ภัยโลกรวนใกล้ถึงตัว วานูอาตู ตั้งแผนย้ายหลายสิบหมู่บ้าน หนีจมทะเล

วานูอาตู
An aerial view of Erakor island and the coastline of Port Vila on December 07, 2019 in Port Vila, Vanuatu. (Photo by Mario Tama/Getty Images)

โลกร้อนส่งผลกระทบชัดขึ้นเรื่อย ๆ วานูอาตู ประเทศหมู่เกาะ นิ่งนอนใจไม่ได้แล้ว ต้องตั้งแผนย้ายหมู่บ้านหนีน้ำทะเลสูง

วันที่ 2 ธันวาคม 2565 เอเอฟพี รายงานว่า วานูอาตูเตรียมย้ายหมู่บ้านหลายสิบแห่งใน 2 ปีนี้ เพราะระดับน้ำทะเลสูงขึ้นจนเป็นภัยที่หลีกเลี่ยงได้ยาก

ราล์ฟ เรเจนวานู รัฐมนตรีกระทรวงการเปลี่ยนแปลงสภาวะอากาศกล่าวว่าผลจากโลกร้อนทำให้ชาววานูอาตูประมาณ 300,000 คนต้องตกอยู่ในความเสี่ยงเพราะระดับน้ำทะเลสูงขึ้นและพายุรุนแรงขึ้น

หมู่บ้านหลายสิบแห่งที่ตั้งในพื้นที่เสี่ยงจะต้องย้ายภายใน 24 เดือน ส่วนการตั้งถิ่นฐานใหม่ในพื้นที่อื่นจะขยับขยายต่อไปในระยะยาว

Photo: by Mark Boe / sprep.org

ภารกิจหลักในอนาคต คือ การย้ายประชาชนเนื่องจากภาวะโลกร้อน ซึ่งต้องพร้อมรับมือและวางแผนตั้งแต่บัดนี้ นับว่าเป็นความท้าทายใหญ่หลวงและโศกนาฎกรรมครั้งใหญ่สำหรับหลายๆ คนที่ต้องย้ายจากบ้านซึ่งเป็นที่อยู่มาตั้งแต่บรรพบุรุษ

ประเทศในที่ต่ำบนหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก เช่น วานูอาตูเผชิญกับภาวะโลกรวน เมื่อปี 2558 ชาววานูอาตูครึ่งหนึ่งของประเทศได้รับผลกระทบจากพายุไซโคลนแพมที่พัดถล่มกรุงพอร์ตวิลลาทำให้มีผู้เสียชีวิตหลายสิบคนและไร้ที่อยู่อาศัยหลายพันคน

รายงานความเสี่ยงโลกประจำปี จัดอันดับให้วานูอาตูเป็นหนึ่งในหลายๆ ประเทศที่เสี่ยงต่อภัยพิบัติธรรมชาติ เช่น แผ่นดินไหว พายุ น้ำท่วมและสึนามิ

ขณะที่ประเทศอื่น ๆ ในมหาสมุทรแปซิฟิกกำลังเตรียมย้ายชุมชนในพื้นที่เสี่ยงเช่นกัน รวมทั้ง ฟิจิ ที่มีหมู่บ้านหลายสิบแห่งอยู่ในเกณฑ์ที่จะต้องย้ายเพราะผลกระทบจากวิกฤตโลกร้อน

Vanuatu Climate Change Minister Ralph Regenvanu speaks to media in Port Vila, November 22, 2022 . (Photo by Hilaire Bule / AFP)

นักวิทยาศาสตร์คาดการณ์ว่าระดับน้ำทะเลในมหาสมุทรแปซิฟิกจะเพิ่มขึ้นระหว่าง 25–58 เซนติเมตรภายในกลางศตวรรษนี้ ทำให้ชาววานูอาตูร้อยละ 60 ของประชากรทั้งประเทศเสี่ยงภัยธรรมชาติ เนื่องจากอาศัยห่างจากชายฝั่งไม่ถึงกิโลเมตร

เรเจนวานูกล่าวว่าต้องปกป้องชายฝั่งและคุ้มครองประชาชนให้ปลอดภัยเพราะมีคนตกอยู่ในความเสี่ยงมากขึ้นจากภูเขาไฟปะทุ น้ำท่วม พายุไซโคลนและอื่นๆ จึงต้องเตรียมย้ายประชาชนและสร้างสาธารณูปโภคเพื่อให้ประชาชนปลอดภัยขึ้นในปีต่อๆ ไป

An aerial view of Erakor island and the coastline of Port Vila on December 07, 2019 in Port Vila, Vanuatu. (Photo by Mario Tama/Getty Images)

วานูอาตูเคยย้ายประชาชนมาแล้ว

ปี 2548 เคยย้ายประชาชนทั้งหมดที่อาศัยในชุมชนทางตอนเหนือของเกาะเตกัวไปยังที่สูงเพราะชายฝั่งเสี่ยงน้ำท่วม

ต่อมา ปี 2550 ประชาชน 11,000 คนบนเกาะอัมแบ ทางตอนเหนือของประเทศต้องย้ายไปเกาะอื่นเพราะภูเขาไฟมานาโรโวอิปะทุพ่นก้อนหินและเถ้าถ่านใส่ชาวบ้าน

เดือน ..2565 รัฐสภาของวานูอาตูประกาศภาวะฉุกเฉินด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ขณะที่รัฐบาลเร่งให้ทั่วโลกตระหนักถึงภัยโลกรวนโดยพยายามยื่นเรื่องยื่นเรื่องต่อศาลยุติธรรมระหว่างประเทศในกรุงเฮก

เรเจนวานูร่วมประชุมสุดยอด COP27 ที่เมืองชาร์ม เอล ชีค ของอียิปต์เมื่อเดือนที่แล้ว ประเด็นสำคัญ คือ การช่วยให้ประเทศยากจนต่อสู้กับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศโดยตั้งกองทุนสูญเสียและเสียหาย

ประเทศที่เข้าร่วมการประชุม COP27 ย้ำคำมั่นที่จะจำกัดอุณหภูมิให้เพิ่ม 1.5 องศาเซลเซียส จากระดับอุณหภูมิโลกก่อนถึงยุคอุตสาหกรรม แต่เรเจนวานูกล่าวว่าคำมั่นสัญญาดังกล่าวยังไม่เพียงพอเพราะยังไม่มีคำสัญญาว่าจะลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์

ดังนั้น อุณหภูมิโลกอาจเพิ่มมากกว่า 1.5 องศาเซลเซียสซึ่งจะเป็นหายนะกับแปซิฟิก จึงต้องมุ่งเน้นมาที่การปรับพฤติกรรมและเห็นความสำคัญของการสูญเสียและความเสียหาย

………….