คอลัมน์ : มองข้ามชอต ผู้เขียน : ดร.กมลมาลย์ แจ้งล้อม ศูนย์วิจัยเศรษฐกิจและธุรกิจ (SCB EIC)
แม้บรรยากาศการท่องเที่ยวทั่วโลกจะกลับมาคึกคักเกือบเป็นปกติแล้วก็ตาม แต่ปฏิเสธไม่ได้ว่าวิกฤตโควิด-19 ได้ส่งผลให้ทัศนคติต่อการท่องเที่ยวของนักเดินทางทั่วโลกเปลี่ยนไป โดยส่วนใหญ่ให้ความสำคัญกับการท่องเที่ยวในมุมมองใหม่เพื่อเปิดประสบการณ์การเดินทางมากขึ้น
การท่องเที่ยวรูปแบบ “Surprise Travel” เป็นกระแสที่มาแรงและกลายเป็นเทรนด์การท่องเที่ยวที่น่าจับตา ซึ่งแท้จริงแล้วการท่องเที่ยวรูปแบบนี้ไม่ใช่เทรนด์ใหม่ที่เพิ่งเกิดขึ้นเสียทีเดียว แต่เป็นบริการที่มีมาแล้วตั้งแต่ช่วงปี 1990s โดยสายการบิน Ansett และ East-West ของออสเตรเลีย ภายใต้แคมเปญ “Mystery Flights” ซึ่งเป็นการให้บริการจองตั๋วเครื่องบินแบบ Surprise Destination ในราคาต่ำกว่าปกติ
- เปิด 10 อันดับมหาวิทยาลัยรัฐ-ราชภัฏ-เอกชน ที่ได้รับความนิยมมากสุด
- ลูกแม่ค้าขายผัก-พ่อขับแท็กซี่ สู่เก้าอี้ “ปลัดพลังงาน” บทพิสูจน์ชีวิต “ดร.ประเสริฐ สินสุขประเสริฐ”
- นักท่องเที่ยวเข้าต่ำแสน หวั่นโลว์ซีซั่นทรุดหนัก ททท.ชี้กระทบสั้นยอดบุ๊กกิ้งแอร์ไลน์แน่น
โดยผู้เดินทางจะรู้จุดหมายปลายทางของตั๋วเครื่องบินที่จองได้ในวันเดินทาง แต่หลังจากนั้นไม่นาน แคมเปญนี้ก็ได้ยุติการให้บริการหลังสายการบิน Ansett และ East-West ปิดตัวลงในปี 2001 จนกระทั่งในช่วงหลังวิกฤตโควิด-19 บริการรูปแบบนี้ก็ได้กลับมาเป็นกระแสอีกครั้งในแถบอเมริกาและยุโรป และกำลังขยายความนิยมเข้ามาในออสเตรเลียและอินเดีย
โดยสายการบินในเครือ Virgin Australia ได้นำแคมเปญ Mystery Flights กลับมาให้บริการเพื่อกระตุ้นการท่องเที่ยวภายในประเทศ ซึ่งแพ็กเกจ Mystery Flights ในครั้งนี้ได้รวมตั๋วเครื่องบิน ที่พักและแพลนการท่องเที่ยวให้กับผู้เดินทางด้วย
อีกทั้งสายการบินในกลุ่ม Lufthansa ก็ออกบริการที่คล้ายคลึงกันเรียกว่า Lufthansa Surprise สำหรับสายการบิน Lufthansa และ Blind Booking สำหรับสายการบิน Eurowings โดยผู้เดินทางจะเลือกจุดหมายปลายทางผ่านธีม เช่น ช็อปปิ้ง ผจญภัย ศิลปะ และจุดหมายปลายทางจะแจ้งให้กับผู้เดินทางทันทีที่การจองและการชำระเงินเสร็จสิ้น ซึ่งปัจจุบันบริการนี้เปิดเฉพาะเส้นทางในยุโรปเท่านั้น
นอกจากธุรกิจสายการบินแล้ว ธุรกิจนำเที่ยวก็เกาะกระแส Surprise Travel ให้บริการแพ็กเกจทัวร์ภายในประเทศรูปแบบ Surprise Vocation ด้วยเช่นกัน โดยผู้จองแพ็กเกจจะไม่รู้จุดหมายปลายทางและแพลนการท่องเที่ยวตลอดทริปล่วงหน้าจนกว่าจะถึงวันเดินทาง
ซึ่งการท่องเที่ยวรูปแบบนี้ถือเป็นการเปิดประสบการณ์ที่แปลกใหม่ และเป็นเสน่ห์ที่นักท่องเที่ยวโหยหา สะท้อนได้จากยอดจองแพ็กเกจ Surprise Vocation ในปี 2023 ของเว็บไซต์ Pack Up + Go ที่เพิ่มขึ้นกว่า 30% เมื่อเทียบกับช่วงก่อนวิกฤตโควิด-19 โดยเว็บไซต์ Pack Up + Go ถือเป็น Travel Agency อันดับต้น ๆ ของสหรัฐ ที่ให้บริการแพ็กเกจ Surprise Vocation โดยเฉพาะ
ยิ่งไปกว่านั้น ผลสำรวจความคิดเห็นของนักท่องเที่ยวกว่า 27,000 คนจาก 33 ประเทศของ Booking.com ในช่วงเดือนกรกฎาคม 2023 ยังพบว่า 52% ของผู้ตอบแบบสอบถามสนใจจอง Surprise Trip ภายในระยะเวลา 1-2 ปี
จากข้อมูลดังกล่าวจะเห็นได้ว่า การท่องเที่ยวแบบ Surprise Travel นี้มีโอกาสเติบโตได้อีกในระยะข้างหน้า ทั้งจากอุปสงค์ที่เพิ่มขึ้น และจากบริการในรูปแบบ Surprise Travel ที่ธุรกิจด้านการท่องเที่ยวได้นำเสนอออกมาอย่างต่อเนื่อง
ในอีกแง่หนึ่ง บริการในรูปแบบ Surprise Travel ยังเป็นอีกหนึ่งกลยุทธ์ในการสร้างรายได้ให้กับธุรกิจ โดยธุรกิจสายการบินสามารถสร้างรายได้เพิ่มเติมจากเส้นทางที่มีที่นั่งเหลือก่อนกำหนดการเดินทาง (Unsold Seat) ด้วยการเสนอเป็น Surprise Destination ให้กับผู้เดินทาง
ขณะที่แพ็กเกจ Surprise Vocation ที่ทางธุรกิจนำเที่ยวนำเสนอก็สามารถช่วยกระจายรายได้ให้กับธุรกิจด้านการท่องเที่ยวในท้องถิ่นได้มากขึ้น อย่างเช่นการจองโต๊ะร้านอาหารล่วงหน้า และการขายบัตรเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์ในวัน Off Peak เป็นต้น
อีกทั้ง Surprise Travel ยังตอกย้ำให้เห็นถึงความสำคัญของกลยุทธ์การตอบโจทย์ความต้องการเฉพาะบุคคลที่ธุรกิจด้านการท่องเที่ยวไม่ควรมองข้าม ซึ่งการบริการรูปแบบนี้ ธุรกิจด้านการท่องเที่ยวต้องเก็บข้อมูลของผู้เดินทางโดยละเอียด ทั้งความชื่นชอบ ระยะเวลาท่องเที่ยว งบประมาณ รวมถึงข้อมูลทริปที่ผ่านมาเพื่อนำมาวางแผนทริปให้ตรงกับไลฟ์สไตล์ของผู้เดินทางมากที่สุด
ดังนั้น ข้อมูลของนักท่องเที่ยวจึงถือเป็นเครื่องมือสำคัญของธุรกิจด้านการท่องเที่ยวที่ใช้ในการออกแบบบริการ ที่จะสร้างความประทับใจให้กับนักท่องเที่ยวได้มากขึ้น ยิ่งไปกว่านั้น Surprise Travel ยังสามารถเป็นอีกกลยุทธ์ในการกระตุ้นการท่องเที่ยวภายในประเทศของภาครัฐ ผ่านความร่วมมือกับสายการบินหรือธุรกิจนำเที่ยวด้วยการบรรจุแหล่งท่องเที่ยวที่ตรงกับไลฟ์สไตล์ของผู้เดินทางเข้าไปในแพ็กเกจ Surprise Vocation/Mystery Flights เพื่อกระตุ้นการท่องเที่ยวภายในประเทศ
อีกทั้งยังสามารถเป็นอีกช่องทางในการโปรโมตแหล่งท่องเที่ยวใหม่ที่น่าสนใจได้อีกด้วย ในไทยแม้จะไม่มีบริการแพ็กเกจ Surprise Vocation ที่ชัดเจน แต่ทางการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยเคยออกแคมเปญลักษณะใกล้เคียงกัน จากการร่วมมือกับร้านค้า ร้านอาหาร และโรงแรม เรียกว่า “กล่องสุ่มท่องเที่ยว” เพื่อกระตุ้นการท่องเที่ยวในประเทศมาแล้วในช่วงเดือนพฤศจิกายน 2021
Surprise Travel เป็นเทรนด์การท่องเที่ยวยุคใหม่ที่น่าสนใจและควรจับตา เพราะนอกจากจะสามารถตอบโจทย์ความต้องการของนักท่องเที่ยวได้แล้ว ยังถือเป็นกลยุทธ์สำคัญในการเพิ่มโอกาสสร้างรายได้ให้กับธุรกิจด้านการท่องเที่ยว อีกทั้งยังมีส่วนช่วยภาครัฐในการโปรโมตการท่องเที่ยวในประเทศได้อีกทาง
