SD Talk

ทำงานกับคู่แข่งได้ไหม ?

คอลัมน์ : SD Talk
ผู้เขียน : ธำรงศักดิ์ คงคาสวัสดิ์
https://tamrongsakk.blogspot.com

ก่อนหน้านี้ผมเคยเขียนเรื่องสัญญา ประกาศ คำสั่ง ข้อบังคับการทำงานใด ๆ ที่ขัดกฎหมายจะเป็นโมฆะ (เมื่อขึ้นศาลแรงงาน) เสมอ อธิบายโดยสรุปคือ ฝ่ายบริหาร (MD/CEO) มักจะคิดเข้าข้างตัวเองว่าบริษัทจะออกประกาศ คำสั่ง กฎ ระเบียบใด ๆ ก็ได้ หากพนักงานฝ่าฝืน บริษัทมีสิทธิทำตามประกาศ ข้อบังคับ ฯลฯ ที่ประกาศออกมาได้ทุกอย่าง

เช่น บริษัทมีระเบียบเรื่องการลาออกเอาไว้ว่า ถ้าพนักงานไม่ยื่นใบลาออกล่วงหน้า 30 วัน บริษัทจะไม่จ่ายเงินเดือนงวดสุดท้าย เพราะถือว่าทำให้บริษัทเกิดความเสียหาย ไม่สามารถหาคนมาทำแทนได้ทัน หรือเกิดความเสียหายที่เกิดจากการทิ้งงานที่รับผิดชอบไปแบบกะทันหัน

สมมุตินาย A ยื่นใบลาออกวันที่ 15 มิ.ย. โดยมีผลวันที่ 1 ก.ค. บริษัทจะไม่จ่ายเงินเดือนงวดสุดท้ายตั้งแต่วันที่ 1-15 มิ.ย. เป็นต้น

ซึ่งระเบียบแบบนี้แหละครับที่ผิดกฎหมายแรงงาน หากบริษัททำอย่างที่บอกมานี้ ถ้าพนักงานไปฟ้องบริษัทก็แพ้คดีแหงแก๋ แต่ยังมีสัญญาประเภทหนึ่งที่นายจ้างหลายแห่งจะให้ลูกจ้างเซ็นคือ สัญญาห้ามไปทำงานกับคู่แข่งเมื่อลูกจ้างพ้นสภาพจากการเป็นพนักงานของบริษัทไปแล้ว

โดยในสัญญามักจะบอกเอาไว้ว่า ถ้าหากพนักงานผิดสัญญาดังกล่าวจะทำให้บริษัทเกิดความเสียหาย ซึ่งบริษัทจะปรับเงินเพื่อชดเชยความเสียหายนั้น ส่วนจะปรับกี่บาทก็แล้วแต่ที่สัญญาจะระบุเอาไว้

คำถามคือ…สัญญาห้ามไปทำงานกับคู่แข่งผิดกฎหมายแรงงานหรือไม่ ?

เคยมีคำพิพากษาศาลฎีกาดังนี้

ฎ.4368/2549 ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ข้อห้ามดังกล่าวเป็นเพียงข้อจำกัดประเภทธุรกิจไว้อย่างชัดเจน มิได้เป็นการห้ามลูกจ้างประกอบอาชีพอันเป็นการปิดทางทำมาหาได้อย่างเด็ดขาด ลูกจ้างสามารถประกอบอาชีพ หรือทำงานบริษัทประกอบธุรกิจที่อยู่นอกเหนือข้อตกลงที่ห้ามได้

ลักษณะของข้อตกลงที่ก่อให้เกิดหนี้ในการงดเว้นการกระทำตามที่กำหนดโดยสมัครใจของคู่กรณีเช่นนี้ ไม่เป็นการตัดการประกอบอาชีพของลูกจ้างทั้งหมดทีเดียว เพียงแต่ห้ามการประกอบอาชีพบางอย่างที่เป็นการแข่งขันกับนายจ้างเท่านั้น

จึงเป็นสัญญาต่างตอบแทนที่รักษาสิทธิประโยชน์ของคู่กรณีที่เป็นไปได้โดยชอบ ในเชิงการประกอบธุรกิจย่อมมีผลบังคับได้ไม่เป็นการขัดต่อกฎหมาย ความสงบเรียบร้อย หรือศีลธรรมอันดีของประชาชน

ในส่วนข้อห้ามมิได้กำหนดระยะเวลาไว้ ศาลฎีกาเห็นพ้องด้วยกับศาลแรงงานกลาง ว่าเป็นการจำกัดสิทธิเสรีภาพของลูกจ้างให้ต้องรับภาระมากเกินไป ตาม พ.ร.บ.ว่าด้วยข้อสัญญาที่ไม่เป็นธรรม 2540 มาตรา 9 วรรคหนึ่ง และกำหนดให้มีผลใช้บังคับได้เพียง 2 ปี นับแต่วันที่พ้นจากการเป็นลูกจ้าง

เมื่อดูจากแนวคำพิพากษาดังกล่าว จึงสรุปได้ว่า สัญญาแบบนี้ไม่ผิดกฎหมายแรงงานครับ และถ้าหากไปดูมาตรา 14 ของกฎหมายแรงงานบอกเอาไว้อย่างนี้

มาตรา ๑๔/๑ สัญญาจ้างระหว่างนายจ้างกับลูกจ้าง ข้อบังคับเกี่ยวกับการทำงาน ระเบียบ หรือคำสั่งของนายจ้างที่ทำให้นายจ้างได้เปรียบลูกจ้างเกินสมควร ให้ศาลมีอำนาจสั่งให้สัญญาจ้าง ข้อบังคับเกี่ยวกับการทำงาน ระเบียบ หรือคำสั่งนั้นมีผลใช้บังคับเพียงเท่าที่เป็นธรรมและพอสมควรแก่กรณี

จากแนวคำพิพากษาและมาตรา 14/1 จึงสรุปได้ว่า

1.สัญญาที่ห้ามไปทำงานกับคู่แข่งเมื่อพ้นสภาพพนักงานของบริษัทไปแล้วไม่ผิดกฎหมายแรงงาน

2.หากนายจ้างเห็นว่าลูกจ้างทำผิดสัญญาดังกล่าว นายจ้างมีสิทธิจะไปฟ้องศาลแรงงานเพื่อให้ลูกจ้างชดใช้ความเสียหายที่ลูกจ้างทำผิดสัญญาได้

3.นายจ้างต้องนำหลักฐานต่าง ๆ ไปพิสูจน์ให้ศาลเห็นว่าการที่ลูกจ้างผิดสัญญานั้น เกิดความเสียหายแก่บริษัทอย่างไร เท่าไหร่ และจะเรียกร้องให้ลูกจ้างชดใช้เท่าไหร่ อย่างไร

4.ศาลจะเป็นผู้พิจารณาทั้งข้อกฎหมาย และข้อเท็จจริงทั้งหมดแล้วตัดสิน โดยอยู่บนหลักให้มีความเป็นธรรมและพอสมควรแก่กรณี

เคลียร์นะครับ ?