Big Data สร้างความต่างให้ธุรกิจ

คอลัมน์ Smart SMEs

โดย สยาม ประสิทธิศิริกุล บมจ.ธนาคารกรุงศรีอยุธยา

ในช่วงหลายปีที่ผ่านมานี้ big data เป็นสิ่งที่ถูกพูดถึงอย่างต่อเนื่อง ผมเองได้คุยกับผู้บริหารบริษัทใหญ่ ๆ หลายบริษัท ทราบมาว่า big data เริ่มมีบทบาทสำคัญ โดยผู้บริหารได้เริ่มใช้ข้อมูลที่ระบบ big data เก็บไว้ ทั้งข้อมูลการขาย สินค้าเข้า สินค้าออก การจัดเก็บสินค้า เพื่อนำข้อมูลมาวิเคราะห์ และใช้ประกอบการตัดสินใจในการวางกลยุทธ์และแนวทางการดำเนินงาน

ส่วนผู้ประกอบการ SMEs เองเท่าที่ผมได้พูดคุยมานั้น ยังมีส่วนน้อยที่เห็นว่า big data สำคัญ อาจจะเป็นเพราะเห็นว่าเป็นเรื่องไกลตัว แต่ผมมองว่า big data จะถูกนำมาเป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยสร้างความแตกต่างระหว่างบริษัทของท่านกับคู่แข่งได้

big data อธิบายให้เข้าใจง่าย ๆ ก็คือ ข้อมูลมหาศาลในทุกรูปแบบ ไม่ว่าจะได้มาจากภายในหรือภายนอกก็ตาม บริษัทจะนำข้อมูลเหล่านั้นมาวิเคราะห์ โดยมีองค์ประกอบ 3V นั่นก็คือ volume คือ ข้อมูลต้องมีปริมาณที่มาก variety คือ ข้อมูลมีความหลากหลาย เช่น ตัวเลข ข้อความ อีเมล์ รูปภาพ รวมทั้ง เสียง วิดีโอ และ velocity คือ ข้อมูลเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว เช่น ข้อมูลบนโซเชียลมีเดีย ทุกวันนี้ บริษัทและองค์กรต่าง ๆ ในหลากหลายอุตสาหกรรม ได้เริ่มเก็บข้อมูลลูกค้าอย่างละเอียด

ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดคือ อุตสาหกรรมการเงินและการธนาคารที่พึ่งประกาศยกเลิกการจัดเก็บค่าธรรมเนียมธุรกรรมการเงินออนไลน์ เพื่อเร่งให้ผู้ใช้บริการย้ายไปอยู่บนแพลตฟอร์มออนไลน์ให้เร็วขึ้น และนำข้อมูลของลูกค้าจำนวนมากมาวิเคราะห์ เพื่อเสนอบริการและผลิตภัณฑ์ให้ตอบโจทย์กับความต้องการและไลฟ์สไตล์ได้อย่างเหมาะสม อาทิ ปล่อยสินเชื่อได้เพิ่มขึ้น การขายกองทุนหรือประกันอื่น ๆ

ท่านผู้อ่านเห็นความสำคัญของการเก็บข้อมูลมหาศาล แล้วใช่ไหมครับ ผมขอสรุปถึงข้อดี 3 ข้อ จากการนำระบบ big data มาประยุกต์ใช้ง่าย ๆ ว่า หนึ่ง ช่วยให้รู้จักและเข้าใจลูกค้าได้ดียิ่งขึ้น สอง ช่วยทำนายพฤติกรรมของลูกค้าได้แม่นยำ นำไปสู่การวางแผนออกแบบสินค้าและบริการให้ตรงกับความต้องการ สาม ช่วยให้เห็นเทรนด์ความต้องการของลูกค้าในตลาดได้ชัดเจน เช่น สินค้าใดจะเป็นที่นิยม สินค้าใดเริ่มแผ่ว ฤดูกาลใดเหมาะกับการขายสินค้าชนิดไหน จะได้เตรียมสินค้าให้พอเพียงกับความต้องการ

ส่วนจะใช้ big data อย่างไรให้เกิดประโยชน์สูงสุด ผมมีทริกมาให้ครับคือ หนึ่ง รู้ว่าสิ่งที่ต้องการสำหรับบริษัทเราคืออะไร และมีปัญหาอะไรที่ต้องแก้ สอง เรียนรู้ ลงมือทำ และเก็บข้อมูลสำคัญที่ตอบโจทย์ในสิ่งที่ตั้งไว้ สาม นำข้อมูลมาใช้ช่วยตัดสินใจในเรื่องสำคัญต่าง ๆ เช่น กลยุทธ์การตลาดส่งเสริมการขาย การสั่งของเข้าในคลังสินค้า และนำมาใช้พัฒนาความสัมพันธ์กับลูกค้าด้วย ข้อนี้สำคัญมาก เพราะ big data จะช่วยวิเคราะห์ว่าทำไมลูกค้าจึงเลิกสั่งสินค้า ปัจจัยอะไรที่มีผลต่อการตัดสินใจของลูกค้า และยังบอกได้ว่าลูกค้าแต่ละคนสร้างมูลค่าให้กับบริษัทได้มากเท่าไร บางครั้งข้อมูลที่เก็บเองอาจทำให้เรายังรู้จักลูกค้าไม่ดีพอ เราสามารถดึงข้อมูล big data จาก google analytics หรือ facebook insights (ถ้าเรามีเฟซบุ๊กแฟนเพจ) เพราะข้อมูลเหล่านี้โชว์ให้เห็นเทรนด์และพฤติกรรมของกลุ่มลูกค้าเป้าหมายโดยรวม ซึ่งสามารถนำมาวิเคราะห์ร่วมกับข้อมูลที่เรามีเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและความแม่นยำของผลลัพธ์

big data ไม่ได้เหมาะสำหรับธุรกิจขนาดใหญ่เท่านั้น หากผู้ประกอบการต่าง ๆ เก็บและพัฒนาข้อมูล และนำข้อมูลมาใช้วิเคราะห์เชิงลึกได้อย่างแม่นยำ จะช่วยในการตัดสินใจในเรื่องสำคัญได้เป็นอย่างดี และช่วยสร้างความต่างทำให้ธุรกิจของท่านเป็นตัวเลือกที่โดดเด่นออกมาจากคู่แข่ง