จีนปฏิเสธข้อกล่าวหาของนายแอนโทนี บลิงเคน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐอเมริกา ที่ระบุว่า จีนกำลังพิจารณาส่งอาวุธยุทธภัณฑ์ช่วยรัสเซียทำสงครามในยูเครน
อย่างไรก็ตาม มีข้อมูลบ่งชี้ว่า จีนอาจให้ความช่วยเหลือด้านข่าวกรองแก่กองกำลังรัสเซียที่สู้รบในยูเครนอยู่แล้ว และกำลังก้าวขึ้นเป็นคู่ค้ารายสำคัญของรัสเซีย
จีนส่งอาวุธไปช่วยรัสเซียหรือไม่
จีนได้ขยายขีดความสามารถในการผลิตด้านการทหาร และปัจจุบันถือเป็นผู้ส่งออกอาวุธรายใหญ่อันดับ 4 ของโลก
สถาบันวิจัยสันติภาพนานาชาติสตอกโฮล์ม (Stockholm International Peace Research Institute) ระบุว่า “อาวุธของจีนมีความก้าวหน้ามากขึ้นทุกขณะ”
“ยกตัวอย่างเช่น โดรนของจีน ซึ่งเป็นหนึ่งในยุทธภัณฑ์ที่รัสเซียน่าจะสนใจเป็นอย่างมาก”
สหรัฐฯ ระบุว่า ที่ผ่านมา บริษัทจีนได้ให้ “ความช่วยเหลือที่ไม่ใช่อาวุธสังหาร” ต่อรัสเซียอยู่แล้ว และมีข้อมูลใหม่ที่บ่งชี้ว่า รัฐบาลจีนอาจให้ “ความช่วยเหลือด้านอาวุธสังหาร” ด้วย
รัฐบาลสหรัฐฯ เตือนว่า การยกระดับความช่วยเหลืออาจทำให้จีนต้องเผชิญ “ผลลัพธ์ร้ายแรง” ตามมา
- บลิงเคนชี้จีนอาจส่งอาวุธช่วยรัสเซียทำสงครามยูเครน
- รัสเซีย จีน : มิตรภาพที่จืดจางลง หลังปูตินบุกยูเครน
- จีน-รัสเซีย สัมพันธ์แนบแน่นไม่สนแรงกดดันชาติตะวันตก
ดร.มาเรีย ชากินา ผู้เชี่ยวชาญด้านการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจที่สถาบันระหว่างประเทศเพื่อการศึกษายุทธศาสตร์ระบุว่า จีนไม่ได้ส่งอาวุธไปช่วยรัสเซียอย่างเปิดเผย แต่อาจขายยุทโธปกรณ์ไฮเทคที่สามารถนำไปใช้ด้านการทหารให้แก่รัสเซียอย่างลับ ๆ
“มีหลักฐานว่าจีนคือผู้ส่งออก “สารกึ่งตัวนำ” หรือ เซมิคอนดักเตอร์ รายใหญ่ที่สุดให้แก่รัสเซีย โดยทำผ่านบริษัทเปลือก (shell company) ในฮ่องกงและสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์” เธอกล่าว
“บริษัทจีนบางรายยังจัดหาโดรนให้รัสเซีย โดยใช้ช่องว่างของกฎหมายระหว่างจุดประสงค์ด้านการทหารและพลเรือน”
ศูนย์ศึกษาขั้นสูงด้านความมั่นคง (Center for Advanced Defense Studies) ในสหรัฐฯ ระบุว่า บริษัทจีนอาจส่งชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ให้รัสเซียใช้ในระบบเรดาห์ขีปนาวุธต่อต้านอากาศยาน
ก่อนหน้านี้ สหรัฐฯ ได้คว่ำบาตรบริษัทจีนรายหนึ่งที่ถูกกล่าวหาว่าส่งภาพถ่ายดาวเทียมของยูเครนให้กลุ่มทหารรับจ้างแวกเนอร์ (Wagner) ซึ่งช่วยรัสเซียรบกับยูเครน
จีนช่วยด้านเศรษฐกิจรัสเซียอย่างไร
หลังจากรัสเซียเข้ารุกรานยูเครนเมื่อ 24 ก.พ. ปีก่อน บรรดาชาติตะวันตกได้ดำเนินมาตรการคว่ำบาตรต่าง ๆ เพื่อตอบโต้รัสเซีย เช่น การห้ามนำเข้าน้ำมันเชื้อเพลิง และส่งออกสินค้าไฮเทคให้รัสเซีย
บริษัทตะวันตกหลายรายได้ตัดสัมพันธ์กับรัสเซียอย่างสิ้นเชิง ส่งผลให้ตัวเลขการค้าระหว่างรัสเซียกับสหรัฐฯ สหราชอาณาจักร และชาติสมาชิกสหภาพยุโรป (อียู) ดิ่งฮวบลงในปี 2022
อย่างไรก็ตาม การค้าโดยรวมระหว่างรัสเซียกับจีนในปี 2022 กลับมีมูลค่าสูงขึ้นเป็นประวัติการณ์ที่ 190,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือเพิ่มขึ้น 30% เมื่อเทียบกับปี 2021
ตัวเลขการนำเข้าสินค้าจีนสู่รัสเซียก็เพิ่มขึ้น 13% แตะระดับ 76,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ส่วนตัวเลขการส่งออกสินค้ารัสเซียสู่จีนเพิ่มขึ้น 43% ไปอยู่ที่ 114,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
ในขณะที่มูลค่าการค้าของรัสเซียกับประเทศตะวันตกดำดิ่งลงในปี 2022 จีนได้ก้าวขึ้นเป็นคู่ค้ารายใหญ่ที่สุดของรัสเซีย
จีนซื้อน้ำมันและก๊าซจากรัสเซียเท่าใด
ในปี 2022 รัสเซียส่งออกก๊าซปิโตรเลียมเหลว หรือ LPG สู่จีนเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่าจากปี 2021
นอกจากนี้ยังขายก๊าซธรรมชาติให้จีนเพิ่มขึ้น 50% ในปี 2022 ผ่านท่อส่งก๊าซพาวเวอร์ออฟไซบีเรีย (Power of Siberia) อีกทั้งยังส่งออกน้ำมันดิบให้จีนเพิ่มขึ้น 10% เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า
ปริมาณการค้าพลังงานเชื้อเพลิงที่เพิ่มขึ้นกับจีนช่วยชดเชยยอดขายน้ำมันและก๊าซให้กลุ่มอียูที่รัสเซียสูญเสียไปเมื่อปีก่อนได้
ในปี 2021 ก๊าซจากรัสเซียมีสัดส่วน 40% ของก๊าซที่อียูนำเข้าทั้งหมด แต่ตัวเลขดังกล่าวลดลงเหลือเพียง 15% ในปี 2022
ขณะที่ปริมาณน้ำมันที่อียูซื้อจากรัสเซียมีสัดส่วน 14% ของปริมาณการนำเข้าทั้งหมดในปี 2022 ลดลงจากปี 2021 ซึ่งมีสัดส่วน 26%
เกือบครึ่งหนึ่งของรายได้ประจำปีของรัฐบาลรัสเซียมาจากการขายน้ำมันและก๊าซธรรมชาติ
กลุ่มประเทศอุตสาหกรรมชั้นนำของโลก 7 ประเทศ หรือ จี 7 รวมทั้งอียู และออสเตรเลีย ได้กำหนดเพดานราคาน้ำมันรัสเซียที่ขนส่งทางทะเล โดยมีเป้าหมายตัดลดรายได้ของรัฐบาลรัสเซีย เพื่อไม่ให้นำเงินไปใช้ทำสงครามในยูเครน
อย่างไรก็ตาม จีนปฏิเสธทำตามมาตรการดังกล่าว และซื้อน้ำมันดิบจากรัสเซียตามราคาในตลาดโลก
ปัจจุบันรัสเซียกำลังวางแผนขยายการส่งออกสินค้าด้านพลังงานเชื้อเพลิงให้แก่จีน
ทั้งสองชาติได้ทำข้อตกลงสร้างท่อส่งก๊าซแห่งใหม่ ที่ชื่อ “พาวเวอร์ออฟไซบีเรีย 2” โดยท่อส่งพาวเวอร์ออฟไซบีเรียแห่งแรกเริ่มใช้งานในปี 2019 ภายใต้สัญญา 30 ปีที่มีมูลค่ากว่า 400,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
อย่างไรก็ตาม ไม่ชัดเจนว่าท่อก๊าซแห่งใหม่จากไซบีเรียจะเริ่มเปิดใช้งานเมื่อใด
หมายเหตุ : ข่าว บีบีซี ไทย ที่เผยแพร่ในเว็บไซต์ประชาชาติธุรกิจ เป็นความร่วมมือของสององค์กรข่าว