มันมีจุดกำเนิดเหมือนนวัตกรรมอันยิ่งใหญ่มากมาย ที่ถูกค้นพบขึ้นโดยบังเอิญ
เมื่อกว่า 70 ปีก่อน แช ยัม เถียน (Cher Yam Tian) ได้รับคำขอจาก ชุน งี ผู้เป็นสามี และตำรวจผู้รักการตกปลาและจับปูทะเล ให้ช่วยนำปูที่เขาจับได้มาปรุงอาหารด้วยวิธีอื่นที่ไม่ใช่การนึ่ง
ด้วยเหตุนี้ แช ยัม เถียน จึงเอาปูมาผัดในซอสมะเขือเทศ สามีเธอคิดว่าเมนูนี้มีรสชาติดี แต่อาจหวานไปนิด เขาจึงแนะให้เธอใส่พริกลงไปในซอสเล็กน้อย และนี่คือที่มาของ “ปูผัดพริก” (Chilli crab) ตามคำบอกเล่าของ ดร.เลสลี เทย์ เจ้าของบล็อกอาหาร ieatishootipost ที่ในเวลาต่อมาได้กลายเป็นเมนูยอดนิยมของชาวสิงคโปร์ที่โด่งดังไปทั่วโลก
นางแช เสียชีวิตเมื่อ 15 ก.พ. ที่ผ่านมา ขณะมีอายุ 90 ปี สื่อในสิงคโปร์รายงานว่าเธอมีอาการปอดติดเชื้อ จากนั้นอาการลุกลามเป็นโรคปอดบวม
หลังข่าวการเสียชีวิตของเธอแพร่สะพัดออกไป ก็มีผู้คนมากมายร่วมแสดงความไว้อาลัยต่อการจากไปของผู้ให้กำเนิดอาหารจานโปรดของคนสิงคโปร์ และมักได้รับการจัดอันดับให้เป็นหนึ่งในอาหารอร่อยที่สุดในโลก
ตอนที่นางแชทำปูผัดพริกให้ครอบครัวและเพื่อนฝูงได้ลิ้มลอง ปรากฏว่ามันเป็นที่ชื่นชอบในทันที เธอจึงตัดสินใจนำเมนูที่คิดขึ้นเองที่ตั้งชื่อว่า “ปูผัดพริก” มาเป็นช่องทางสร้างรายได้ โดยเริ่มจากรถเข็นเล็ก ๆ ในปี 1950
6 ปีต่อมา นางแชเปลี่ยนจากรถเข็นไปเป็นแผงขายอาหารเล็ก ๆ ก่อนที่จะขยายกิจการเป็นร้านนั่งรับประทานที่ชื่อ Palm Beach Seafood ในปี 1963 โดยตั้งชื่อตามต้นปาล์มที่ขึ้นเรียงรายตามแนวชายหาดใกล้ร้าน
- ยูเนสโกชูวิธีทำบาแกตต์ฝรั่งเศสเป็น “มรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้”
- “เจ๊ไฝ” คว้ารางวัล “บุคคลต้นแบบ” ด้านอาหารของเอเชีย
- ถามลูกค้า “เจ๊ไฝ” มิชลิน 1 สตาร์ สมราคาหรือไม่
ในเวลาต่อมา สูตรปูผัดพริกได้ถูกนำไปดัดแปลงโดยเชฟชื่อดังชาวสิงคโปร์ ฮุย ก็อก ไว ที่เติมไข่ และซัมบัล ซึ่งเป็นน้ำพริกชนิดหนึ่งที่ประกอบด้วยพริกและกะปิลงไป
สูตรนี้เองได้กลายเป็นปูผัดพริกยุคใหม่ที่คนสิงคโปร์โปรดปราน นั่นคือปูทะเลผัดซอสข้น ๆ รสชาติหวานนำเผ็ดตามอย่างกลมกล่อม มักทานคู่กับหมั่นโถวทอดหรือนึ่ง
ดร.เทย์ บรรยายว่า “ไข่ช่วยให้น้ำซอสข้นขึ้น และเพิ่มรสชาติให้อาหาร”
บรรดาผู้เชี่ยวชาญด้านอาหารบอกว่า ปูผัดพริกที่คุ้นลิ้นคนสิงคโปร์ในปัจจุบันแตกต่างจากสูตรที่นางแชคิดค้นเป็นครั้งแรกมาก
เคเอฟ ซีโตห์ นักวิจารณ์อาหารที่ยกย่องให้นางแชเป็น “ฮีโร่เรื่องอาหาร” ของสิงคโปร์ชี้ถึงความกล้าหาญของนางเชอร์ในการคิดค้นเมนูที่มีรสชาติชวนให้ผู้คนอยากลิ้มลอง จนได้รับความนิยมรับประทานอย่างไม่เสื่อมคลายเรื่อยมา
“เธอสร้างสรรค์อาหารที่โดดเด่นไม่เหมือนใคร มันคือเมนูอาหารทะเลชื่อดังที่สุดของที่นี่”
ดร.เทย์ ถือว่าปูผัดพริกและข้าวมันไก่ คืออาหารสิงคโปร์ที่คนต่างชาติรู้จักมากที่สุด
“การทำให้สิงคโปร์และปูผัดพริกปรากฏอยู่ในแผนที่โลกนับเป็นความสำเร็จที่ยิ่งใหญ่” เขากล่าว
ดร.เทย์ ได้พบกับนางแชครั้งแรกในปี 2009 เพื่อทำความเข้าใจประวัติศาสตร์ของอาหารจานนี้ หลังจากนางอึ้ง เหยียน เหยียน อดีตรัฐมนตรีการท่องเที่ยวของมาเลเซียอ้างว่าปูผัดพริกคือหนึ่งในอาหารมาเลเซียที่ถูกประเทศอื่นอ้างความเป็นเจ้าของ ถ้อยคำดังกล่าวสร้างความไม่พอใจให้คนสิงคโปร์อย่างไม่ลืมเลือน
ดร.เทย์กล่าวถึงเรื่องนี้ว่า “เธอ (นางแช) รู้สึกแย่นิดหน่อยที่มีคนกล่าวอ้างเช่นนี้ เธอพูดว่า ‘ฉันเป็นคนคิดสูตรนี้ขึ้นมา’ เธอมองว่าปูผัดพริกเป็นสิ่งที่เธอมอบให้แก่วัฒนธรรมสิงคโปร์”
การแข่งขันระหว่างมาเลเซียและสิงคโปร์ ซึ่งครั้งหนึ่งเคยเป็นประเทศเดียวกันนั้นมีด้วยกันหลายด้าน ตั้งแต่ความขัดแย้งเรื่องพรมแดนไปจนถึงด้านเศรษฐกิจ แต่ดูเหมือนเรื่องอาหารจะสร้างความไม่พอใจให้คนสิงคโปร์อยู่ไม่น้อย
ดร.เทย์บอกว่า คำพูดของนางอึ้งเป็น “คำกล่าวอ้างที่น่าขัน” เขาชี้ว่า แม้ที่อื่นจะอ้างว่าขายปูผัดพริกเหมือนกัน แต่สูตรที่เหมือนกันทั่วสิงคโปร์นั้นถือเป็นเอกลักษณ์สำคัญ
“คุณแชคือผู้คิดค้นเมนูนี้ขึ้น เวลาที่คุณมาสิงคโปร์แล้วสั่งปูผัดพริก คุณจะได้อาหารรสชาติเดียวกัน” เขากล่าว
สำหรับ ดร.เทย์มองว่าปูผัดพริกคือ “อาหารขึ้นชื่อของสิงคโปร์” และเป็นวัฒนธรรมที่โดดเด่นของชาติ ซึ่งขายกันทั่วสิงคโปร์ รวมถึงที่ Roland Restaurant ภัตตาคารขนาด 1,000 ที่นั่งที่ดำเนินกิจการโดยบุตรชายของนางแช คือ โรแลนด์ ลิม วัย 65 ปี และริชาร์ด ลิว วัย 60 ปี ซึ่งเปิดให้บริการในปี 2000 หลังจากร้าน Palm Beach Seafood ถูกขายไปในปี 1985
“ทุกวันนี้ ซอสปูผัดพริกยังเป็นสูตรลับ ผมเองก็ไม่สามารถล้วงความลับจากพวกเขาได้” ดร.เทย์กล่าวพร้อมเสียงหัวเราะ
เมื่อถามว่า ผู้คนจะยังรับประทานเมนูปูผัดพริกในอีก 30 ปีข้างหน้าหรือไม่ นายซีโตห์ นักวิจารณ์อาหารชื่อดังของสิงคโปร์ตอบว่า แน่นอน เพราะมันเป็นเมนูฮิตมาตลอด 70 ปีที่ผ่านมา
“เมื่อผ่านพ้น 50 ปีไปแล้ว ผู้คนก็จะรับประทานมันเรื่อยไป เว้นเสียแต่จะไม่เหลือปูให้กินอีกต่อไป”
หมายเหตุ : ข่าว บีบีซี ไทย ที่เผยแพร่ในเว็บไซต์ประชาชาติธุรกิจ เป็นความร่วมมือของสององค์กรข่าว
