สาธารณสุข ห่วงคลายล็อก ระบาดซ้ำ ย้ำบทเรียนภูเก็ต “ผึ้งแตกรัง” แพร่เชื้อเพิ่ม

วันที่ 17 พฤษภาคม 2563 ที่ศูนย์ปฏิบัติการด้านข่าวโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 กระทรวงสาธารณสุข นายแพทย์อนุพงศ์ สุจิรยากุล ผู้ทรงคุณวุฒิกรมควบคุมโรค กล่าวว่า สถานการณ์ผู้ติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ในประเทศไทยวันนี้มีผู้ติดเชื้อรายใหม่ 3 ราย ทั้งหมดอยู่ในสถานกักตัวเฝ้าระวังโรคที่รัฐจัดให้ เป็นผู้ที่เดินทางมาจากประเทศปากีสถานและอียิปต์ ถึงแม้ว่าสถานการณ์ของประเทศจะดีขึ้น และในวันนี้รัฐบาลได้ผ่อนคลายมาตรการระยะที่ 2 ประชาชนส่วนใหญ่เริ่มกลับมาใช้ชีวิตตามปกติ ถือเป็นสัญญาณที่ดี หากเทียบกับสถานการณ์ที่รุนแรงในเดือน มี.ค.ที่ผ่านมาจากกรณีที่ คนไทยกลับจากประกอบพิธีทางศานาจากประเทศมาเลเซีย กิจกรรมสนามมวย สถานบันเทิง ซึ่งช่วงนั้นเราพบผู้ป่วยจำนวนมาก โดยวันที่ 21 มี.ค.พบผู้ป่วยมากสุด 188 คน

ซึ่งขอย้ำว่า แม้จะผ่านการผ่อนปรนมาตรการต่างๆ แต่เราก็ยังต้องเฝ้าระวังจนถึงวันที่ 31 พ.ค. อย่าทำให้เกิดช่องว่าง เช่น กรณีภูเก็ตได้ปิดเมืองมาระยะหนึ่ง และสามารถควบคุมโรคได้ในระดับดีขึ้น แต่พบว่าช่วงรอยต่อของการประกาศพระราชกำหนด (พ.ร.ก.) การบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉินพ.ศ.2548 เมื่อช่วงต้นเดือนพฤษภาคม ทำให้มีประชาชนในพื้นที่ จ.ภูเก็ต เดินทางข้ามจังหวัดในลักษณะที่เรียกว่า “ฝูงผึ้งแตกรัง” และประชาชนได้เคลื่อนย้ายไปยังจังหวัดต่างๆ ทั้งเหนือ กลาง อีสาน ใต้ ซึ่งการเคลื่อนย้ายของคนจากพื้นที่มีความเสี่ยงสูงอยู่แล้ว จึงเป็นช่องว่าง เช่น รายที่พบใน จ.ปราจีนบุรี หรือรายที่พบใน จ.เชียงใหม่ ทั้งสองรายเดินทางกลับจาก จ.ภูเก็ต

อย่างไรก็ตามระยะปลอดภัยของโรคจะต้องนับให้ถึง 28 วันที่ไม่มีการรายงานผู้ป่วย แม้ในขณะนี้ จ.ภูเก็ต ไม่มีรายงานว่าพบผู้ป่วยเพิ่ม แต่ยังต้องทำการค้นหาผู้ป่วยเชิงรุก ต่อไป เพื่อให้แน่ใจว่ามีความปลอดภัยแล้ว ซึ่งขณะนี้อยู่ในระหว่างวันที่ 14-28 วัน อาจจะต้องดูต่อว่าสัปดาห์หน้าจะมีผู้ป่วยรายใหม่ที่เกิดจากการติดเชื้อในพื้นที่หรือไม่ ซึ่งถ้ามี แล้วอยู่ในภาวะที่เราควบคุมได้ก็ดี แต่ถ้าหากเกิดเป็นกลุ่มก้อนที่เรียกว่า Super spreader ขึ้นมาก็ต้องมีการเตรียมการใหม่

แม้จะทราบดีว่าการระบาดระลองสองเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ก็ตาม ซึ่งสธ.ก็ยังจะดำเนินการค้นหาผู้ป่วยเชิงรุกต่อไปในกลุ่มเสี่ยง ทั้งแพทย์เจ้าหน้าที่สาธารณสุข เรือนจำ คนขับแท็กซี่ แรงงานต่างด้าว และผู้ที่อยู่ในสถานที่แออัดชุมชนต่างๆ รวมทั้งจะให้แต่ละจังหวัดทำแผนเกี่ยวกับการเข้าตรวจกลุ่มเสี่ยงเพื่อนำมาเสนอ แล้วจะมีการวางแผน จัดหางบประมาณในการดำเนินการค้นหาผู้ป่วยให้ต่อไป

ดังนั้นจึงขอความร่วมมือประชาชนปฏิบัติตามคำแนะนำของกระทรวงสาธารณสุขต่อไปให้เป็นนิสัย สร้างชีวิตวิถีใหม่ตามมาตรการผ่อนปรนระยะที่ 2 โดยชีวิตวิถีใหม่ประชาชนให้คัดกรองตนเองว่าป่วยหรือเสี่ยงป่วย ประเมินความจำเป็นและวางแผนออกนอกบ้านให้สั้น เลือกสถานบริการมาตรฐานตามมาตรการของรัฐ ใช้เครื่องป้องกันสวมหน้ากาก เจลแอกอฮอล์ และให้ความร่วมมือตามมาตรการของสถานประกอบการ สำหรับชีวิตวิถีใหม่ของผู้ประกอบการที่กลับมาเปิดให้บริการ ขอให้จัดให้มีการลงทะเบียนจัดคิวล่วงหน้า จัดสถานที่รอ มีจุดคัดกรอง จุดบริการล้างมือ จัดสถานที่หรือบริการลดแน่น/ เว้นระยะทำความสะอาดจุดเสี่ยง สัมผัสร่วม ดูแลระบบระบายอากาศ งดจำหน่ายสุรา จำกัดเวลาบริการ และจำกัดบริการใกล้ชิดเพื่อป้องกันการแพร่ระบาดระลอก 2 และหากพบว่าป่วย มีไข้ ไอ มีน้ำมูก หายใจเหนื่อย ปวดเมื่อยตามตัว ให้ไปพบแพทย์ พร้อมแจ้งประวัติที่ผ่านมา และหยุดอยู่บ้าน