Sustainability

สร้างศูนย์เรียนรู้ชุมชน พัฒนาบ้านดอยลานพึ่งตนเอง

บริษัท ปูนซีเมนต์นครหลวง จำกัด (มหาชน) หรือที่รู้จักกันในนาม “ปูนอินทรี” มีความเชื่อว่า ความก้าวหน้า และพัฒนาการอย่างยั่งยืนขององค์กร ต้องคู่กันไปกับความเติบโตของสังคม เพื่อคนรุ่นต่อไปในอนาคต จึงทำให้ตลอดเวลาผ่านมา ปูนอินทรีดำเนินธุรกิจด้วยความใส่ใจในการสร้างคุณค่าด้านเศรษฐกิจ คุณค่าด้านสิ่งแวดล้อม และคุณค่าด้านสังคม

โดยมีโครงการชุมชนต้นแบบเพื่อโลกสีเขียว (Green Community) ที่ร่วมกับมูลนิธิชัยพัฒนา เป็นหนึ่งโครงการที่ช่วยเพิ่มคุณค่าทางสังคม สำหรับล่าสุดทางบริษัทสานต่อโครงการขึ้นที่บ้านดอยลาน อ.เมือง จ.เชียงราย พร้อมกับสร้างอาคารศูนย์เรียนรู้ชุมชน “อินทรีพัฒนา” ตามความต้องการของคนในชุมชน

“ดร.สุนีย์ ศรไชยธนะสุข” กรรมการอิสระและประธานกรรมการตรวจสอบ บริษัท ปูนซีเมนต์นครหลวง จำกัด (มหาชน) กล่าวว่า ปูนอินทรีริเริ่มโครงการดังกล่าวโดยการต่อยอดมาจากโครงการถังน้ำชุมชนเพื่อโลกสีเขียว ที่เป็นการจัดสร้างถังเก็บน้ำดินซีเมนต์ จำนวน 252 ถัง ในพื้นที่ประสบภัยแล้ง เพื่อบริหารจัดการน้ำได้ดีขึ้น จากนั้นบริษัทเล็งเห็นว่า หากสามารถพัฒนาชุมชนแต่ละชุมชนให้เป็นชุมชนต้นแบบที่เข้มแข็งทั้งทางด้านเศรษฐกิจ กสิกรรม และเป็นชุมชนอนุรักษ์ทรัพยากรสิ่งแวดล้อม สามารถใช้ชีวิตร่วมกันระหว่างป่ากับชุมชน จะยิ่งทำให้มีความยั่งยืนเกิดขึ้นในชุมชน

“เราจึงร่วมกับมูลนิธิชัยพัฒนาดำเนินโครงการชุมชนต้นแบบเพื่อโลกสีเขียว ในปี 2557 ภายใต้แนวคิดโลกน่าอยู่คู่หัวใจสีเขียว โดยเป็นโครงการนำร่องระยะเวลา 3 ปี ที่มุ่งเน้นความร่วมมือกับหน่วยงาน ซึ่งเป็นผู้เชี่ยวชาญในการพัฒนาชุมชนด้านต่าง ๆ เช่น ศูนย์การศึกษาพัฒนาห้วยฮ่องไคร้ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ศูนย์พัฒนาฝีมือแรงงาน จ.เชียงใหม่ และองค์กรท้องถิ่นอื่น ๆ เป็นต้น ทั้งนี้ การดำเนินกิจกรรมกับชุมชนบ้านดอยลานเป็นกิจกรรมที่มาจากความต้องการ และศักยภาพของคนในชุมชน เพราะหากเรายัดเยียดสิ่งที่ชาวบ้านไม่อยากทำ จะยิ่งทำให้โครงการไม่ประสบความสำเร็จ”

สิ่งสำคัญคือการทำความรู้จัก สร้างความคุ้นเคยกับชาวบ้าน สอบถามถึงสิ่งที่พวกเขาขาดแคลน และทางมูลนิธิชัยพัฒนาพิจารณาจุดแข็งของชุมชน เพื่อผลักดันให้เกิดเป็นแนวทางในการทำงานร่วมกันในชุมชน จนได้ข้อสรุปว่าชาวบ้านขาดแหล่งรวมตัวเพื่อทำกิจกรรมต่าง ๆ ทางปูนอินทรีจึงทำการสร้างอาคารศูนย์เรียนรู้ชุมชน และส่งมอบไปเมื่อวันที่ 8 ธ.ค. 2560 ผ่านมา โดยตัวอาคารมีมูลค่ากว่า 8 แสนบาท และอาคารดังกล่าวยังใช้จัดการประชุม จัดงานสันทนาการ และเป็นแหล่งเรียนรู้ร่วมกันของคนในชุมชนอีกด้วย

“นอกจากนั้น เรายังจัดกิจกรรมที่สอดคล้องกับศักยภาพของชุมชน โดยแบ่งออกเป็น 3 ด้าน คือ การเกษตรและการเลี้ยงสัตว์, ด้านการฝึกอาชีพ และด้านสิ่งแวดล้อม/พลังงาน ที่สอดคล้องกับแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และผสมผสานกับหลักการ 5R ของแนวคิดโลกน่าอยู่คู่หัวใจสีเขียว คือ reuse (ใช้ซ้ำ) reduce (ลดการใช้) recycle (ผลิตใช้ใหม่) reinvent (ปรับเปลี่ยน) และ replace (ทดแทน)”

“ลลิต ถนอมสิงห์” กรรมการและรองเลขาธิการ มูลนิธิชัยพัฒนา กล่าวว่า บ้านดอยลานเป็นชุมชนที่เรามองเห็นว่า คนในชุมชนมีศักยภาพที่จะเรียนรู้ และสานต่อกิจกรรมต่าง ๆ ต่อไปอย่างยั่งยืน เพียงแต่ต้องการภาคส่วนเข้ามาช่วยสร้างความเข้มแข็ง และความมั่นใจให้คนในชุมชน

“ด้วยเหตุนี้ กิจกรรมต่าง ๆ ของมูลนิธิชัยพัฒนาที่ทำร่วมกับปูนอินทรี จึงมุ่งเน้นเรื่องการฟื้นฟูป่า รักษาสิ่งแวดล้อม ภายใต้แนวคิด มีป่ามีชีวิต (forest for life) ทั้งเพื่อสืบสานแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ที่ทรงมุ่งช่วยเหลือพัฒนาให้เกิดการพึ่งตนเองได้ของคนในชนบทเป็นหลัก เช่น การสร้างฝายชะลอความชุ่มชื้นป่าต้นน้ำ และโครงการเพาะพันธุ์กล้าไม้เพื่อป่าต้นน้ำ อาทิ โครงการ 80 พรรษา 880 ฝาย ปูนอินทรีสร้างถวายในหลวงรัชกาลที่ 9 ในพื้นที่ลุ่มน้ำต่าง ๆ ทั้ง 9 แห่ง”

“โครงการถังน้ำชุมชนเพื่อโลกสีเขียว เนื่องในโอกาสพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงเจริญพระชนมพรรษาครบ 84 พรรษา เป็นต้น ซึ่งแต่ละโครงการสามารถช่วยแก้ปัญหาการขาดแคลนน้ำในช่วงฤดูแล้ง และเป็นประโยชน์ต่อประชาชนในพื้นที่ที่ประสบปัญหา ทั้งยังเป็นการน้อมนำแนวทางพระราชดำริของในหลวงรัชกาลที่ 9 ด้านการพัฒนาแหล่งน้ำให้ชาวบ้านตามชนบทมีน้ำใช้อย่างพอเพียง”

ทั้งนี้ ภายใต้โครงการชุมชนต้นแบบเพื่อโลกสีเขียวที่เราทำให้บ้านดอยลาน ประกอบด้วย การสร้างฝายที่ป่าต้นน้ำห้วยเอี้ยง ต.ดอยลาน อ.เมือง จ.เชียงราย, การให้ความรู้เรื่องการจัดการขยะชุมชน, การฝึกสอนผลิตบล็อกประสานดินซีเมนต์, การสร้างถังน้ำด้วยบล็อกประสานดินซีเมนต์ในพื้นที่ศูนย์, การติดตั้งโซลาร์เซลล์ และโซลาร์ปั๊มที่ศูนย์ เพื่อเป็นพลังงานทางเลือก และการสอนเกษตรอินทรีย์ เช่น การปลูกลำไยที่ลดการใช้สารเคมี การขุดบ่อน้ำเพื่อการเกษตร และการสนับสนุนอาชีพ และสิ่งประดิษฐ์จากขยะของชุมชน

นอกจากการร่วมสานต่อโครงการชุมชนต้นแบบเพื่อโลกสีเขียวกับปูนอินทรีที่บ้านดอยลาน ทางมูลนิธิยังร่วมพัฒนาบ้านทาป่าเปา อ.แม่ทา จ.ลำพูน กับปูนอินทรี ก่อนหน้านี้ด้วย

จึงนับเป็นโครงการที่เกิดจากความเชื่อมั่นของปูนอินทรี เพื่อสร้างชุมชนที่เข้มแข็ง พึ่งพาตนเองได้ เป็นชุมชนที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และอาศัยการมีส่วนร่วมของคนในชุมชน ด้วยการเรียนรู้และปฏิบัติจริง เพื่อพร้อมถ่ายทอดให้กับชุมชนอื่น ๆ ต่อไป