จิมมี ไหล : เจ้าของสื่อ-นักโทษมหาเศรษฐีฮ่องกง ขอนายกฯ อังกฤษ ช่วยสู้คดีความมั่นคง

ทีมกฎหมายระหว่างประเทศของจิมมี ไหล มหาเศรษฐีเจ้าของสื่อชั้นนำที่ติดคุกฮ่องกงอยู่ได้ขอเข้าหารือด่วนกับนายริชี ซูแน็ก นายกรัฐมนตรีอังกฤษ เกี่ยวกับความเป็นไปได้ของการขอประกันตัว ก่อนการพิจารณาคดีในข้อหาความมั่นคงของชาติในปลายปีนี้

นายไหลซึ่งถือสัญชาติอังกฤษถูกกล่าวหาว่าสมรู้ร่วมคิดกับกองกำลังต่างชาติและยุยงปลุกปั่น ซึ่งอาจทำให้เขาต้องติดคุกตลอดชีวิตก็ได้

• “มะพร้าว” ราคาพุ่งเป็นประวัติการณ์ ลูกเดียว 65-80 บาท เกิดอะไรขึ้น?
• พระราชประวัติ เจ้าฟ้าทีปังกรรัศมีโชติฯ วันคล้ายวันประสูติ 29 เมษายน
• กองทุนประกัน อนุมัติจ่ายเงิน 7.29 พันล้าน มี.ค.-เม.ย. รับรองมูลหนี้เพิ่ม 560 ล้าน

บีบีซีได้เห็นจดหมายที่ทีมกฎหมายระหว่างประเทศของนายไหลส่งถึงนายซูแน็ก ที่ระบุว่าพวกเขาต้องการหารือเกี่ยวกับ “ทางออกที่เป็นไปได้ในการประกันตัวนายไหล” รวมทั้งทีมทนายยังระบุด้วยคดีของเขา “น่าเป็นห่วงอย่างยิ่ง” และ “เป็นสิ่งแสดงถึง” ปัญหาที่ใหญ่กว่านั้น

นายไหลถูกคุมขังมา 2 ปีแล้ว เผชิญข้อหามากมาย ในเดือนธันวาคม เขาถูกตัดสินจำคุกเพิ่มอีก 5 ปี 9 เดือนในข้อหาละเมิดสัญญาเช่าที่สำนักงานใหญ่ของหนังสือพิมพ์ของเขา ขณะที่ผู้สนับสนุนของเขากล่าวว่าข้อกล่าวหาทั้งหมดที่มีแรงจูงใจทางการเมือง

นายไหลก่อตั้งหนังสือพิมพ์แอปเปิล เดลี ที่มีแนวทางสนับสนุนประชาธิปไตย ซึ่งถูกมองว่าเป็นหนังสือพิมพ์ฝ่ายค้านฉบับเดียวในฮ่องกงในช่วงกว่า 25 ปีที่ผ่านมา

เมื่อเดือนมิถุนายน 2021 หนังสือพิมพ์ถูกบีบให้ปิดตัวลง บัญชีถูกอายัด และพนักงานอาวุโสจำนวนหนึ่งถูกจับกุมภายใต้กฎหมายความมั่นคงแห่งชาติของฮ่องกง

ในปี 2020 รัฐบาลปักกิ่งบังคับใช้กฎหมายความมั่นคงอย่างกว้างขวางในฮ่องกง โดยให้เหตุผลว่าต้องฟื้นฟูความสงบเรียบร้อยหลังการประท้วงรุนแรงตลอด 1 ปี ซึ่งนักวิจารณ์บอกว่ากฎหมายนี้ถูกใช้เพื่อปิดปากฝ่ายตรงข้ามทางการเมืองของรัฐบาลจีน หรือที่เรียกกันว่า “นิติสงคราม” (lawfare) หรือการใช้ระบบกฎหมายเป็นเครื่องมือทางการเมือง

วิธีการนี้ทำให้ฝ่ายค้านทางการเมืองส่วนใหญ่ต้องติดคุกหรือไม่ก็ต้องหนีออกจากฮ่องกง และนายไหลเองก็ตกเป็นเป้าหมายของนิติสงครามนี้ด้วย

ก่อนหน้านี้ทีมกฎหมายของเขาในอังกฤษได้ขอเข้าพบรัฐมนตรีต่างประเทศอังกฤษถึง 2 คน ขณะอยู่ในตำแหน่ง ซึ่งคนหนึ่งปฏิเสธไม่ให้เข้าพบ ขณะที่อีกคนไม่ให้คำตอบ ในจดหมายของทีมกฎหมายบอกว่าเมื่อต้นเดือนที่ผ่านมานี้เอง ที่รัฐบาลอังกฤษตกลงให้ทีมกฎหมายเข้าพบรัฐมนตรีของกระทรวงต่างประเทศ

ในจดหมายดังกล่าว คิลเลียน กัลลาเกอร์ หนึ่งในทีมกฎหมายระบุว่ารัฐบาลสหรัฐฯ ได้ประณามคำพิพากษาเมื่อเดือนตุลาคมในคดีของนายไหลในข้อหาฉ้อโกง แต่รัฐบาลอังกฤษไม่ได้ออกแถลงการณ์อย่างเป็นทางการ

• จิมมี ไหล มีบทบาทอย่างไรในขบวนการประชาธิปไตยของฮ่องกง
• ฮ่องกง เมืองสองหน้ากาก กันแก๊สน้ำตาและโควิด-19

ขณะที่เซบาสเตียน ลูกชายของนายไหล กล่าวกับบีบีซีว่า พ่อของเขาไม่ควรถูกคุมขัง

“เขาได้สละเวลามา 20 ปีเพื่อประชาธิปไตยในฮ่องกง ซึ่งเป็นสิ่งที่ได้สัญญาเอาไว้เมื่ออังกฤษส่งมอบฮ่องกงคืนให้กับจีน” เขากล่าว

เซบาสเตียน อายุ 28 ปี เป็นพลเมืองอังกฤษเช่นเดียวกับพ่อของเขา เขาลี้ภัยไปอยู่ในไต้หวันนับตั้งแต่พ่อของเขาถูกจับภายใต้กฎหมายความมั่นคง และเขาไม่แน่ใจว่าเขาจะสามารถกลับไปฮ่องกงได้หรือไม่

เซบาสเตียนกล่าวถึงพ่อของเขาว่า “เขาเป็นพลเมืองอังกฤษที่ต้องโทษจำคุกเพราะสนับสนุนค่านิยมที่พวกเราทุกคนมองข้ามมันไป แต่แท้จริงแล้วเป็นสิ่งที่ศักดิ์สิทธิ์สำหรับพวกเราทุกคน”

อังกฤษมอบฮ่องกงคืนให้แก่จีนในปี 1997 ภายใต้ข้อตกลงเฉพาะ ที่ประกอบด้วย รัฐธรรมนูญฉบับย่อที่เรียกว่า “กฎหมายพื้นฐาน” และหลักการที่เรียกว่า “หนึ่งประเทศ สองระบบ”

ภายใต้หลักการสองประการนี้ ชาวฮ่องกงควรมีเสรีภาพในการชุมนุมและการแสดงความคิดเห็นนอกจากนี้ก็ควรมีระบบตุลาการที่เป็นอิสระ และสิทธิในระบอบประชาธิปไตยบางประการ ซึ่งไม่มีในเขตอื่นของจีนแผ่นดินใหญ่ แต่เมื่อมีการประกาศใช้กฎหมายความมั่นคงแห่งชาติ เพื่อให้ดำเนินคดีกับผู้ประท้วงง่ายขึ้น เสรีภาพและความเป็นอิสระของฮ่องกงก็ลดลงไปมาก

คดีกฎหมายความมั่นคงแห่งชาติของจิมมี ไหลถูกเลื่อนออกไปเป็นเดือนกันยายนปีนี้ เพราะจะต้องพิจารณาว่าใครจะมาเป็นตัวแทนทางกฎหมายของเขาได้บ้าง

นายไหลต้องการให้ทิโมธี โอเวน นักฎหมายด้านสิทธิมนุษยชนชาวอังกฤษ มาเป็นทนายให้ แต่รัฐบาลฮ่องกงคัดค้าน ขณะเดียวกันทางการปักกิ่งได้ตัดสินให้นายจอห์น ลี หัวหน้าผู้บริหารของฮ่องกง มีอำนาจสั่งห้ามทนายความต่างชาติ เข้ามาร่วมในการพิจารณาคดีความมั่นคงของชาติ แต่ก็ยังไม่มีการตัดสินใจขั้นสุดท้าย

“คดีของนายไหลเป็นกรณีทดสอบสำหรับการพิจารณาคดีอย่างยุติธรรมและเสรีภาพในการพูด” อีริค ไหล นักวิชาการด้านกฎหมายชาวฮ่องกงกล่าว

ทางการบอกว่าข้อกล่าวหาเรื่องการสมรู้ร่วมคิดกับกองกำลังต่างชาติและการยุยงปลุกปั่นของเขานั้น มีความร้ายแรงพอกับการฆาตกรรมทีเดียว

“จิมมี่ ไหล เป็นคนทรยศที่ถูกกองกำลังต่างชาติชักใยและขายชาติเพื่อความเจริญรุ่งเรืองของตัวเอง” จอห์นนี่ แพทริออตส์ นักเคลื่อนไหวที่ฝักใฝ่ปักกิ่ง ซึ่งมักจะอยู่นอกศาลระหว่างการปรากฏตัวของนายไหล กล่าวกับบีบีซี

เซบาสเตียนย้ำว่าพ่อของเขาไม่ได้ก่ออาชญากรรมใด ๆ “อาชญากรรมคือการที่เอาเขาเข้าคุกเพราะเรื่องนี้

อาชญากรรมคือการเพิกเฉยต่อเรื่องนี้และไม่พูดออกมา” เขากล่าว

 

ข่าว บีบีซี ไทย ที่เผยแพร่ในเว็บไซต์ ประชาชาติธุรกิจ เป็นความร่วมมือของสององค์กรข่าว