ECMO คือเครื่องมือที่ใช้ทดแทนการทำงานของปอดและหัวใจที่ทำงานผิดปกติ จนไม่สามารถประคับประคองด้วยยาและเครื่องช่วยหายใจ โดยเครื่อง ECMO จะทำการช่วยเหลือผู้ป่วยไปจนกระทั่งผู้ป่วยผ่านพ้นภาวะวิกฤตและการบาดเจ็บรุนแรง
วันที่ 15 ธันวาคม 2566 ผู้สื่อข่าวรายงาน ข้อมูลจาก โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ เผยว่า Extracorporeal membrane oxygenation (ECMO) หรือ extra corporeal membrane life support (ECLS) คือ เครื่องมือที่ใช้ทดแทนการทำงานของปอดและหัวใจที่ทำงานผิดปกติ จนไม่สามารถประคับประคองด้วยยาและเครื่องช่วยหายใจ เพื่อรอให้หัวใจและปอดได้รับการรักษาจนกระทั่งกลับมาทำงานเป็นปกติ
- เช็กที่นี่ เงินอุดหนุนบุตร 600 บาท เดือนธันวาคม 2566 เงินเข้าวันไหน
- ในหลวง พระราชินี เสด็จฯส่วนพระองค์ ทรงร่วมแข่งเรือใบ จ.ภูเก็ต
- กรุงไทย-ออมสิน ระเบิดโปรฯ เงินฝาก “ดอกเบี้ยพิเศษ” เช็กเงื่อนไขที่นี่
โดยเครื่องจะทำหน้าที่ปั๊มเลือดทดแทนการบีบตัวของหัวใจร่วมกับทำหน้าที่แลกเปลี่ยนออกซิเจนทดแทนปอด คือจะนำเลือดออกจากตัวของผู้ป่วยมาผ่านเครื่องปั๊ม (ทำหน้าที่แทนหัวใจ) แล้วนำไปฟอกผ่านปอดเทียม เติมออกซิเจน และนำคาร์บอนไดออกไซด์ออก (ทดแทนปอด) ก่อนนำเลือดดีกลับเข้าสู่ร่างกาย
โดยอาศัยหลักการเดียวกับเครื่องหัวใจและปอดเทียม (cardiopulmonary bypass machine) โดยแพทย์จะสอดใส่ท่อ cannula เข้าบริเวณหลอดเลือดดำและหลอดเลือดแดงขนาดใหญ่บริเวณขาหรือคอ
ข้อบ่งชี้ของการใช้เครื่อง ECMO
- ผู้ป่วยที่ต้องการการช่วยเหลือเฉพาะระบบการหายใจอย่างเดียว
- ผู้ป่วยที่ต้องการการช่วยเหลือทั้งระบบการไหลเวียนโลหิตและระบบการหายใจโดยเฉพาะในรายที่มีอาการรุนแรงมาก
- การช่วยเหลือขณะทำปฏิบัติการช่วยฟื้นคืนชีพ (cardiopulmonary resuscitation: CPR)
ภาวะเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น เมื่อใช้เครื่อง ECMO
- มีโอกาสเกิดเลือดออก เนื่องจากการให้ยาเพื่อป้องกันเลือดแข็งตัวในท่อทางเดินเลือด
- มีการติดเชื้อบริเวณแผลที่ทำการใส่ท่อทางเดินเลือด
- ปัญหาเกี่ยวกับการให้เลือด ซึ่งขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคลที่ได้รับเลือดจากเครื่อง ECMO
- เกิดลิ่มเลือดหรือฟองอากาศในท่อทางเดินเลือด ในช่องหัวใจ หรือในปอดเทียม
- เพิ่มโอกาสการเกิด stroke ถ้ามีลิ่มเลือดในหัวใจช่องซ้าย
- ในผู้ป่วยที่ใส่ ECMO อาจพบภาวะไตทำงานบกพร่องร่วมด้วย
- ผู้ป่วยบางรายอาจเกิดเลือดไปเลี้ยงบริเวณขาไม่เพียงพอจนทำให้เกิดภาวะขาดเลือด ซึ่งแพทย์ป้องกันได้โดยการใส่สายนำเลือดเล็กๆ ส่งเลือดไปขาข้างนั้น (distal perfusion)
เมื่อไหร่จึงหยุดใช้เครื่อง ECMO ได้
เครื่อง ECMO จะทำการช่วยเหลือผู้ป่วยไปจนกระทั่งผู้ป่วยผ่านพ้นภาวะวิกฤตและการบาดเจ็บรุนแรง ถ้าอาการต่าง ๆ ดีขึ้น แพทย์จะค่อย ๆ ลดการช่วยเหลือโดยเครื่อง ECMO ลงทีละน้อย ๆ เมื่อผู้ป่วยมีอาการดีขึ้นหรืออาการคงที่ อาจพิจารณาถอดท่อทางเดินเลือดและงดการใช้เครื่องในที่สุด และเปลี่ยนเป็นการใช้เครื่องช่วยหายใจแทน
คำแนะนำเกี่ยวกับการเคลื่อนย้ายผู้ป่วย
โดยปกติจะไม่แนะนำให้ทำการเคลื่อนย้ายผู้ป่วย หากมีความจำเป็นต้องเคลื่อนย้ายผู้ป่วยควรใช้เครื่อง ECMO transport
ความสำเร็จจากการใช้เครื่อง ECMO
ผลการรักษาขึ้นอยู่กับความเร็วในการตัดสินใจใช้เครื่อง ECMO ข้อมูลจาก Extracorporeal Life Support Organization (ELSO) พบว่า
ECMO สำหรับหัวใจ รอดชีวิตร้อยละ 50
ECMO สำหรับระบบหายใจ รอดชีวิตร้อยละ 60
Extracorporeal cardiopulmonary resuscitation (ECPR) รอดชีวิตร้อยละ 30
หากไม่ใช้เครื่อง ECMO จะเกิดอะไรขึ้น
ผู้ป่วยอาจเกิดภาวะสมองตายเนื่องจากขาดออกซิเจน และอาจเสียชีวิตได้เนื่องจากหัวใจและปอดไม่ทำงาน
