ในประเทศ

ส.พลายน้อย ศิลปินแห่งชาติ เสียชีวิตแล้วด้วยโรคโควิด

ส.พลายน้อย ศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ เสียชีวิตแล้วในช่วงเช้าวันนี้จากการติดโควิด-19 ด้วยวัย 93 ปี 

วันที่ 6 กรกฎาคม 2565 มติชนรายงานว่า นายสมบัติ พลายน้อย หรือ ส.พลายน้อย ศิลปินแห่งชาติสาขาวรรณศิลป์ ปี 2553 เสียชีวิตลงอย่างสงบในช่วงเช้าวันนี้จากการติดเชื้อไวรัสโควิด-19 หลังเข้ารับรักษาตัวในโรงพยาบาลราว 3 วัน สิริอายุได้ 93 ปี

นายสมบัติ เกิดเมื่อวันที่ 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2472 ที่อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา จบชั้นประถมศึกษาที่โรงเรียนประชาบาล วัดประดู่ทรงธรรม ชั้นมัธยมศึกษาที่โรงเรียนอยุธยาวิทยาลัย และได้รับประกาศนียบัตร เปลื้อง ณ นคร ชีวิตส่วนตัว สมรสกับนางจงกล พลายน้อย มีบุตรชาย 1 คน

ด้านการทำงาน รับราชการครั้งแรกเป็นเสมียนสรรพากรและเปลี่ยนอาชีพไปรับราชการครูเป็นเวลา 5 ปี สนใจเขียนหนังสือมาตั้งแต่ครั้งเรียนชั้นมัธยมศึกษา โดยสมัครเรียนวิชาการประพันธ์และการหนังสือพิมพ์ทางไปรษณีย์ของเปลื้อง ณ นคร ระหว่างที่รับราชการครูอยู่นั้น อาจารย์เปลื้องเชิญให้ ส.พลายน้อย มาทำงานด้านวารสารของกระทรวงศึกษาธิการหลายฉบับ มีผลงานเขียน ประเภทบทความ บทละคร สารคดี และเรื่องสั้นพิมพ์เผยแพร่ในวารสารต่าง ๆ เป็นจำนวนมาก รวมถึงจัดรายการวิทยุศึกษาไปพร้อมกันด้วย

ต่อมาใน พ.ศ. 2522 นายสมบัติได้ดำรงตำแหน่งหัวหน้างานโสตทัศนูปกรณ์และเอกสารสิ่งพิมพ์ กองส่งเสริมและเผยแพร่วัฒนธรรม สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ และเป็นบรรณาธิการวารสารวัฒนธรรมไทย กระทั่ง พ.ศ. 2528 ก่อนเกษียณอายุราชการ 2 ปี ได้ลาออกจากราชการ เพื่อเขียนหนังสืออย่างเดียว โดยตลอดชีวิต มีผลงานเป็นจำนวนมาก

ส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม นิทานปกิณกะ รวมกว่า 100 เล่ม อาทิ สารานุกรมประวัติศาสตร์ไทย, เล่าเรื่องบางกอก, เล่าเรื่องพม่ารามัญ, สารคดีน่ารู้สารพัดนึก, คนดังในอดีต, เกิดในเรือ, พระเจ้าอโศกมหาราช พุทธศาสนูปถัมภกผู้ยิ่งใหญ่, เกร็ดภาษาหนังสือไทย (ฉบับปรับปรุง), เกิดครั้งพุทธกาล, ครัวไทย, พระยาพหลฯ นายกรัฐมนตรีผู้ซื่อสัตย์, กระยานิยาย : เรื่องน่ารู้สารพัดรสจากรอบ ๆ สำรับ เป็นต้น รวมทั้งยังมีผลงานเขียนในวารสารหลายฉบับ เช่น ศิลปวัฒนธรรม, สารคดี, เมืองโบราณ, วัฒนธรรมไทย, ต่วย’ตูน, ความรู้คือประทีป เป็นต้น

นอกจากนี้ ยังเป็นหนึ่งในคณะกรรมการ “สำนักพจนานุกรม ฉบับมติชน” ในโครงการจัดทำพจนานุกรมฉบับมติชนอีกด้วย ในช่วงท้ายของชีวิตนายสมบัติ ยังคงมีผลงานอย่างต่อเนื่อง อาทิ คอลัมน์ “หนุมาน : เทพแห่งสรรพวิทยา” ในหนังสือพิมพ์มติชนรายวัน ฉบับวันอาทิตย์

สำหรับรางวัลที่ได้รับ

  • พ.ศ. 2517 หนังสือเรื่อง “พฤกษนิยาย” ได้รับรางวัลจากสภาสังคมสงเคราะห์แห่งประเทศไทย
  • พ.ศ. 2532 หนังสือเรื่อง “ยาขอบ ชีวิตและงานของผู้แต่งอมตนิยายผู้ชนะสิบทิศ” ได้รับรางวัลในงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ
  • พ.ศ. 2536 หนังสือเรื่อง “สัตว์หิมพานต์” ได้รับรางวัลของมูลนิธิธนาคารกรุงเทพ
  • พ.ศ. 2535 หนังสือเรื่อง “พฤกษนิยาย” ได้รับรางวัลในงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ
  • พ.ศ. 2538 หนังสือเรื่อง “เกิดในเรือ” ได้รับรางวัลในงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ
  • พ.ศ. 2539 ได้รับประกาศเกียรติคุณจากสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ เป็นผู้มีผลงานดีเด่นทางด้านวัฒนธรรม สาขาวรรณศิลป์ (สารคดี) ประจำปี พ.ศ. 2539
  • พ.ศ. 2551 ได้รับประกาศเกียรติคุณจากสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ เป็นผู้ใช้ภาษาไทยดีเด่นประจำปี พ.ศ. 2551
  • พ.ศ. 2551 ได้รับรางวัล “นักเขียนอมตะ” คนที่ 4 ประจำปีพุทธศักราช 2551

ทางด้านนายชาย นครชัย อธิบดีกรมส่งเสริมวัฒนธรรม (สวธ.) เปิดเผยถึงการเสียชีวิตของนายสมบัติ พลายน้อย ศิลปินแห่งชาติ ว่า ทายาทแจ้งว่ามีกำหนดการฌาปนกิจ วันพฤหัสบดีที่ 7 กรกฎาคม เวลาประมาณ 12.00 น.ที่วัดอนงคารามวรวิหาร ถนนสมเด็จเจ้าพระยา แขวงสมเด็จเจ้าพระยา เขตคลองสาน กรุงเทพฯ

ทั้งนี้ สวธ.ในฐานะหน่วยงานที่ดำเนินการยกย่องเชิดชูเกียรติศิลปินแห่งชาติ ดำเนินการเผยแพร่ และถ่ายทอดผลงานให้เป็นที่ประจักษ์ต่อสาธารณชน แล้ว ในยามที่ศิลปินแห่งชาติเสียชีวิต ยังให้การช่วยเหลือด้านต่างๆ เกี่ยวกับการฌาปนกิจ คือ มอบเงินช่วยเหลือเมื่อเสียชีวิตเพื่อร่วมการบำเพ็ญกุศลศพ จำนวน 20,000 บาท และเงินช่วยเหลือค่าจัดทำหนังสือเพื่อเผยแพร่ผลงานเมื่อเสียชีวิตเท่าที่จ่ายจริงไม่เกิน 150,000 บาท และขอพระราชทานเพลิงให้ (กรณีเสียชีวิตปกติ) ตามระเบียบสวัสดิการของศิลปินแห่งชาติ