คอลัมน์

อย่าให้ประเทศกลายเป็นบ่อขยะพิษ

แฟ้มภาพ

บทบรรณาธิการ

นโยบายเร่งด่วนการจัดการขยะมูลฝอยและของเสียอันตราย ที่รัฐบาลยกระดับความสำคัญเป็นวาระแห่งชาติ โดยมอบหมายให้กรมควบคุมมลพิษ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เป็นแม่งาน และให้ 77 จังหวัดกับองค์กรปกครองท้องถิ่น (อปท.) เป็นหน่วยสนับสนุนหลัก กำลังถูกท้าทาย หลังเจ้าหน้าที่กรมศุลกากร สำนักงานตำรวจแห่งชาติ (สตช.) และกรมโรงงานอุตสาหกรรม ตรวจพบมีการลักลอบนำเข้าขยะอิเล็กทรอนิกส์โดยใช้วิธีสำแดงเท็จ

ขณะเดียวกัน เมื่อขยายผลตรวจสอบเพิ่มเติมในนิคมอุตสาหกรรมลาดกระบัง และท่าเรือแหลมฉบัง พบว่าผู้ประกอบการหลายรายนำเข้าขยะอิเล็กทรอนิกส์ฝ่าฝืนกฎหมาย โดยนำเข้าจากหลายประเทศ ทั้งในแถบเอเชีย ตะวันออกกลาง ยุโรป สหรัฐ ฯลฯ จนน่าห่วงว่าหากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องไม่เข้มงวดกวดขัน ประเทศไทยจะกลายเป็นแหล่งรองรับขยะอิเล็กทรอนิกส์จากทั่วโลก ปัญหามลพิษจากของเสียอันตรายจะเกิดขึ้นตามมา

สวนทางกับนโยบายรัฐบาล และคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ที่พยายามขับเคลื่อนมาตรการจัดการขยะมูลฝอยและของเสียอันตราย และขณะนี้อยู่ระหว่างเร่งเดินหน้า เริ่มจากจัดทำโรดแมป ออกระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยการบริหารจัดการขยะมูลฝอยของประเทศ ระเบียบสำนักนายกฯ ว่าด้วยการแก้ไขปัญหาการจัดการขยะมูลฝอยนำร่องใน จ.นครปฐม ปทุมธานี พระนครศรีอยุธยา ลพบุรี สมุทรปราการ และสระบุรี ฯลฯ พร้อมออกประกาศ คำสั่งอีกหลายฉบับ ให้แผนการจัดการขยะของประเทศถูกแปรไปสู่การปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรม

ถือเป็นมาตรการหลักในการป้องกันแก้ไขปัญหาขยะมูลฝอย ที่ปัจจุบันสถานการณ์อยู่ในขั้นวิกฤต ล่าสุด ข้อมูลจากกรมควบคุมมลพิษ ซึ่งรวมไว้เมื่อปี 2559 ระบุว่า เฉพาะขยะจากชุมชนแต่ละวันมีปริมาณมากถึง 7.4 หมื่นตัน หรือปีละ 27 ล้านตัน ในจำนวนนี้ถูกนำไปใช้ประโยชน์เพียงแค่ 5.75 ล้านตัน กำจัดอย่างถูกต้อง 9.59 ล้านตัน ส่วนอีก 11.59 ล้านตัน ถูกนำไปกำจัดโดยวิธีที่ไม่ถูกต้องก่อให้เกิดมลภาวะทั้งกับชุมชน สิ่งแวดล้อม

ทั้งนี้ พื้นที่ที่มีปริมาณขยะมูลฝอยเกิดขึ้นมากที่สุด 5 อันดับแรก ได้แก่ กรุงเทพมหานคร 4.2 ล้านตัน/ปี ชลบุรี 9.6 แสนตัน/ปี สมุทรปราการ 8.6 ล้านตัน/ปี สงขลา 5.3 ล้านตัน/ปี และสุราษฎร์ธานี 3.8 ล้านตัน/ปี

เท่ากับปัญหาขยะในประเทศยังแก้ไม่ได้ ผู้ประกอบการที่เห็นแก่ได้กลับขนขยะอันตรายหรือขยะมีพิษจากนอกประเทศเข้ามาถมซ้ำที่รัฐบาลต้องดำเนินการโดยเร่งด่วนควบคู่กับการขับเคลื่อนโรดแมปขยะให้บรรลุเป้าหมาย คือการออกกฎคุมเข้ม พร้อมยับยั้งไม่ให้ประเทศไทยกลายเป็นบ่อขยะอิเล็กทรอนิกส์ ขยะพิษ ป้องกันไม่ให้ธุรกิจฉวยโอกาสใช้คนไทย ประเทศไทย เป็นตัวประกัน