ดีไลฟ์

วันเช็งเม้ง ของไหว้ บูรณะทำความสะอาดฮวงซุ้ย มีค่าใช้จ่ายเท่าไรบ้าง

เช็งเม้ง
ภาพจาก มติชน

สำรวจค่าใช้จ่ายเช็งเม้ง ตั้งแต่อาหารคาว หวาน ผลไม้ ของไหว้ประกอบพิธี ตลอดจนค่าจ้างค่าทำความสะอาดฮวงซุ้ย 

เมื่อเข้าสู่เดือนเมษายน สิ่งหนึ่งที่ต้องเห็นเป็นประจำคือบรรยากาศการเช็งเม้งหรือการไหว้บรรพบุรุษของชาวไทยเชื้อสายจีนที่ฮวงซุ้ย (หลุมฝังศพบรรพบุรุษ) โดยวันเช็งเม้งตรงกับวันที่ 5 เมษายนของทุกปี และจะมีช่วงเทศกาลตั้งแต่วันที่ 2-8 เมษายน หรือขยายไปกว่านั้นตามความเหมาะสมของแต่ละสุสานหรือมูลนิธิต่าง ๆ

การทำเช็งเม้งเกิดขึ้นจาก 2 ฐานคิด ว่าด้วยความกตัญญูของลูกหลานที่มีต่อบรรพบุรุษและความเชื่อในพลังของธรรมชาติในการก่อกำเนิดใหม่ การหาสุสานฝังศพบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้วจึงต้องอยู่ในทำเลที่ดี ด้านหน้าติดทะเลและด้านหลังติดภูเขา ประกอบกับการทำพิธีเซ่นไหว้ทุกปี เชื่อกันว่าลูกหลานจะได้รับพลังและความเจริญรุ่งเรือง

แน่นอนว่าการทำเช็งเม้งต้องใช้ของไหว้ต่าง ๆ มากมาย ตั้งแต่อาหารคาว หวาน ผลไม้ เครื่องประกอบพิธีอย่างกระดาษเงินกระดาษทองและธูปเทียน ตลอดจนการทำความสะอาดและบูรณะสุสาน “ประชาชาติธุรกิจ” พาเช็กราคาและค่าใช้จ่ายโดยประมาณในการทำเช็งเม้งว่ามากน้อยเพียงใด

ก่อนอื่นต้องกล่าวว่าค่าใช้จ่ายในการทำเช็งเม้งนั้นขึ้นอยู่กับกำลังทรัพย์แต่ละครอบครัว ว่าจะจัดใหญ่หรือเล็ก ซึ่งของที่ใช้ไหว้ก็จะแตกต่างกันไป ในที่นี้จึงขออิงกับของไหว้พื้นฐานและราคาจากซูเปอร์มาร์เก็ตอย่าง Tops, CP Freshmart และ Big C เป็นสำคัญ

ของไหว้มงคลพื้นฐานที่ต้องมีสำหรับการทำเช็งเม้ง ได้แก่ ไก่ต้ม หมูสามชั้นต้ม เส้นบะหมี่สด ขนมเต่เหลี่ยว (จันอับ) ขนมถ้วยฟู ซาลาเปา ผลไม้ น้ำชา เหล้า สำหรับสิ่งของที่ใช้ประกอบการไหว้ ได้แก่ ธูป เทียน กระดาษเงิน กระดาษทอง เป็นต้น

จากการสำรวจราคาของไหว้ พบว่า มีราคาดังนี้

  • ไก้ต้มทั้งตัวขนาด 1.3 กิโลกรัม ราคา 368 บาท
  • หมูสามชั้นต้ม ราคา 189 บาท
  • เส้นบะหมี่สด 500 กรัม ราคา 45 บาท
  • จันอับ 300 กรัม ราคา 75 บาท
  • ถ้วยฟู 120 กรัม 4 ชิ้น ราคา 59 บาท
  • ซาลาเปา 9 ชิ้น ราคา 89 บาท
  • ชุดผลไม้ ประกอบไปด้วย กล้วยน้ำว้า สับปะรด ส้ม แอปเปิล องุ่นแดง พร้อมถาด ราคา 378 บาท
  • ธูปขนาด 28 เซนติเมตร ราคา 49 บาท
  • เทียนแดง 2 คู่ ราคา 98 บาท
  • กระดาษเงิน กระดาษทอง ราคา 139 บาท

หากเทียบกับของไหว้ดังกล่าว ขั้นต่ำของการทำเช็งเม้งอาจมีค่าใช้จ่ายประมาณ 1,500 บาท ซึ่งยังไม่นับรวมค่าทำความสะอาดฮวงซุ้ย หากจ้างให้มูลนิธิหรือเจ้าของสุสานทำให้ ซึ่งจะมีราคาตั้งแต่ 800 บาท ไปจน 4,000-5,000 บาท รวมตั้งแต่การปัดกวาดเช็ดถู ทาสีฮวงซุ้ยใหม่ และถางหญ้า โดยขึ้นอยู่กับระดับของสุสาน ความใหญ่ของหลุมศพ และที่ตั้งว่าอยู่ในจังหวัดใด นอกจากนี้ยังมีค่าเต็นท์ ซึ่งก็เริ่มต้นตั้งแต่ราคา 300 บาทตลอดระยะเวลาทั้งวัน

การทำเช็งเม้งในสมัยนี้น้อยมากที่บรรดาลูกหลานจะไปทำความสะอาดฮวงซุ้ยเอง ส่วนมากเป็นการจ้างมูลนิธิหรือเจ้าของพื้นที่ให้จัดการดังกล่าวไป เหตุผลสำคัญอาจขึ้นอยู่กับสภาพอากาศที่ร้อนมากในช่วงเดือนเมษายน การทำเช็งเม้งจึงเหลือแค่ทำพอเป็นพิธีเท่านั้น ชนิดที่ว่ารีบไปรีบกลับ

ค่าใช้จ่ายของการทำเช็งเม้งจึงขึ้นอยู่กับปริมาณและชนิดของไหว้ รวมถึงความพร้อมของตระกูลนั้น ๆ ว่าลูกหลานมีความประสงค์จะใช้สิ่งใด ถูกหรือแพงขนาดไหน หรือบรรพบุรุษมีความชอบอะไรก็สามารถนำเป็นของไหว้ได้

นอกจากนี้ราคาสินค้ายังผันผวนตามช่วงเทศกาล หรืออาจมีโปรโมชั่นทำเป็นเซตสำหรับเช็งเม้งครบจบในที่เดียว โดยไม่ต้องซื้อแยกเป็นรายการ และหากทำอาหารไหว้เองก็อาจจะได้ราคาที่ถูกกว่า เป็นต้น