ถึงเวลาเผยของดีโลกไม่รู้ ศิลปะอินเดีย เก่าแก่ถึง10,000 ปี รวมอยู่ในที่เดียว

ศิลปะอินเดีย

มีดีแต่ไม่ดัง เพราะยังไม่มีใครรวบรวม ประวัติศาสตร์ ศิลปะอินเดีย มาก่อน กระทั่งตอนนี้ มหาเศรษฐีทุ่มทนให้จัดทำสารานุกรมศิลปะอินเดียเล่มแรกในประวัติศาสตร์

วันที่ 27 เมษายน 2565 ซีเอ็นเอ็น รายงานว่า งานศิลปะของอินเดียมีความเก่าแก่กว่า 10,000 ปี ตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ รวมทั้ง ภาพวาดในถ้ำภีมเพฏกาไปจนถึงงานศิลปะร่วมสมัยของ อตุล โทธิยาและชิลปา คุปตะ ได้รับการบรรจุไว้ในสารานุกรมงานศิลปะอินเดีย (ENCYCLOPEDIA OF ART) เป็นครั้งแรก

ผู้ริเริ่มสารานุกรมงานศิลปะอินเดีย คือ อภิเษก พ็อดดาร์ นักสะสมชั้นนำของประเทศซึ่งคิดว่าอินเดียมีประวัติศาสตร์ศิลปะเก่าแก่ แต่กลับไม่มีข้อมูลที่เชื่อถือได้

ศิลปะอินเดีย
Credit: Courtesy Minneapolis Institute of Art

พ็อดดาร์ประหลาดใจที่อินเดีย หนึ่งในแหล่งวัฒนธรรมเก่าที่สุดของโลกไม่มีสารานุกรมงานศิลปะ ไม่มีใครคิดจะทำ ทุกคนรู้จักเดวิด รูปสลักของไมเคิลแองเจโล และโมนา ลิซา ของเลโอนาร์โด ดา วินชี และซันโดร บอตตีเชลลี 3 ศิลปินชาวอิตาลีชื่อก้องโลก แต่กลับมีคนรู้จักงานศิลป์ชิ้นเอกของอินเดียน้อยกว่าร้อยละ 1

เขาจึงจัดทำ สารานุกรมศิลปะเอเชีย ใต้ที่รวบรวมงานศิลปะเอาไว้กว่า 2,000 ชิ้น ครอบคลุมงานที่มีชื่อเสียง ประเพณีพื้นบ้าน หัตถกรรมและสถาบันวัฒนธรรมในภูมิภาค

มหาเศรษฐีทุ่มงบเปิดพิพิธภัณฑ์

พิพิธภัณฑ์ศิลปะและภาพถ่ายได้รับการสนับสนุนด้านงบประมาณจากมหาเศรษฐีผู้ใจบุญซึ่งจะเปิดปลายปีนี้ ตั้งอยู่ทางตอนใต้ของเมืองบังคาลอร์หรือเบงคลูรู รัฐกรณาฏกะ ซึ่งเป็นแหล่งความรู้แบบเปิดสำหรับนักวิจัยและบรรณาธิการประมาณ 20 คนร่วมกันเขียนเนื้อหาที่ได้รับการตรวจสอบในเบื้องต้นและผ่านสายตาของคณะนักวิชาการผู้เชี่ยวชาญและนักเขียน

ศิลปะอินเดีย
รูปปั้นหินทราย ศตวรรษที่ 11 ชื่อ นางรำแห่งสรวงสวรรค์ (นางฟ้า) – Celestial dancer (Devata) 

นาธาเนียล แกสเคลล์ ผู้ก่อตั้งและผู้อำนวยการโครงการกล่าวว่าสถานที่นี้มุ่งให้ความรู้แก่ทุกๆ คน รวมทั้ง นักเรียนนักศึกษาและนักวิชาการ ไปจนถึงผู้อ่านที่สนใจเรื่องทั่วไปในอินเดียและอื่นๆ โดยหวังว่าทุกภาคส่วนจะเข้าถึงได้มากที่สุด

คณะนักวิจัยอาจจะไม่ได้มุ่งเน้นเฉพาะเจาะจงที่ความถูกต้องตามความเป็นจริง แต่ใช้ภาษาที่ชัดเจนและกระชับ ไม่เหมือนกับนักวิชาการจำนวนมากที่ใช้ศัพท์แสงเฉพาะทางฟังแล้วตลก แต่สารานุกรมนี้จะเป็นงานเขียนที่คนอาจจะพบความแตกต่างออกไป

ให้ความสำคัญกับความหลากหลาย

คณะนักวิจัยประกอบด้วยนักวิชาการรุ่นใหม่ชาวอินเดียซึ่งหวังว่าจะแก้ไขอคติ รวมทั้ง งานวรรณกรรมประวัติศาสตร์ศิลปะที่เขียนในยุคสมัยอาณานิคมซึ่งมีผลต่อการเขียนและสิ่งที่รวบรวมไว้ในยุคแรก   

แกสเคลล์ ผู้แต่งหนังสือ “Photography in India: A Visual History From the 1850s to the Present.” กล่าวว่าสถาบันต่างๆ ของตะวันตกมีอคติต่อสิ่งที่มองเห็นเป็นบางอย่างและละเลยงานศิลปะอื่นๆ จำนวนมากของภูมิภาคนี้โดยคณะผู้จัดทำสารานุกรมรวบรวมงานศิลปะในภูมิภาคและงานที่ไม่ใช่วิจิตศิลป์ซึ่งจะต้องเริ่มแก้ไขทันที

ศิลปะอินเดีย
Pithora painting style used by the Bhil people and artists like Bhuri Bai. Credit: Courtesy Hervé Perdriolle

ชิ้นงานที่จะได้รับการรบรรจุในสารานุกรมได้รับการคัดเลือกให้เป็นตัวแทนวัฒนธรรมในอนุภูมิภาคที่มีความแตกต่างทางศาสนา ภาษาศาสตร์และธรรมเนียมท้องถิ่น มีการรวมรวมศิลปินทั้งชายและหญิงอย่างกว้างขวาง อีกทั้ง ยังสะท้อนถึงงานฝีมือและวิถีการดำรงชีวิตชุมชนชายขอบ ละครพื้นบ้าน การเย็บปักถักร้อยไปจนถึงเกมกระดานยุคกลางของอินเดียที่รู้จักในสหรัฐอเมริกาว่าเกมบันไดงู

ด้านพ็อดดาร์กล่าวว่าไม่ได้เขียนประวัติศาสตร์ใหม่ เพียงแต่เขียนในสิ่งที่กิดขึ้นและเชื่อมโยงให้น่าสนใจ

การเขียนสารานุกรมภาษาอังกฤษใช้เวลา 3 ปีได้รับการพูดถึงเป็นวงกว้างในอินเดีย คณะผู้จัดทำคาดว่าจะแปลเป็นภาษาฮินดูในอนาคตอันใกล้และคณะนักวิจัยยังตั้งใจว่าจะขยายไปสู่แพลตฟอร์มออนไลน์ให้ได้ประมาณ 1,000 รายการต่อปีเพื่อผู้อ่านในภูมิภาคจำนวนมากขึ้น

ศิลปะทางศาสนา a scene from the “Gita Govinda.” Credit: Courtesy the Cleveland Museum of Art

ขณะที่แกสเคลล์กล่าวว่าเนื้อหาครอบคลุมถึงประวัติศาสตร์ปากีสถานหรือบังกลาเทศ เช่นเดียวกับอินเดียเพราะหลายๆ เรื่องเกิดขึ้นก่อนการปักปันพรมแดนยุคใหม่

ศิลปะของโลก 

วงการศิลปะของอินเดียยังคงพึ่งพาผู้ใจบุญอย่างพ็อดดาร์เป็นอย่างมากเพราะลำพังงบประมาณจากกระทรวงวัฒนธรรมได้รับปีละ 26,900 ล้านรูปี หรือประมาณ 11,930 ล้านบาท มากกว่างบประมาณ 1 ใน 5 ของพิพิธภัณฑ์ศิลปะเมโทรโพลิแทน ซึ่งใหญ่ที่สุดของสหรัฐ ใช้ในปี 2563

ตราประทับทำในหุบเขาอินดัส อายุเก่าแก่ก่อนคริสตศักราช 2,600 ปี  Credit: Courtesy the Metropolitan Museum

พ็อดดาร์ ผู้บริจาคงานศิลปะหลายพันรายการจากคอลเลกชั่นส่วนตัวให้กับพิพิธภัณฑ์ที่กำลังจะเปิดในเร็วๆ นี้ เชื่อว่าการศึกษาเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการรักษาองค์ความรู้ด้านศิลปะของอินเดียในระยะยาว

หากต้องการพัฒนาวัฒนธรรมการไปพิพิธภัณฑ์และเชื่อมโยงงานศิลปะก็จำเป็นที่จะต้องมีพื้นฐานการศึกษาให้ทุกคนเข้าถึงงานศิลปะได้อย่างอิสระ ไม่จำเป็นต้องไปดูถึงพิพิธภัณฑ์ซึ่งจะต้องเริ่มลงทุนกับสิ่งที่เชื่อว่าอาจจะเกิดไม่ได้เห็นภายใน 5-10 ปีข้างหน้า แต่อาจจะเป็นคนรุ่นต่อไป