กรมการแพทย์แผนไทยฯ แนะวิธีป้องกันโรคฮิตผู้สูงวัย พบบ่อยหน้าหนาว

ผู้สูงวัย ผู้สูงอายุ
Photo by Simon Godfrey on Unsplash

กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก แนะวิธีดูแลและป้องกัน 4 โรคยอดฮิตที่พบบ่อยในช่วงฤดูหนาวสำหรับผู้สูงอายุ

วันที่ 3 มกราคม 2566 นายแพทย์ขวัญชัย วิศิษฐานนท์ รองอธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กล่าวว่า ในช่วงที่สภาพอากาศมีการเปลี่ยนแปลง โดยเฉพาะในช่วงที่มีอากาศหนาวเย็นจะพบว่า ผู้สูงอายุมักประสบปัญหาใน 4 กลุ่มอาการใหญ่ ๆ คือ

1.อาการที่เกิดจากระบบทางเดินหายใจ เช่น ไข้หวัด ไอ เจ็บคอ

ยิ่งในช่วงมีการแพร่ระบาดของเชื้อโควิด-19 ยิ่งต้องใส่ใจและระมัดระวังเป็นพิเศษ หากผู้สูงวัยมีอาการไข้ ไอ แนะนำให้รับประทานฟ้าทะลายโจรชนิดแคปซูล ขนาด 500 มิลลิกรัม ครั้งละ 3 แคปซูล หรือสารสกัดจากฟ้าทะลายโจรรับประทานครั้งละ 1 แคปซูล วันละ 4 ครั้ง หรือตามคำแนะนำบนฉลากกำกับยา เพื่อบรรเทาอาการไข้ ไอ เจ็บคอ

ทั้งนี้ ยาฟ้าทะลายโจรห้ามใช้ในผู้หญิงตั้งครรภ์และให้นมบุตร ผู้ที่แพ้ฟ้าทะลายโจร และในผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บคอเนื่องจากติดเชื้อแบคทีเรียเกิดอาการรุนแรง หรือหากมีอาการไอร่วมด้วยสามารถใช้ยาแก้ไอสมุนไพร เช่น ยาประสะมะแว้ง ยาตรีผลา ซึ่งมีสรรพคุณบรรเทาอาการไอ ขับเสมหะ นอกจากนี้ ผู้สูงอายุไม่ควรอยู่ในที่ชุมชนหนาแน่น และต้องล้างมือบ่อย ๆ เพื่อป้องกันภาวะเชื้อโรคที่อาจจะสัมผัสโดยไม่ได้ตั้งใจ

2.อาการที่เกี่ยวกับโรคทางผิวหนัง

Advertisment

ด้วยอากาศที่แห้ง ทำให้ผิวผู้สูงอายุแห้ง แตก อักเสบ เป็นผื่นคัน เนื่องจากผิวหนังขาดความชุ่มชื้น ดังนั้นควรบำรุงผิวให้ชุ่มชื้น ด้วยผลิตภัณฑ์จากว่านหางจระเข้ แตงกวา มะเขือเทศ น้ำมันมะพร้าว ซึ่งสรรพคุณช่วยบำรุงผิวพรรณชุ่มชื้นไม่แห้งกร้าน

3.โรคระบบไหลเวียนโลหิต

Advertisment

โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่มีภาวะโรคหลอดเลือดหัวใจ ไขมันในเลือดสูง ความดันโลหิตสูง เบาหวาน หัวใจ ต้องเพิ่มความระมัดระวังเป็นพิเศษ เนื่องจากอากาศที่หนาวเย็นและเคลื่อนไหวร่างกายน้อย หรืออาจรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง

ในกรณีผู้สูงอายุที่เป็นโรคความดันโลหิตสูงต้องปฏิบัติตนตามแพทย์สั่ง และรับประทานอาหารที่เหมาะสม เช่น เนื้อปลา ไข่ ผักผลไม้ รวมถึงสมุนไพรบางชนิดที่มีฤทธิ์ขับปัสสาวะ เช่น กระเจี๊ยบแดง บัวบก ใบเตย ตะไคร้

หากผู้สูงอายุท่านใดป่วยด้วย และมีโรคไขมันในเลือดสูง แนะนำสมุนไพรใกล้ตัวที่หาได้ในครัวเรือน คือ กระเทียม ซึ่งมีสรรพคุณช่วยลดระดับไขมันที่ไม่ดีต่อร่างกาย ลดระดับไตรกลีเซอไรด์ในเลือดและลดความเสี่ยงของการเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจ เป็นต้น

4.อาการปวดข้อ ปวดเข่า

ปัญหาสำคัญในผู้สูงอายุ ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันเป็นอย่างมาก การรักษาด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยถือเป็นทางเลือกในการรักษากลุ่มอาการเหล่านี้ได้ผล ซึ่งเป็นการรักษาด้วยการนวดเฉพาะจุด เพื่อกระตุ้นระบบไหลเวียนบริเวณข้อเข่า ลดอาการปวดเกร็งของกล้ามเนื้อรอบ ๆ ข้อเข่า

หลังจากนั้นประคบสมุนไพรหรือใช้ยาพอกเข่า เป็นการเสริมประสิทธิภาพของการนวดเพื่อลดอาการอักเสบและลดอาการปวด โดยนำลูกประคบไปนึ่งแล้วใช้ประคบขณะยังอุ่นวันละ 1–2 ครั้ง แต่ต้องระมัดระวังควบคุมไม่ให้ลูกประคบร้อนเกินไป เพราะจะทำให้ผิวหนังเกิดอาการไหม้โดยเฉพาะบริเวณที่มีผิวหนังบาง

ข้อห้ามสำหรับการประคบคือ ห้ามประคบบริเวณที่มีบาดแผล และห้ามประคบเมื่อเกิดอาการเฉียบพลัน ดังนั้นการประคบจึงเป็นอีกหนึ่งวิธีที่จะสามารถบรรเทาอาการปวดเข่าด้วยตนเองได้

สำหรับอาหารที่ช่วยบำรุงข้อและกระดูก ได้แก่ อาหารจำพวกธัญพืช เมล็ดถั่ว เมล็ดงา ผักใบเขียว นม ปลาเล็กปลาน้อย ซึ่งเป็นอาหารที่มีแคลเซียมสูง มีส่วนช่วยในการสร้างความแข็งแรง ของกระดูกและข้อ และควรออกกำลังกายเป็นประจำ เพื่อเป็นการเพิ่มความแข็งแรงของข้อเข่าอีกด้วย

นายแพทย์ขวัญชัย กล่าวในตอนท้ายว่า ผู้สูงอายุต้องรู้จักปรับเปลี่ยนพฤติกรรม และลดมูลเหตุของการเกิดโรค เช่น งดการแบกหาม ทำงานหนักเกินกำลัง รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกาย พักผ่อนให้เพียงพอ ไม่ดื่มสุรา ไม่สูบบุหรี่

นอกจากนี้ การดูแลจิตใจก็เป็นสิ่งสำคัญ ดังคำที่ว่า จิตเป็นนายกายเป็นบ่าว ดังนั้น การฝึกสมาธิ สวดมนต์ จะช่วยทำให้ผู้สูงอายุผ่อนคลาย ลดอาการจากภาวะเครียดในเรื่องต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวันได้ เมื่อจิตสบาย ใจแจ่มใส ภาวะอาการโรคต่าง ๆ ก็จะผ่อนหนักให้คลายเบาได้เร็ววัน