รัสเซีย ยูเครน : อันตรายแค่ไหนเมื่อรัสเซียและอิหร่านใกล้ชิดกันมากขึ้น

• โจนาธาน มาร์คัส
• สถาบันด้านยุทธศาสตร์และความมั่นคง มหาวิทยาลัยเอ็กซิเตอร์

หลายปีมาแล้วที่รัสเซียโดนตั้งคำถามเพราะจัดส่งระบบป้องกันภัยทางอากาศที่เทคโนโลยีล้ำสมัยให้อิหร่าน ตอนนี้ทิศทางการซื้อขายและขนส่งอาวุธเป็นไปในทางตรงกันข้าม รัสเซียใช้โดรนที่อิหร่านจัดหาให้ในการโจมตีทั้งพลเรือนยูเครนและระบบผลิตและจัดส่งกระแสไฟฟ้าในประเทศ

ขณะเผชิญอุปสรรคต่าง ๆ และยุทโธปกรณ์ที่ตัวเองมีก็ร่อยหรอลงเรื่อย ๆ รัสเซียหันไปพึ่งอาวุธนำวิถีความแม่นยำสูงจากอิหร่าน มีคนสังเกตเห็นว่ามีเที่ยวบินขนส่งบินจากอิหร่านไปรัสเซีย นอกจากนี้แหล่งข่าวในสหรัฐอเมริกาชี้ว่า มีการส่งครูฝึกจากกองกำลังพิทักษ์การปฏิวัติอิหร่าน (Revolutionary Guard Corps – IRGC) ไปที่ฐานทัพในไครเมียเพื่อสอนวิธีการใช้อาวุธแก่ทหารรัสเซียด้วย

• เงินอุดหนุนนักเรียน 2567 ช่วยค่าชุด-หนังสือเรียน อนุบาล-ปวช. ได้เท่าไร
• แจกเงินดิจิทัล 10,000 ลุ้นซื้อมือถือ-เครื่องใช้ไฟฟ้า “จุลพันธ์” นัดถกสัปดาห์หน้า
• สถิติหวย ตรวจหวย ผลสลากกินแบ่งรัฐบาล งวด 16 พ.ค. ย้อนหลัง 10 ปี

ที่มาของภาพ, Getty Images

แม้ว่าอิหร่านจะปฏิเสธ จากการวิเคราะห์ซากโดรนที่โดนยิงทิ้ง จะเห็นได้ว่ารัสเซียใช้ทั้งโดรนชาเฮด-131 (หรือที่เรียกกันว่าโดรนกามิกาเซ) และโดรนที่มีขนาดใหญ่ขึ้นมาอย่าง ชาเฮด-136 ของอิหร่าน

นี่ไม่ใช่ข่าวดีสำหรับยูเครนเลย กังวลกันว่านอกจากอิหร่านจะมี “loitering munitions” หรือที่อาจแปลได้ว่า “อาวุธแบบดักรออยู่กับที่” ที่มีประสิทธิภาพมากกว่าเดิมอีก อิหร่านอาจส่งขีปนาวุธทิ้งตัว หรือ ballistic missiles ไปให้รัสเซียเพิ่ม

ขีปนาวุธแบบนี้บรรจุหัวรบได้มากกว่าโดรนและยูเครนก็มีระบบป้องกันขีปนาวุธลักษณะนี้อย่างจำกัด

ความตึงเครียดระลอกใหม่

แต่ความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดขึ้นเรื่อย ๆ ระหว่างรัสเซียและอิหร่าน จะส่งผลกระทบมากกว่าแค่เรื่องสงครามยูเครนหรือเปล่า

มันอาจส่งผลกระทบต่อการเจราจาข้อตกลงเรื่องอาวุธนิวเคลียร์ระหว่างนานาชาติกับอิหร่าน

เห็นได้ชัดว่าตอนนี้ทั้งรัสเซียและอิหร่านต้องการเพื่อน พวกเขารู้สึกโดดเดี่ยวและกำลังเผชิญกับปัญหาต่าง ๆ มากมาย

ที่มาของภาพ, Reuters

ขณะที่รัสเซียโดนมาตรการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจเพราะไปทำสงครามกับยูเครน อิหร่านก็โดนคว่ำบาตรเหมือนกัน เพราะโครงการอาวุธนิวเคลียร์และประวัติการละเมิดสิทธิมนุษยชน และในประเทศ ประชาชนก็กำลังลุกฮือประท้วงหลังกรณีการเสียชีวิตของ มาห์ซา อามินี หญิงสาววัย 22 ปี

ตอนนี้สหราชอาณาจักรและฝรั่งเศสมองว่าการส่งอาวุธไปให้รัสเซียของอิหร่านเป็นการละเมิดมติคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติฉบับที่ 2231 นี่อาจทำให้นานาชาติกลับมาใช้มาตรการคว่ำบาตรที่เกี่ยวกับอาวุธนิวเคลียร์ต่ออิหร่านอีกครั้ง หากเป็นเช่นนั้น นี่จะส่งผลเสียต่อความพยายามที่จะฟื้นฟูข้อตกลงนี้ที่ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ของสหรัฐฯ ประกาศถอนตัวไปเมื่อปี 2018

ปัจจัยเรื่องซีเรีย

อย่างไรก็ดี รัสเซียกับอิหร่านใกล้ชิดกันเพราะสถานการณ์มากกว่าเพราะอุดมการณ์

นานมาแล้วที่ความสัมพันธ์ของรัสเซียกับอิหร่านมีความกำกวมอยู่ระดับหนึ่ง ตัวอย่างที่ดีอย่างหนึ่งคือทั้งสองประเทศมีเป้าหมายแตกต่างกันในการเข้าไปแทรกแซงในซีเรีย ขณะที่การเข้าไปแทรกแซงทางทหารของรัสเซียช่วยให้คณะปกครองของนายบาชาร์ อัล อัสซาด รอดมาได้ กองกำลัง, อาวุธ และกลุ่มติดอาวุธของอิหร่าน มีความสำคัญต่อการอยู่รอดของเขา

อย่างไรก็ดี รัสเซียซึ่งยังมีทหารประจำการอยู่ในซีเรีย ไม่เคยออกตัวสนับสนุนแผนของอิหร่านที่จะขยายอิทธิพลในภูมิภาคนี้ แต่ก็ไม่ได้ไปขัดขวางอย่างที่อิสราเอลหวัง

ความสัมพันธ์บทใหม่ของรัสเซียและอิหร่านจะเปลี่ยนแปลงอะไรเรื่องนี้หรือเปล่า แม้ว่ารัสเซียจะถอนระบบการป้องกันทางอากาศและทหารบางส่วนออกจากซีเรียแล้ว รัสเซียยังมีความสามารถที่จะแทรกแซงปฏิบัติการของอิสราเอลได้อยู่

นี่เป็นหนึ่งในปัจจัยสำคัญที่อิสราเอลยังลังเลที่จะสนับสนุนยูเครนอยู่

แต่ในอนาคตล่ะ? ท่าทีของอิสราเอลจะเปลี่ยนไปหรือเปล่าหากรัสเซียส่งอาวุธที่เทคโนโลยีล้ำสมัยกว่าเดิมให้อิหร่านเป็นการตอบแทนที่ให้การช่วยเหลือพวกเขาในสงครามยูเครน

สำหรับตอนนี้ ท่าทีของอิสราเอลไม่น่าจะเปลี่ยนแปลงเพราะใกล้จะจัดการเลือกตั้งทั่วไปแล้ว อย่างไรก็ดี มีความเป็นไปได้ที่ความสัมพันธ์บทใหม่ของรัสเซียและอิหร่านจะผลกระทบต่อการเมืองโลกเกินเรื่องสงครามในยูเครน

….

ข่าว BBCไทย ที่เผยแพร่ในเว็บไซต์ ประชาชาติธุรกิจ เป็นความร่วมมือของสององค์กรข่าว