BBC Thai

อิหร่านประหารชีวิต อดีตรมช.กลาโหม ฐานจารกรรมข้อมูลให้หน่วยข่าวกรองอังกฤษ

Reuters สื่อของทางการอิหร่านรายงานว่านายอาลิเรซา อัคบารี ถูกประหารแล้วด้วยการแขวนคอ

ทางการอิหร่านประหารชีวิตนายอาลิเรซา อัคบารี อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหมของอิหร่านแล้ว ฐานจารกรรมข้อมูลให้หน่วยข่าวกรองลับของอังกฤษ

การประหารชีวิตนายอัคบารีด้วยการแขวนคอ เกิดขึ้นไม่นานหลังจากมีการเผยแพร่คลิปเสียงของเขาที่ปฏิเสธทุกข้อกล่าวหา และบอกว่าเขาถูกทรมานให้รับสารภาพในความผิดที่ไม่ได้ก่อ พร้อมกับทิ้งท้ายว่าอิหร่าน “ต้องการแก้แค้นอังกฤษด้วยการประหารชีวิตผม”

สำนักข่าวในกำกับของฝ่ายตุลาการอิหร่านเปิดเผยวันนี้ (14 ม.ค.) ว่า นายอัคบารี ซึ่งเป็นบุคคลที่ถือสองสัญชาติคืออังกฤษและอิหร่าน ถูกประหารชีวิตด้วยการแขวนคอ โดยไม่ได้ระบุวันและเวลาที่แน่นอนของการประหารชีวิต แต่เมื่อวันพุธที่ 11 ม.ค. ทางการอิหร่านได้แจ้งให้ครอบครัวของนายอัคบารีเดินทางไปพบเขาได้เป็นครั้งสุดท้าย ก่อนที่เขาจะถูกนำไปขังเดี่ยวเพื่อรอการประหาร

มีการคาดการณ์ว่า ความตายของนายอัคบารีจะทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างอิหร่านและชาติตะวันตกตึงเครียดยิ่งขึ้น โดยเฉพาะสหราชอาณาจักรที่บาดหมางกันหนักขึ้นในช่วงไม่กี่เดือนที่ผ่านมา หลังจากสหราชอาณาจักรประกาศคว่ำบาตรเจ้าหน้าที่ระดับสูงด้านความมั่นคงและตำรวจศีลธรรมของอิหร่านเพื่อประณามการใช้กำลังปราบปรามผู้ชุมนุมต่อต้านรัฐบาล

ที่ผ่านมารัฐบาลอังกฤษได้เรียกร้องหลายครั้งให้อิหร่านปล่อยตัวนายอัคบารี แต่ไม่เป็นผล

นายเจมส์ เคลเวอร์ลี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ สหราชอาณาจักร ทวีตข้อความเมื่อวันที่ 11 ม.ค. ว่า “การประหารชีวิตนายอัคบารีเกิดจากเหตุจูงใจทางการเมืองของรัฐบาลป่าเถื่อนที่ไม่เห็นคุณค่าของชีวิตมนุษย์อย่างสิ้นเชิง”

อาลิเรซา อัคบารีคือใคร

นายอัคบารีวัย 61 ปี ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหมของอิหร่านในรัฐบาลของประธานาธิบดีโมฮัมหมัด คาตามี ซึ่งบริหารประเทศติดต่อกัน 2 สมัยระหว่างปี 1997-2005 โดยมีนายอาลิ ชัมคานี เป็นรัฐมนตรีกลาโหม ปัจจุบันนายชัมคานีเป็นเลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติ

นายอัคบารีเป็นผู้มีส่วนผลักดันให้เกิดการเซ็นสนธิสัญญาว่าด้วยโครงการนิวเคลียร์ของอิหร่านเมื่อปี 2015 ซึ่งมุ่งควบคุมการผลิตอาวุธนิวเคลียร์ของอิหร่าน หลังจากพ้นตำแหน่ง นายอัคบารีเดินทางมาอยู่ที่อังกฤษเป็นเวลาหลายปี

ระหว่างที่พำนักอยู่นอกประเทศอิหร่าน นายอัคบารีได้ก่อตั้งกลุ่มวิจัยเชิงนโยบายและมักจะได้รับเชิญให้ไปบรรยายหรือให้สัมภาษณ์สื่อเกี่ยวกับความสัมพันธ์อิหร่านกับชาติตะวันตกและประเด็นเรื่องนิวเคลียร์เป็นประจำ

ต่อมา เขาถูกทางการอิหร่านกล่าวหาว่าสอดแนมและจารกรรมข้อมูลส่งให้หน่วยข่าวกรองลับของอังกฤษ และถูกจับกุมขณะอยู่ในอิหร่านเมื่อปี 2019

ระหว่างที่นายอัคบารีถูกควบคุมตัวและสอบสวน กระทรวงการต่างประเทศของอังกฤษได้เรียกร้องให้อิหร่านปล่อยตัวนายอัคบารี และหยิบยกประเด็นนี้ขึ้นมาหารือกับทางการอิหร่านหลายครั้งแต่ก็ไม่เป็นผล โดยอิหร่านไม่ยอมรับการถือสองสัญชาติของพลเมืองอิหร่าน

หลังจากถูกคุมขังมานานกว่า 3 ปี ทางการอิหร่านเพิ่งออกมาเปิดเผยเป็นครั้งแรกเมื่อวันที่ 11 ม.ค. ว่าศาลได้ตัดสินว่านายอัคบารีมีความผิดฐานส่งข้อมูลลับให้หน่วยข่าวกรองของอังกฤษ เขาถูกนำตัวไปขังเดี่ยวที่เรือนจำในเมืองการาจ ห่างจากกรุงเตหะรานไปทางตะวันตกประมาณ 20 กิโลเมตร เพื่อรอการประหารชีวิต

คลิปเสียงสุดท้าย

บีบีซี ภาคภาษาเปอร์เซียนได้รับคลิปเสียงของนายอัคบารีและนำมาเผยแพร่เมื่อวันที่ 11 ม.ค. หรือ 3 วันก่อนที่สื่ออิหร่านจะรายงานว่าเขาถูกประหารชีวิตแล้ว

ในคลิปเสียงดังกล่าว นายอัคบาร์บอกว่าเขาถูกทรมานและถูกบังคับให้รับสารภาพในความผิดที่เขาไม่ได้กระทำ ต่อหน้ากล้องบันทึกภาพ

เขาย้อนเหตุการณ์ก่อนถูกจับกุมว่า หลังจากใช้ชีวิตอยู่ต่างประเทศระยะหนึ่ง เขาเดินทางกลับไปอิหร่านตามคำเชิญของนักการทูตอาวุโสของอิหร่านที่มีบทบาทในการเจรจาเรื่องนิวเคลียร์กับประเทศมหาอำนาจ

เมื่อไปถึงที่นัดหมาย เขาก็ถูกกล่าวหาว่าได้รับข่าวกรองลับสุดยอดจากนายอาลิ ชัมคานี ซึ่งขณะนั้นเป็นเลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติของอิหร่าน โดยแลกกับน้ำหอมหนึ่งขวดกับเสื้อเชิร์ตหนึ่งตัว

นายอัคบารีเล่าต่อว่า หลังถูกควบคุมตัวเขาถูกสอบสวนและทรมานโดยเจ้าหน้าที่ข่าวกรองเป็นเวลารวมกันมากกว่า 3,500 ชั่วโมง ตลอดระยะเวลา 10 เดือน

“พวกเขาตั้งกล้องกว่า 10 ตัวเพื่อบันทึกคำสารภาพของผม เพื่อนำไปตัดต่อให้เหมือนภาพยนตร์ฮอลลีวูด” นายอัคบารีกล่าวและอ้างว่าเขาถูกบังคับให้กินยาหลอนประสาทด้วย

“พวกเขาใช้วิธีทรมานทั้งทางกายภาพและทางจิตวิทยาเพื่อให้ผมยอมจำนน กดดันผมจนแทบบ้าและบังคับให้ผมทำทุกอย่างที่พวกเขาต้องการ พวกเขาเอาปืนมาจี้และขู่ว่าจะฆ่าทิ้งเพื่อให้ผมยอมรับสารภาพในข้อกล่าวหาที่เป็นเท็จ”

นายอัคบารีเชื่อว่ารัฐบาลอิหร่าน “ต้องการแก้แค้นอังกฤษด้วยการประหารชีวิตผม”

วันเดียวกับที่คลิปเสียงของเขาถูกนำมาเผยแพร่ ทางการอิหร่านได้แจ้งให้ภรรยาและครอบครัวของเขาเดินทางไปที่เรือนจำเพื่อเยี่ยมนายอัคบารี “เป็นครั้งสุดท้าย”

“หนอนบ่อนไส้”

สำนักข่าวมิซานของอิหร่าน ซึ่งเป็นสื่อในกำกับของฝ่ายตุลาการอิหร่าน รายงานโดยอ้างการสอบสวนของกระทรวงข่าวกรองที่ระบุว่า นายอัคบารีเป็น “หนอนบ่อนไส้ตัวฉกาจ” ที่ทำงานให้กับหน่วยข่าวกรองลับของสหราชอาณาจักรหรือที่รู้จักกันในชื่อ MI6 การสอบสวนพบว่าเขาเข้าถึงข้อมูลที่ละเอียดอ่อนด้านยุทธศาสตร์ของอิหร่าน ทำการรวบรวมและเจตนาส่งต่อข้อมูลลับสุดยอดเหล่านี้ให้ต่างชาติ

กระทรวงข่าวกรองอ้างว่า ทีมสอบสวนเปิดโปงการกระทำของนายอัคบารีได้ด้วยการวางแผนป้อนข้อมูลเท็จให้เขา

ธงชาติอิหร่าน

Reuters

ช่วงที่ผ่านมา มีพลเมืองอิหร่านที่ถือสองสัญชาติหรือมีถิ่นพำนักถาวรในต่างประเทศอีกนับสิบคนที่ถูกทางการอิหร่านจับกุมหรือลงโทษสถานหนักในข้อหาสอดแนมและความผิดเกี่ยวกับความมั่นคง ตัวอย่างเช่นนายนาซานิน ซาการี-แรทคลิฟฟ์ และนายอานูเชห์ อาชูรี ชายชาวอังกฤษ-อิหร่าน 2 คน ที่ได้รับการปล่อยตัวเมื่อปีที่แล้ว หลังจากอังกฤษเจรจาชดใช้หนี้กับอิหร่านสำเร็จ

อย่างไรก็ตามยังมีผู้ถือสัญชาติอังกฤษ-อิหร่านอีก 2 คน ที่ยังคงถูกคุมขังอยู่ในอิหร่าน หนึ่งในนั้นคือนายโมราด ทาห์บาซ ซึ่งถือสัญชาติอเมริกันด้วยอีกสัญชาติหนึ่ง

เมื่อเดือน พ.ย. 2565 สื่ออิหร่านรายงานว่าทางการอิหร่านประหารชีวิตชาย 4 คนด้วยการแขวนคอในความผิดฐาน “ให้ความร่วมมือ” กับหน่วยข่าวกรองของอิสราเอล และตั้งแต่เดือน ธ.ค. เป็นต้นมา ชีวิตชายอีก 4 คน ถูกประหารชีวิตหลังจากศาลอิหร่านตัดสินว่ามีความเกี่ยวข้องกับการชุมนุมต่อต้านรัฐบาล

ข่าว บีบีซี ไทย ที่เผยแพร่ในเว็บไซต์ ประชาชาติธุรกิจ เป็นความร่วมมือของสององค์กรข่าว