาดว่าการฟื้นตัวของการเดินทางทางอากาศยังคงดำเนินต่อไป โดยได้รับแรงหนุนจากการเปิดประเทศของจีน อย่างไรก็ตาม อุปสงค์ทั่วโลกที่อ่อนแอลงก็อาจจะกลายเป็นอีกหนึ่งความเสี่ยงที่จะมากระทบกับแนวโน้มเชิงบวกนี้ได้

อุตสาหกรรมที่ใช้พลังงานเป็นหลักอาจฟื้นตัวได้ยาก

วิกฤตพลังงานกระทบกับโรงงานแถบยุโรปเป็นอย่างยิ่ง แต่โรงงานเหล่านั้นก็พยายามปรับตัวได้อย่างรวดเร็ว โดยการลดการใช้แก๊สลงอย่างมาก และการผลิตตกลงไปเพียงนิดเดียว แต่ถึงอย่างนั้นผลผลิตในอุตสาหกรรมที่ใช้พลังงานเป็นหลักก็ลดต่ำลงไปตลอดทั้งปี 2022

และถึงแม้ว่าราคาพลังงานจะเริ่มปรับลดลงเมื่อต้นปีนี้ แต่การผลิตก็ยังไม่ฟื้นตัวเท่าที่ควร

ขณะที่อุตสาหกรรมยานยนต์เผชิญความท้าทายจากรถ EV ในระยะยาว

โดยอุตสาหกรรมรถยนต์สันดาปยังคงเป็นหัวใจหลักของอุตสาหกรรมยานยนต์โดยรวมในเยอรมนี ซึ่งการผลิตยานยนต์ในไตรมาสแรกปีนี้ ยังคงต่ำกว่าระดับก่อนเกิดโควิดอยู่ 4% ซึ่งสอดคล้องกับค่าเฉลี่ยในประเทศแถบยุโรปอื่น ๆ

ขณะที่ในสเปนและฝรั่งเศสระดับการผลิตยังต่ำกว่าก่อนเกิดการระบาดโควิดอยู่ที่ 7.6% และ 10% ตามลำดับ ส่วนหนึ่งก็สะท้อนจากการเพิ่มขึ้นของสัดส่วนการผลิตรถ EV ในช่วงที่ผ่านมา