เกษตรชูแผน 5 ด้าน เดินหน้าโครงการระบบส่งเสริมเกษตรแบบแปลงใหญ่ ปี’66

เกษตรเดินหน้าโครงการระบบส่งเสริมเกษตรแบบแปลงใหญ่ ปี 2566 ชูแผน 5 ด้าน “ลดต้นทุนการผลิต เพิ่มประสิทธิภาพการผลิต พัฒนาคุณภาพ การตลาด การบริหารจัดการ” วางเป้าหมาย 60% ของพื้นที่การเกษตร

วันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2566 นายเข้มแข็ง ยุติธรรมดำรง อธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร กล่าวว่า กรมส่งเสริมการเกษตรได้ขับเคลื่อนโครงการระบบส่งเสริมเกษตรแบบแปลงใหญ่ตามนโยบายของ ดร.เฉลิมชัย ศรีอ่อน รัฐมนตรีว่ากระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เพื่อสนับสนุนให้เกษตรกรมีการรวมกลุ่มทำการผลิต การบริหารจัดการร่วมกัน และรวมกันจำหน่าย โดยมีตลาดรองรับที่แน่นอน สามารถลดต้นทุนการผลิต ผลผลิตเพิ่มขึ้น และมีคุณภาพได้มาตรฐาน รวมถึงทำให้เกษตรกรสามารถเป็นผู้จัดการ บริหารจัดการการผลิต ผลผลิต และการตลาดได้

โดยในปีงบประมาณ 2566 กรมส่งเสริมการเกษตรขับเคลื่อนโครงการระบบส่งเสริมเกษตรแบบแปลงใหญ่ ยังคงเน้นแนวทางการสนับสนุนการพัฒนาแปลงใหญ่ 5 ด้าน ได้แก่ ลดต้นทุนการผลิต เพิ่มประสิทธิภาพการผลิต พัฒนาคุณภาพ การตลาด และการบริหารจัดการ โดยมีเป้าหมายการดำเนินงาน 60% ของพื้นที่การเกษตร (90 ล้านไร่) ทั่วประเทศ มีการรวมตัวกันผลิตในรูปแบบแปลงใหญ่

ประกอบด้วย 1) ข้าว พืชไร่ ยางพารา ปาล์มน้ำมัน พื้นที่ไม่น้อยกว่า 300 ไร่ และเกษตรกรไม่น้อยกว่า 30 ราย 2) ไม้ผล พืชผัก ไม้ดอกไม้ประดับ ปศุสัตว์/แมลงเศรษฐกิจ ประมง และพืชอื่น ๆ พื้นที่ไม่น้อยกว่า 300 ไร่ หรือเกษตรกรไม่น้อยกว่า 30 ราย ส่วนเป้าหมายตาม พ.ร.บ. 2,000 แปลง ได้มอบหมายให้สำนักงานเกษตรจังหวัดดำเนินการ 2,235 แปลง

แปลงใหญ่ 65

โดยแปลงปีที่ 3 (จัดตั้งปี 2564) จำนวน 972 แปลง เน้นการบริหารจัดการกลุ่ม การเชื่อมโยงการตลาด แปลงใหญ่ปีที่ 2 (จัดตั้งปี 2565) จำนวน 603 แปลง เน้นพัฒนาการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต การบริหารจัดการกลุ่ม การเชื่อมโยงการตลาด และแปลงปีที่ 1 (จัดตั้งปี 2566) จำนวน 660 แปลง เน้นด้านการลดต้นทุนการผลิต เพิ่มประสิทธิภาพ พัฒนาศักยภาพของเกษตรกรสู่ Smart Farmer และความเข้มแข็งของเกษตรกลุ่ม/องค์กรวิสาหกิจชุมชน การตลาดและเชื่อมโยง

สำหรับผลการดำเนินการแปลงใหญ่ พบว่าการรับรองแปลงใหญ่ เฉพาะปี 2566 มีจำนวน 960 แปลง เกษตรกร 22,763 ราย พื้นที่ 322,476 ไร่ ทำให้ปัจจุบันมีจำนวนแปลงใหญ่สะสม 8 ปี ตั้งแต่ปี 2559 รวมจำนวน 9,888 แปลง เกษตรกร 522,707 ราย พื้นที่ 8,374,618 ไร่ (ข้อมูล ณ วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2566)

ด้านการสร้างมูลค่าเพิ่ม จากการดำเนินงานสะสม 6 ปี (ปี 2559-2564) มีมูลค่ารวม 71,575.10 ล้านบาท มาจากการลดต้นทุนการผลิตได้ 31,145.73 ล้านบาท และการเพิ่มผลผลิต 40,429.37 ล้านบาท ด้านการพัฒนาคุณภาพ เกษตรกรแปลงใหญ่ได้รับการรับรองมาตรฐานการผลิตสินค้าเกษตร รวม 191,564 ราย ได้แก่ GAP จำนวน 150,871 ราย เกษตรอินทรีย์ จำนวน 23,157 ราย RSPO (ปาล์มน้ำมัน) จำนวน 3,334 ราย และอื่น ๆ (PGS กลุ่มรับรองตนเอง) จำนวน 14,202 ราย

ด้านการบริหารจัดการ เกษตรกรมีการรวมกลุ่มเป็นวิสาหกิจชุมชน จำนวน 3,685 แปลง กลุ่มเกษตรกร จำนวน 972 แปลง กลุ่มสหกรณ์ จำนวน 706 แปลง และกลุ่มอื่นๆ จำนวน 4,525 แปลง นอกจากนี้ยังมีการพัฒนาเกษตรกรเป็นผู้จัดการแปลง จำนวน 1,404 แปลง

ด้านการตลาด มีการเชื่อมโยงการตลาดของเกษตรกรสมาชิกแปลงใหญ่ รวม 6 ปี (ปี 2559-2566) ดังนี้ 1) ตลาดข้อตกลงล่วงหน้า จำนวน 921 แปลง 2) ตลาดอื่นๆ จำนวน 8,478 แปลง และ 3) ตลาด Online จำนวน 489แปลง อีกทั้งยังมีแปลงใหญ่ผักเชื่อมโยงกับ Modern Trade จำนวน 11 แปลง

ประกอบด้วย 1) กลุ่มบริษัทเทสโก้โลตัส จำกัด จำนวน 4 แปลง 2) กลุ่มบริษัทเซ็นทรัล จำกัด จำนวน 5 แปลง 3) เครือ BJC กรุ๊ป (Big C) จำนวน 1 แปลง 4) กลุ่มบริษัทแม็คโคร จำนวน 1 แปลง และ 5) ตลาดออนไลน์กับไปรษณีย์ไทย จำนวน 6 แปลง