เศรษฐกิจภูมิภาค

เที่ยว “เกาะสุกร” เมืองตรัง ชม “ประเพณีปล่อยควาย” …หนึ่งเดียวในโลก

เกาะสุกรหรือเกาะหมู เป็นตำบลหนึ่งของ อ.ปะเหลียน จ.ตรัง เป็นพื้นที่ที่มีชื่อค้านกับประชาชนที่อาศัยอยู่บนเกาะสุกร ซึ่งส่วนใหญ่กว่า 90% จะเป็นชาวมุสลิม ที่สำคัญหมู่เกาะแห่งนี้ มีความสวยงามทั้งทางด้านธรรมชาติและวัฒนธรรมประเพณีที่เป็นอัตลักษณ์ของตนเองที่มีความโดดเด่น

นอกจากนี้ เกาะสุกรยังมีชายหาดที่สวยงาม การทำประมงพื้นบ้าน การทำนาบนเกาะ การปลูกแตงโมที่มีชื่อเสียง เส้นทางปั่นจักรยาน ที่มีความโรแมนติกที่สุด

รวมถึงการเลี้ยงควายที่มีมากกว่า 300 ตัวบนเกาะ ถือเป็นไฮไลต์สำคัญที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวเข้ามาปีละหลายหมื่นคน โดยทุกปีชาวบ้านบนเกาะสุกรจะมีพิธีที่เกี่ยวเนื่องกับความเชื่อ และถือเป็นหนึ่งเดียวในโลก นั่นคือ “ประเพณีวันปล่อยควายเกาะสุกร”

นางราตรี จิตรหลัง นายกองค์การบริหารส่วนตำบลเกาะสุกร (อบต.) อ.ปะเหลียน จ.ตรัง เปิดเผยว่า สำหรับประเพณีวันปล่อยควายเกาะสุกรถือเป็นประเพณีเก่าแก่ที่สืบทอดกันมากว่า 100 ปีแล้ว โดยชาวบ้านจะทำในช่วงฤดูกาลหยุดทำการเกษตรปีละ 1 ครั้ง ระหว่างช่วงขึ้น 5 ค่ำ-10 ค่ำ เดือน 5 ของทุกปี ในปีนี้ได้มีการจัดขึ้นตรงกับวันที่ 14 เมษายน และถือเป็นการจัดขึ้นอย่างเป็นทางการเป็นครั้งแรก โดยมีชาวบ้านกว่า 100 ครอบครัวเข้าร่วม มีควายที่ปล่อยทั้งหมดจำนวน 300 กว่าตัว ทั้งนี้ การจัดกิจกรรมประเพณีปล่อยควายมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ควายได้อยู่ร่วมกันเป็นอิสระตามธรรมชาติ ซึ่งควายแต่ละตัวจะเลือกเข้าฝูงของตัวเองตามธรรมชาติ โดยมีจ่าฝูงแต่ละฝูง และถือเป็นโอกาสให้ควายได้มีการผสมพันธุ์กันโดยไม่ต้องไปจัดหาพ่อพันธุ์แม่พันธุ์มาจากที่อื่น

“ก่อนปล่อยควายจะมีการนำมาลัยมาคล้องคอควายแล้วปล่อยเชือกเพื่อปล่อยควายให้ใช้ชีวิตเป็นอิสระเป็นไปตามวิถีธรรมชาติ และหลังจากนี้ควายจะมีการรวมฝูงด้วยกันประมาณ 3 ฝูงใหญ่ และจะเลือกจ่าฝูงกันเอง และประมาณ 1 สัปดาห์บรรยากาศยามเช้าควายที่รวมฝูงกันแล้วจะเดินตามหลังจ่าฝูงกันเป็นแถวเป็นระเบียบเรียบร้อย เพื่อลงอาบน้ำในทะเล จึงเป็นที่มาของควายทะเลบนเกาะสุกร โดยมีนักท่องเที่ยวให้ความสนใจร่วมกิจกรรมในแต่ละปีเป็นจำนวนมาก”

ในช่วงที่ควายไปอยู่ตามธรรมชาติ ชาวบ้านได้มีการกำหนดกฎกติกาของชุมชนไว้แล้ว ถ้าหากว่าควายเกิดไปกินพืชผักทางการเกษตรของชาวบ้านที่ปลูกไว้จะถือว่าไม่ผิด โดยกำหนดตามระยะเวลาที่ปล่อยควายจนกว่าจะเริ่มทำการเกษตรใหม่ช่วงประมาณเดือนมิถุนายน จะเริ่มฤดูการทำนา จะประกาศให้เจ้าของนำควายกลับไปเลี้ยง ทั้งนี้ คนที่เป็นเจ้าของควายจะสามารถจำควายที่ตนเองเลี้ยงไว้ได้ และไม่เคยมีปัญหาในการจับผิดตัว

นอกจากนี้ ยังเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวของเกาะสุกรให้เป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายไปทั่วประเทศและทั่วโลก ซึ่งในแต่ละปีจะมีนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศมาร่วมกิจกรรมกันเพิ่มมากขึ้นทุกปี สำหรับปีนี้ทาง อบต.เกาะสุกรได้เข้ามาสนับสนุนการจัดงานอย่างเต็มที่ ถือว่าประสบความสำเร็จอย่างน่าพอใจ และเป็นการร่วมสืบทอดประเพณีดังกล่าวให้คงอยู่คู่เกาะสุกรไปตราบชั่วลูกชั่วหลานสืบต่อกันไปในวันข้างหน้า

สำหรับในเกาะสุกรปัจจุบันมีการเลี้ยงควายไว้ทั้งหมด 300 กว่าตัว และในช่วงนี้พบว่ายังมีฝูงวัวอยู่ด้วยที่บริเวณริมทะเล ซึ่งจะอยู่ปะปนกันกับฝูงควาย เมื่อมองออกไปฝั่งทะเลจะเห็นภาพที่ฝูงควายอยู่กันเป็นระเบียบ ตั้งแต่ตี 5 ในยามเช้าตรู่ควายจะเดินลงทะเลเป็นแถวอย่างเป็นระเบียบ เป็นที่ตรึงตาตรึงใจของนักท่องเที่ยวที่มาเที่ยวเป็นจำนวนมาก ทริปลงเที่ยวใต้แวะเมืองตรัง อย่าลืมไปร่วมประเพณีปล่อยควายเกาะสุกร รับรองว่าไม่ผิดหวังแน่นอน