การดำเนินงานแก้ไขปัญหาหมอกควัน 9 จังหวัดภาคเหนือ ณ วันที่ 12 พฤษภาคม 2562

1. สถานการณ์ฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM2.5) เฉลี่ย 24 ชั่วโมง ประจำวันอาทิตย์ที่ 12 พฤษภาคม 2562 เวลา 9.00 น. จากการตรวจวัด 17 พื้นที่ ใน 9 จังหวัดภาคเหนือ สรุปได้ดังนี้

2. ค่าความเข้มข้นของฝุ่นละออง PM2.5 เฉลี่ย 24 ชั่วโมง มีค่าระหว่าง 12 – 70 ไมโครกรัม/ลูกบาศก์เมตร (ค่ามาตรฐานไม่เกิน 50 ไมโครกรัม/ลูกบาศก์เมตร) ซึ่งแสดงถึง คุณภาพอากาศดีมาก (พื้นที่สีฟ้า) จำนวน 1 พื้นที่ได้แก่ ต.จองคำ อ.เมือง จ.แม่ฮ่องสอน ซึ่งมีแนวโน้มที่ดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง คุณภาพอากาศดี (พื้นที่สีเขียว) เพิ่มขึ้นจากเดิม 5 พื้นที่ เป็น 6 พื้นที่ในวันนี้ได้แก่ พื้นที่ ต.ช่างเคิ่ง อ.แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่ ต.พระบาท อ.เมือง จ.ลำปาง ต.ในเวียง อ.เมือง จ.น่าน ต.นาจักร อ.เมือง จ.แพร่ ต.แม่ปะ อ.แม่สอด จ.ตาก และ ต.สบป้าด อ.แม่เมาะ จ.ลำปาง คุณภาพอากาศปานกลาง (พื้นที่สีเหลือง) ลดลงจากเมื่อวาน 8 พื้นที่เหลือ 6 พื้นที่ มีพื้นที่อยู่ในเกณฑ์ที่เริ่มมีผลกระทบต่อสุขภาพ (พื้นที่สีส้ม) จำนวน 2 พื้นที่ และไม่พบพื้นที่ใดที่มีผลกระทบต่อสุขภาพ (พื้นที่สีแดง) ในวันนี้ – มีแนวโน้มดีขึ้นอย่างต่อเนื่องในพื้นที่ทั้ง 9 จังหวัด ซึ่งพบว่ามี 7 พื้นที่ที่มีสถานการณ์ดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง เมื่อเปรียบเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันของเมื่อวาน โดยเฉพาะพื้นที่ ต.แม่ปะ อ.แม่สอด จ.ตากที่มีสถานการณ์ฝุ่นละอองขนาดเล็กมีแนวโน้มดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง ซึ่งในวันนี้ค่าระดับฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน อยู่ในเกณฑ์คุณภาพอากาศดี รวมถึงพื้นที่ ต.จองคำ อ.เมือง จ.แม่ฮ่องสอน ที่อยู่ในเกณฑ์คุณภาพอากาศดีมาก (พื้นที่สีฟ้า) เป็นวันที่สามติดต่อกันในสัปดาห์นี้

– คุณภาพอากาศมีค่าอยู่ในเกณฑ์ดีมาก – เริ่มมีผลกระทบต่อสุขภาพ โดยพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นสีเหลือง (คุณภาพอากาศปานกลาง) และสีเขียว (คุณภาพอากาศดี) เท่ากันที่จำนวน 6 พื้นที่ ซึ่งสถานการณ์มีแนวโน้มที่ดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง พื้นที่สีส้ม(คุณภาพอากาศเริ่มมีผลกระทบต่อสุขภาพ) จำนวน 2 พื้นที่ และไม่พบพื้นที่สีแดง (คุณภาพอากาศมีผลกระทบต่อสุขภาพ) พื้นที่สีเขียว (คุณภาพอากาศดี) เพิ่มขึ้นจากเดิม 5 พื้นที่ เป็น 6 พื้นที่ในวันนี้ ได้แก่ พื้นที่ ต.ช่างเคิ่ง อ.แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่ ต.พระบาท อ.เมือง จ.ลำปาง ต.ในเวียง อ.เมือง จ.น่าน ต.นาจักร อ.เมือง จ.แพร่ ต.แม่ปะ อ.แม่สอด จ.ตาก และ ต.สบป้าด อ.แม่เมาะ จ.ลำปาง และ มีพื้นที่สีฟ้า (คุณภาพอากาศดีมาก) จำนวน 1 พื้นที่ในวันนี้ได้แก่ ต.จองคำ อ.เมือง จ.แม่ฮ่องสอน

ตารางที่ 1 แสดงค่า PM2.5 เฉลี่ย 24 ชั่วโมง (ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร) ณ เวลา 9.00 น.

หมายเหตุ : N/A หมายถึง ไม่มีข้อมูลเนื่องจากเครื่องมือขัดข้อง

2. สถานการณ์จุดความร้อน (Hotspot) ในวันที่ 11 พฤษภาคม 2562 จากดาวเทียมระบบ MODIS ดังนี้

– จุดความร้อนรวมทั้ง 9 จังหวัดภาคเหนือ มีทั้งสิ้น 11 จุด โดยลดลงจากวันที่ 10 พฤษภาคม 2562 จำนวน 4 จุด หรือคิดเป็น 21.4 %

– มีจำนวนมากสุดที่ จ. เชียงราย จำนวน 4 จุด

– สามารถแบ่งตามประเภทพื้นที่ได้ดังนี้

1) ป่าสงวนแห่งชาติ 5 จุด

2) พื้นที่เกษตร 8 จุด

3) ชุมชนและอื่น ๆ 5 จุด

ตารางที่ 2 แสดงจำนวนจุดความร้อน (hotspot) จากดาวเทียมระบบ MODIS

หมายเหตุ : ข้อมูลจุดความร้อนจากดาวเทียมระบบ MODIS

3. สถานการณ์หมอกควันข้ามแดน โดยสำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ              (องค์การมหาชน) (GISTDA) รายงานการปกคลุมของหมอกควันจากดาวเทียมระบบ MODIS ประจำวันที่ 10 พฤษภาคม 2562 ไม่พบกลุ่มหมอกควันปกคลุม แต่พบจุดความร้อนนอกประเทศไทยบริเวณทิศเหนือของภาคเหนือ ได้แก่ จ.เชียงราย มีทิศทางลมพัดจากทิศตะวันตกและตะวันตกเฉียงเหนือเข้าสู่ประเทศไทย ดังนั้น สถานการณ์หมอกควันในช่วงเวลานี้จึงเกิดจากปัญหาการเผาในที่โล่งภายในประเทศไทย

4. การดำเนินงานแก้ไขปัญหาหมอกควันของ 9 จังหวัดภาคเหนือ

จังหวัดเชียงใหม่

ด้านการรับบริจาค ธนาคารไทยพาณิชย์ บริจาคอาหารสำเร็จรูปโรชา จำนวน 1,308 ชอง ข้าวไรซ์เบอร์รี่สำเร็จรูป 408 ชอง และน้ำดื่ม จำนวน 100 แพ็ค ให้ศูนย์บัญชาการเหตุการณ์แก้ไขปัญหา หมอกควันและไฟป่าจังหวัดเชียงใหม่ ใช้ในการบริหารจัดการแก้ไขปัญหามลพิษทางอากาศ

นายศุภชัย เอี่ยมสุวรรณ ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่ เป็นประธานในการหารือเรื่องปัญหาหมอกควันและค่าคุณภาพอากาศของจังหวัดเชียงใหม่ โดยมีรองผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่ หัวหน้าส่วนราชการ นักวิชาการ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้าร่วม ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่ กล่าวว่า ปัจจุบันสถานการณ์หมอกควันไฟป่าในพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ จุดความร้อนได้มีการลดลงเรื่อยๆ ใกล้เข้าสู่สถานการณ์ปกติแล้ว ในส่วนของการ เผาทำลายเศษวัชพืช ในแต่ละพื้นที่ได้มีการควบคุมการเผาในพื้นที่ทางการเกษตรแล้ว แต่ยังมีค่าฝุ่นละออง  ขนาดเล็ก PM2.5 ในพื้นที่จากการสะสมการเผาจากประเทศเพื่อนบ้าน รวมถึงสภาพอากาศที่ปิดและฝนยังไม่ตกในพื้นที่ ซึ่งในส่วนของจังหวัดเชียงใหม่ ยังมีการดำเนินการอย่างต่อเนื่อง ในการสร้างความตระหนักรู้  ให้กับประชาชน ในการทำฝายเพิ่มพื้นที่ป่าเปียก และแนะนำวิธีการกำจัดวัชพืชทางการเกษตรทดแทนการเผา อาทิ การไถกลบตอซัง การทำถ่านชีวมวล เครื่องอัดฟางเพื่อเป็นอาหารสัตว์ ทั้งนี้ จังหวัดเชียงใหม่ ได้เตรียมจัดการหารือกันเพื่อถอดบทเรียนในรูปแบบการประชุมโต๊ะกลม เพื่อให้ทุกภาคส่วน มีส่วนร่วมในการเสนอข้อแนวทาง ความเป็นมาของปัญหา เพื่อวางกรอบของแผนการจัดการปัญหา ทั้งระยะสั้น ระยะกลาง และระยะยาว วางแผนเพื่อเตรียมพร้อมรับมือปัญหาที่อาจจะเกิดขึ้นในภาพรวมของจังหวัด เพื่อเตรียมความพร้อมและข้อมูลที่จะร่วมเสวนาใหญ่ร่วมกับหลายภาคส่วน เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ทางด้านวิชาการ ด้านเทคนิค และการบริหารจัดการกับประเทศจีน ในส่วนของการบริหารจัดการฝุ่นละอองในเขตเมือง นำไปสู่การบูรณาการความร่วมมือในการแก้ไขปัญหาและแนวทางการป้องกันในระยะยาว

จังหวัดลำพูน

ด้านการสร้างความชุ่มชื้น จังหวัดลำพูนได้ดำเนินการฉีดพ่นละอองน้ำเพื่อลดฝุ่นละออง ขนาดเล็กในพื้นที่ เช่น ชุมชน พื้นที่สาธารณะ ครอบคลุมทั้งจังหวัด โดยรถน้ำขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และมีการติดตั้งสเปรย์พ่นละอองน้ำเพื่อเพิ่มความชื้นในอากาศ ตามอาคารส่วนราชการและรัฐวิสาหกิจทุกแห่ง ใช้น้ำวันละประมาณ 60,000 ลิตร

นายอรรษิษฐ์ สัมพันธรัตน์ ผู้ว่าราชการจังหวัดลำพูน มอบหมายให้ประชาสัมพันธ์ จังหวัดลำพูน สื่อมวลชน นายอำเภอทุกอำเภอ กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ผู้นำชุมชน ผู้นำท้องถิ่น ประชาสัมพันธ์ สร้างการรับรู้ให้กับประชาชนทุกช่องทาง เน้นหอกระจายข่าว เสียงตามสาย ใช้ภาษาท้องถิ่นที่รับรู้ง่ายได้แก่ ภาษาคำเมือง ภาษายอง และภาษาปกาเกอะญอ อีกทั้งพบปะพูดคุยกับประชาชนเกี่ยวกับการห้ามเผา ทุกชนิดอย่างเด็ดขาด และรายการผู้ว่าราชการจังหวัดลำพูน “ปะป้อเมืองอู้เรื่องหละปูน” โดยนายอรรษิษฐ์ สัมพันธรัตน์ ผู้ว่าราชการจังหวัดลำพูน ประจาทุกวันศุกร์ เวลา 08.00 – 09.00 น. ทาง สวท.ลาพูน FM 95 MHz แจ้งข่าวสารและขอความร่วมมือให้พี่น้องประชาชนงดการเผา และแจ้งเบาะแสผู้ที่ทำการเผา ร่วมมือกันสร้าง จังหวัดลำพูนให้เป็น“เมืองสะอาด ปราศจากหมอกควันอย่างแท้จริง”

จังหวัดน่าน

อำเภอนาหมื่น บูรณาการความร่วมมือของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ผู้นำชุมชน และประชาชนจิตอาสา               ในพื้นที่ รวมกำลังพล จำนวน 10 นาย ออกปฏิบัติภารกิจตรวจสอบจุดพื้นที่เกิดไฟไหม้ป่า พบเป็นพื้นที่เป็นเขาสูง พื้นที่เผาไหม้บางส่วนมอดดับไปก่อนแล้ว จึงได้ทำแนวกันไฟป้องกันการ ลุกลามต่อไป ผลการดำเนินการสามารถควบคุมไฟป่าดับได้แล้ว

อำเภอปัว บูรณาการความร่วมมือของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ผู้นำชุมชน และประชาชนจิตอาสาในพื้นที่ รวมกำลังพล จำนวน 10 นาย ออกปฏิบัติภารกิจตรวจสอบจุดพื้นที่เกิดไฟไหม้ป่า ผลการดำเนินการ                   สามารถควบคุมไฟป่าดับได้บางพื้นที่ เนื่องจากพื้นที่ไฟป่าเป็นเขาสูง จึงได้ทำ แนวกันไฟเพื่อควบคุมไฟไม่ให้ลุกลามต่อไป

อำเภอท่าวังผา บูรณาการความร่วมมือของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ผู้นำชุมชน และประชาชนจิตอาสาในพื้นที่ รวมกำลังพล จำนวน 5 นาย ออกปฏิบัติภารกิจตรวจสอบจุดพื้นที่เกิดไฟไหม้ป่า ผลการดำเนินการ สามารถควบคุมไฟป่าดับได้ และร่วมกันทำแนวกันไฟเพื่อป้องกันการลุกลามต่อไป

จังหวัดลำปาง

จังหวัดลำปางได้กำหนดข้อปฏิบัติในการบริหารจัดการเชื้อเพลิงหลังจากพ้นกำหนดห้ามเผา จังหวัดลำปาง ประจำปี พ.ศ. 2562 เพื่อเป็นการบริหารจัดการเชื้อเพลิงทุกพื้นที่หลังสิ้นสุดกำหนดวันห้ามเผา ตั้งแต่วันที่ 1 พฤษภาคม 2562 เป็นต้นไป โดยดำเนินการบริหารจัดการเชื้อเพลิงตามหลักวิชาการ ให้พื้นที่ที่มีความประสงค์จะดำเนินการบริหารจัดการเชื้อเพลิงตามหลักวิชาการ โดยให้จัดการด้วยวิธีการที่ไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและประชาชนเป็นลำดับแรก เช่น การไถกลบตอซัง หรือเศษวัชพืชในพื้นที่เกษตร การทำปุ๋ยหมัก หรือการนำไปเป็นอาหารสัตว์ เป็นต้น ทั้งนี้หากมีความจำเป็นต้องเผาวัชพืชในที่ดินทำกิน ให้ราษฎรผู้ครอบครองที่ดินดังกล่าวต้องขออนุญาตจากกำนันหรือ ผู้ใหญ่บ้าน นายกองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และนายอำเภอท้องที่นั้น ๆ ก่อนที่จะดำเนินการเผาทุกครั้ง โดยต้องจัดทำแนวกันไฟความกว้างไม่น้อยกว่า 6 เมตร โดยรอบพื้นที่และควบคุมไฟมิให้ลุกลามไปยังพื้นที่อื่นๆได้  พร้อมทั้งให้ประสานกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน นายกองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และนายอำเภอท้องที่จัดเจ้าหน้าที่คอยควบคุมในการดำเนินการดังกล่าวด้วย 

จังหวัดพะเยา

จังหวัดพะเยาร่วมกับส่วนราชการ หน่วยงานองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (งานป้องกันและ                       บรรเทาสาธารณภัย สำนักงานเทศบาลเมืองพะเยา) ร่วมดำเนินมาตรการเพิ่มความชุ่มชื้นและลดฝุ่นละออง    ในอากาศ โดย นำรถยนต์บรรทุกน้ำ รถดับเพลิง ทำการฉีดพ่นละอองน้ำเพิ่มความชุ่มชื่น ลดหมอกควัน และ ฝุ่นละอองขนาดเล็กในอากาศ ทำความสะอาดถนน ต้นไม้ ณ บริเวณศาลหลักเมืองพะเยา อำเภอเมืองพะเยา

จังหวัดตาก

ศูนย์บัญชาการหมอกควันและไฟป่าอำเภอแม่สอดจัดรถดับเพลิงทำการฉีดพ่นละอองน้ำและล้างถนน   เพื่อลดปริมาณฝุ่นละอองในอากาศในพื้นที่อำเภอแม่สอด โดยได้รับการสนับสนุนรถน้ำจากหน่วยเฉพาะกิจกรมทหารราบที่ 14 เทศบาลนครแม่สอด และศูนย์ปภเขต 9 พิษณุโลก

จังหวัดเชียงราย

หน่วยงานราชการ ทุกภาคส่วน ประชาชน ร่วมฉีดพ่นละอองน้ำในพื้นที่เขตรับผิดชอบตามข้อสั่งการ              ของผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย เพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นในอากาศ ดักฝุ่นละอองและหมอกควันที่มีค่าเกินมาตรฐาน และจะดำเนินการอย่างต่อเนื่องในพื้นที่ พร้อมรณรงค์ให้ประชาชนในพื้นที่ช่วยกันฉีดพ่นละอองน้ำในทุกครัวเรือนและชุมชน องค์การบริหารปกครองส่วนท้องถิ่น ทั้ง 18 อำเภอ ในจังหวัดเชียงราย ฉีดพ่นละอองน้ำในพื้นที่เขตรับผิดชอบ วันละ 2 รอบ

จังหวัดแพร่

สำนักงานป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยจังหวัดแพร่ ปฏิบัติการฉีดพ่นละอองน้ำเพื่อบรรเทาปัญหา                ฝุ่นละอองขนาดเล็กและเพิ่มความชื้นในอากาศเป็นประจำทุกวัน โดยได้รับการสนับสนุนรถหุ่นยนต์ดับเพลิงแรงดันสูงควบคุมระยะไกล จากศูนย์ป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยเขต 15 เชียงราย และได้รับการสนับสนุนรถน้ำดับเพลิงพร้อมเจ้าหน้าที่จากเทศบาลเมืองแพร่ กองพันทหารม้าที่ 12 แขวงทางหลวงแพร่ แขวงทางหลวงชนบท อบจ.แพร่ และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่ทุกแห่งร่วมปฏิบัติการอย่างต่อเนื่อง

จังหวัดแม่ฮ่องสอน

องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น แขวงทางหลวงแม่ฮ่องสอน แขวงทางหลวงชนบทแม่ฮ่องสอน ท่าอากาศยานแม่ฮ่องสอน  ดำเนินการจัดรถบรรทุกน้ำฉีดพ่นละอองน้ำเพื่อลดฝุ่นละอองและเพิ่มความชื่นในอากาศในเขตพื้นที่รับผิดชอบ ตามแผนปฏิบัติงานเพื่อบรรเทาและลดผลกระทบจากฝุ่นละอองในพื้นที่ จ. แม่ฮ่องสอน