คนตรังเฮ! ครม.ชงยูเนสโก ผ้าขาวม้ามรดกวัฒนธรรม

ผ้าขาวม้า

กลุ่มผ้าทอนาหมื่นศรี เมืองตรังเป็นปลื้ม ครม.เตรียมเสนอยูเนสโก ให้ผ้าขาวม้าเป็นมรดกทางวัฒนธรรม

นางสาวอารอบ เรืองสังข์ ประธานวิสาหกิจชุมชนผ้าทอนาหมื่นศรี ต.นาหมื่นศรี อ.นาโยง จ.ตรัง เปิดเผยว่า ตามที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) วันที่ 28 ก.พ. 66 ได้เห็นชอบให้เสนอ “ผ้าขาวม้า” : ผ้าอเนกประสงค์ในวิถีชีวิตไทย (Pha Khoa Ma : Multifunctional cloths in Thai life) ขึ้นทะเบียนเป็นรายการตัวแทนมรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติ ต่อองค์การเพื่อการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก)

โดยคณะกรรมการส่งเสริมและรักษามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมได้มีการพิจารณาถึงคุณค่าของผ้าขาวม้าในหลายมิติ ทั้งด้านคุณค่าความสำคัญที่ผ้าขาวม้ามีต่อวิถีชีวิตคนไทย ผ้ามีลวดลายตารางสี่เหลี่ยมเป็นเอกลักษณ์ ขนาดกว้าง 60-80 ซม. และยาว 120-180 ซม.

พบการใช้ประโยชน์อยู่ทุกภาค และผ้าขาวม้ามีลักษณะที่เป็นไปตามหลักเกณฑ์ของมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ ทั้งด้านการปฏิบัติทางสังคม พิธีกรรม และงานเทศกาล ที่สะท้อนถึงความเรียบง่าย

ทั้งนี้ ทางวิสาหกิจชุมชนผ้าทอนาหมื่นศรี อ.นาโยง จ.ตรัง ซึ่งผลิตผ้าทอมือชื่อดังของจังหวัดตรัง ซึ่งมีการทอผ้าขาวม้าลวดลายต่าง ๆ จำหน่าย ทั้งแบบลายตารางสีสันสดใส และลายตารางทอแบบยกดอก โดยมีสมาชิกในกลุ่มช่วยกันทอจำหน่ายเป็นทั้งของใช้ ของฝาก และของขวัญในเทศกาลต่าง ๆ เช่น ปีใหม่ สงกรานต์ สารทเดือนสิบ เป็นต้น

“เมื่อทราบข่าวการเตรียมเสนอผ้าขาวผ้าเป็นมรกดโลกทางวัฒนธรรม ต่อยูเนสโก ตนรู้สึกดีใจเป็นอย่างมาก เพราะของที่เรียบง่าย และใช้กันในชีวิตประจำวันจะได้ขึ้นทะเบียนมรดกโลก ให้เป็นที่รู้จักแก่คนทั่วโลก ที่วิสาหกิจชุมชนผ้าทอนาหมื่นศรีได้ทอผ้าขาวม้าจำหน่าย

โดยคนที่ทอผ้าขาวม้าส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุ ใช้เวลาว่างทอผ้าสร้างรายได้เสริม ส่วนคนรุ่นใหม่ นักศึกษา นักออกแบบ ได้เข้ามามีส่วนช่วยพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าขาวม้าเป็นเครื่องใช้อื่น ๆ เช่น กระเป๋า กิ๊บติดผม ที่คาดผม เนกไท ร่ม หมวก ผ้ากันเปื้อน เสื้อ กระโปรง และกางเกง เพื่อนำผ้าขาวม้าไปใช้ได้หลากหลายขึ้น” นางสาวอารอบกล่าว

นางสาวอารอบกล่าวต่อไปว่า ผ้าขาวม้าของกลุ่มผ้าทอนาหมื่นศรี นอกจากจะใช้ในชีวิตประจำวัน ยังมีลายพิเศษที่ทอตามออร์เดอร์ คือ ลายราชวัตร ที่จะทอสำหรับใช้ในงานสำคัญ เช่น งานบวช และงานขึ้นเปลเด็ก ซึ่งงานขึ้นเปล (พิธีกรรมบูชาแม่ซื้อของทางภาคใต้)

ทั้งนี้ ผ้าขาวม้าที่วางจำหน่ายในร้านของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนนาหมื่นศรี มีหลายรูปแบบ เช่น ผ้าขาวม้า ราคาผืนละ 150-360 บาท กระเป๋าราคาเริ่มต้นใบละ 20 บาท กิ๊บติดผม ราคาคู่ละ 59 บาท เนกไท เส้นละ 250-350 บาท เสื้อราคา 450-800 บาท กางเกง-กระโปรง ราคา 350-500 บาท เป็นต้น