ผลสำรวจชิ้นใหม่ชี้ ชาวอิรักส่วนใหญ่บอกว่าประเทศย่ำแย่ลงตั้งแต่สหรัฐอเมริกานำทัพเข้ารุกรานอิรักเมื่อปี 2003 และโค่นอำนาจประธานาธิบดีซัดดัม ฮุสเซน
Gallup International องค์กรจัดทำแบบสำรวจที่ไม่แสวงผลกำไรระดับโลก จัดทำผลสำรวจนี้โดยการเข้าไปสอบถามผู้คนทั่ว 18 เขตในอิรัก โดยเลือกผู้ใหญ่ที่เป็นตัวแทนของคนทั้งประเทศ 2,024 คน เมื่อเดือน ก.พ. ปี 2023
- ลูกแม่ค้าขายผัก-พ่อขับแท็กซี่ สู่เก้าอี้ “ปลัดพลังงาน” บทพิสูจน์ชีวิต “ดร.ประเสริฐ สินสุขประเสริฐ”
- NETA X ขาย มิ.ย.นี้ ราคาไม่เกิน 1 ล้านบาท หลัง MOU สรรพสามิต
- KBANK ปรับโครงสร้างใหญ่ ลดจำนวนบอร์ด ตั้ง 4 เอ็มดีเป็น “ผู้จัดการใหญ่” มีผล 1 พ.ค.67
เมื่อถามถึงสภาพประเทศ ผู้ตอบแบบสำรวจ 60% บอกว่าประเทศแย่กว่าเดิมหลังจากการบุกรุกรานของสหรัฐฯ ขณะที่ 40% บอกว่าดีขึ้น
กลุ่มชาวมุสลิมนิกายชีอะห์ซึ่งเป็นประชากรส่วนใหญ่ของประเทศมีอิทธิพลทางการเมืองมากขึ้นหลังปี 2003 ซึ่งทำให้เกิดความไม่พอใจในหมู่ชาวมุสลิมนิกายซุนนี ชาวเคิร์ด และชนกลุ่มน้อยอื่น ๆ
ความแตกแยกนี้ปรากฏชัดในผลสำรวจโดยชาวมุสลิมนิกายซุนนี โดยราว 54% เชื่อว่าชีวิตภายใต้การปกครองของซัดดัมดีกว่า
แม้ผลสำรวจจะดูน่าสิ้นหวัง แต่ก็มีสัญญาณของพัฒนาการต่าง ๆ โดยทุกวันนี้มีแค่ 1 ใน 3 ของประชากรทั้งหมดที่คิดว่าประเทศทุกวันนี้ “ยากจน”อยู่ เทียบกับผลสำรวจที่ Gallup International เคยทำไว้เมื่อปี 2003 ที่ชาวอิรักเกือบ 2 ใน 3 บอกว่าประเทศยากจน
ชายอิรักวัย 45 ปีคนหนึ่งบอกทีมจัดทำแบบสำรวจว่า “ยากที่จะวัดว่าสถานการณ์ดีขึ้นหรือแย่ลง ความเปลี่ยนแปลงนำมาซึ่งความหวังและเรามักจะลืมอดีตไป”
เมื่อ 20 ปีที่แล้ว สหรัฐฯ นำทัพบุกอิรักโดยเชื่อว่าอิรักมี “อาวุธอานุภาพทำลายล้างสูง” (weapons of mass destruction หรือ WMD) และซัดดัมเป็นภัยต่อความมั่นคงโลก
อย่างไรก็ดี ไม่เคยพบหลักฐานว่าอิรักมีอาวุธอานุภาพทำลายล้างสูงอยู่จริง และสงครามทำให้ชาวอิรักจำนวนมากเสียชีวิต และนำไปสู่ความไร้เสถียรภาพในประเทศ
แม้รัฐบาลสหรัฐฯ จะพยายามบอกว่ามีเหตุผลเพียงพอให้บุกรุกราน ดูเหมือนชาวอิรักหลายคนยังสงสัยว่าสหรัฐฯ มีจุดประสงค์ซ่อนเร้นอื่น ชาวอิรัก 51% เชื่อว่าสหรัฐฯ บุกอิรัก เพราะอยากได้ทรัพยากรในประเทศ โดยคนในเขตทางตะวันออกเฉียงใต้ซึ่งอุดมสมบูรณ์ไปด้วยน้ำมันและก๊าซธรรมชาติเชื่อเรื่องนี้มากเป็นพิเศษ
ผู้ตอบแบบสำรวจ 29% เชื่อว่าสหรัฐฯ บุกอิรักเพื่อโค่นอำนาจซัดดัม ฮุสเซน เหตุผลอื่น ๆ ที่คนบอกว่าทำให้สหรัฐฯ บุกรุกรานได้แก่ เพื่อเป็นประโยชน์ต่อบริษัทค้าอาวุธในสหรัฐฯ, เพื่อต่อสู้กับขบวนการก่อการร้าย และเพื่อนำประชาธิปไตยมาสู่อิรัก
ผลที่ตามมาหลังการรุกรานของสหรัฐฯ คือ กลุ่มติดอาวุธที่ต้องการแบ่งแยกนิกายศาสนาออกมาปฏิบัติการตามท้องถนน ประเทศเพื่อนบ้านอย่างอิหร่านเห็นช่องทางที่จะเข้าไปมีอิทธิพลเพราะ 60% ของประชากรในอิรักเป็นชาวมุสลิมนิกายชีอะห์ซึ่งถูกซัดดัมกดขี่มานานแล้ว
ในเวลาต่อมา มีการเกิดขึ้นของกลุ่มที่เรียกตัวเองว่ารัฐอิสลาม (ไอเอส) ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากประชาชนชาวมุสลิมนิกายซุนนีทางเหนือ เกิดเป็นสงครามการต่อสู้ครั้งใหม่ในปี 2014
กรุงแบกแดดได้รับการสนับสนุนจากกองทัพสหรัฐฯ และพันธมิตร โดยสามารถขับไล่กลุ่มไอเอสออกไปได้ในปี 2018
จากแบบสำรวจ ชาวอิรักมีความเห็นแตกแยกกันเรื่องทหารสหรัฐฯ ที่ไปประจำการอยู่ในประเทศ จากที่เคยมีมากที่สุดถึงเกือบ 170,000 นาย ในปี 2007 ตอนนี้เหลือทหารอยู่ประมาณ 2,500 นาย
ผู้ตอบแบบสำรวจที่อยู่ทางตอนใต้ของประเทศอยากให้สหรัฐฯ ถอนทัพออกไปทันที ขณะที่ชาวอิรักทางตอนเหนือบอกว่ายังมีความจำเป็นที่ต้องมีทหารสหรัฐฯ อยู่
- 20 ปีสงครามอิรัก ย้อนรอยตัวละครดัง
- 20 ปี การค้นหาอาวุธทำลายล้างของซัดดัมที่ไม่มีอยู่จริง
- อดีตซีไอเอผู้รับหน้าที่สอบสวนซัดดัม ฮุสเซน “การเมืองอยู่เหนือข้อมูลข่าวกรองเสมอ”
ชาวอิรักที่เป็นชาวมุสลิมนิกายชีอะห์ราว 75% มองว่าการบุกรุกรานของกองทัพสหรัฐฯ และพันธมิตรเป็นเรื่องไม่ดี โดยพวกเขามองรัสเซียเป็นพันธมิตรทั้งทางการเมืองและความมั่นคง
คนหนุ่มสาว
อนาคตสำหรับคนหนุ่มสาวดูน่าหดหู่เป็นพิเศษ ชาวอิรัก 47% อยากจะอยู่เพื่อสร้างประเทศขึ้นใหม่ ขณะที่ 25% อยากจะอพยพออกจากประเทศ เมื่อแบ่งช่วงอายุแล้วจะเห็นภาพชัดเจนเป็นพิเศษ ในหมู่ชาวอิรักช่วงอายุ 18-24 ปี มีถึงเกือบ 1 ใน 3 ที่อยากออกจากประเทศ
อย่างไรก็ดี ตัวเลขสถิติไม่อาจสะท้อนความซับซ้อนของประเทศนี้ได้หมด สำหรับชาวอิรักหลายล้านคน สองทศวรรษที่ผ่านมาเต็มไปด้วยความไม่สงบและเหตุการณ์ที่ทำให้กระทบกระเทือนจิตใจ
อย่างไรก็ดี คนรุ่นใหม่กำลังเข้ามาแทนที่ ต้องแบกรับปัญหาจากอดีตและก็พยายามสร้างอนาคตที่ดีกว่าเดิมไปด้วย
ตอนนี้ ประชากรอย่างน้อย 40% ในอิรักอายุน้อยกว่า 15 ปี ดูเหมือนคนรุ่นใหม่กลุ่มนี้จะอยากได้ความมั่นคงทางเศรษฐกิจ โอกาสในหน้าที่หน้าที่การงาน และก็หวังอยากได้สันติภาพและเสถียรภาพด้วย
หมายเหตุ : ข่าว บีบีซีไทย ที่เผยแพร่ในเว็บไซต์ประชาชาติธุรกิจ เป็นความร่วมมือของสององค์กรข่าว
