คอลัมน์

บทเรียนเจ้าสัวละเมิดกติกาสังคม

บทบรรณาธิการ

คดีล่าเสือดำที่นายเปรมชัย กรรมสูต อดีตประธานกรรมการ บมจ.อิตาเลียนไทย ดีเวล๊อปเมนต์ เป็นจำเลยฐานร่วมกันล่าสัตว์ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวร จ.กาญจนบุรี จบลงหลังศาลจังหวัดทองผาภูมิอ่านคำพิพากษาศาลฎีกาให้จำคุกเจ้าสัวบริษัทรับเหมาก่อสร้างกับพวกรวม 4 คน โดยไม่รอลงอาญา ปิดฉากคดีอื้อฉาวยาวนานกว่า 3 ปี

ตอกย้ำความศรัทธาเชื่อมั่นในกระบวนการยุติธรรมว่ายังดำรงไว้ซึ่งความยุติธรรมและไม่เลือกปฏิบัติ เป็นที่พึ่งให้คนในสังคมด้วยการบังคับใช้กฎหมายอย่างรอบคอบเที่ยงธรรม เป็นอุทาหรณ์ให้ทุกภาคส่วนตระหนักถึงความศักดิ์สิทธิ์ของกติกาบ้านเมือง กระตุ้นเตือนเศรษฐี นายทุน ฯลฯ ที่ประพฤติปฏิบัติฝ่าฝืนกฎ เพราะย่ามใจว่ากฎหมายมีช่องโหว่ ข้อยกเว้น

คดีเสือดำถือเป็นกรณีตัวอย่างการทำงานด้วยความโปร่งใสเป็นธรรมของเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องหลายหน่วยงาน โดยเฉพาะชุดจับกุมในฐานะหน่วยงานฝ่ายปฏิบัติในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวร รวมทั้งเจ้าหน้าที่ตำรวจ อัยการ จนถึงการดำเนินคดีในชั้นศาล ชี้ให้เห็นว่าถ้ากระบวนการยุติธรรมทั้งกระบวนการดำเนินการตามหลักนิติธรรมด้วยความสุจริตไม่เอนเอียง ความยุติธรรมย่อมบังเกิดขึ้น

อย่างไรก็ตาม การฝ่าฝืนกฎหมาย การละเมิดกติกาทางสังคมของนายทุน เศรษฐี ดนดัง นักการเมือง ฯลฯ ไม่ได้มีแค่การเข้าป่าล่าสัตว์ที่กลายเป็นข่าวอื้อฉาวเท่านั้น หลายสิบปีที่ผ่านมาทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อมถูกบุกรุกทำลายนับครั้งไม่ถ้วน อย่างการลักลอบตัดไม้ทำลายป่า เข้ายึดครองพื้นที่ป่าไม้ ฯลฯ แต่เรื่องมักเงียบหายเพราะคนรัฐรู้เห็นเป็นใจ หรือจับไม่ได้ไล่ไม่ทัน

ที่เกิดขึ้นบ่อยครั้ง อาทิ การสร้างมลพิษทางน้ำ ทางอากาศ ก่อมลพิษในดินจากการปล่อยน้ำเสีย น้ำทิ้งจากสถานประกอบการ โรงงาน ขยะของเสีย สารพิษ ฯลฯ ส่งผลกระทบและสร้างความเสียหายทั้งกับชุมชน แม่น้ำลำคลอง ทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม

Advertisment

สาเหตุหลักมาจากกฎหมายหลายฉบับ อาทิ พ.ร.บ.โรงงาน, พ.ร.บ.สาธารณสุข, พ.ร.บ.วัตถุอันตราย, พ.ร.บ.รักษาความสะอาดและความเป็นระเบียบเรียบร้อย, พ.ร.บ.ส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ ฯลฯ ไม่ถูกนำมาบังคับใช้อย่างจริงจัง หรือบังคับใช้หลายมาตรฐาน ขณะที่ผู้กระทำผิดทั้งบุคคลธรรมดา นิติบุคคล ซึ่งส่วนใหญ่มีศักยภาพทางเศรษฐกิจ มีฐานะทางการเงิน อำนาจต่อรอง ขาดจิตสำนึกรับผิดชอบต่อสังคมและส่วนรวม

คำพิพากษาของศาลฎีกาให้จำคุกเจ้าสัวคดีล่าเสือดำ กรณีตัวอย่างล่าสุดในการลงโทษผู้มีฐานะทางเศรษฐกิจ สังคม ที่กระทำผิดกฎหมาย แม้เป็นปรากฏการณ์ที่ไม่ได้เกิดขึ้นบ่อยครั้ง แต่น่าจะเป็นเครื่องเตือนสติให้เศรษฐี คนดัง ฯลฯ รู้จักเกรงกลัวกฎหมาย หยุดละเมิดกติกาสังคมที่เคยทำซ้ำซาก