เทปคาสเซต คืนชีพอย่างแผ่วเบา แต่เติบโตดี

คอลัมน์ Music Talk โดย ท้องฟ้าสีเทา

เราได้เห็นเทรนด์กันมาหลายปีแล้วว่าเทปคาสเซตที่เคยเสื่อมความนิยมแทบไม่มีที่ยืนในอุตสาหกรรมดนตรีได้กลับมามีลมหายใจอีกครั้ง กลายเป็นหนึ่งไอเท็มที่คนฟังเพลงซื้อหามาสะสมกันอีกครั้ง หลังได้รับอานิสงส์จากกระแสการกลับมาเป็นที่นิยมของแผ่นเสียงไวนิล ซึ่งเป็นผลพวงมาจากเทรนด์ “โหยหาอดีต” ที่เกิดขึ้นทั่วโลก

จากกระแสที่กลับมานี้ ทำให้ศิลปินที่ออกผลงานเพลงอัลบั้มใหม่ ๆ เลือกทำเทปคาสเซตออกมาขายมากขึ้น ถ้าเทียบกับช่วงสิบปีก่อนหน้านี้ ที่แทบจะไม่มีการผลิตเทปคาสเซตออกมาขายกันแล้ว

การคืนชีพของเทปคาสเซตก็ยังไม่ได้เป็นรูปเป็นร่างเท่าไวนิลที่ทำยอดขายได้เป็นกอบเป็นกำมากกว่า แต่ก็เติบโตต่อเนื่องมาหลายปีแล้ว มีข้อมูลว่า ปี 2018 ในสหรัฐอเมริกามีการขายเทปคาสเซตทั้งหมด 219,000 ตลับ ซึ่งเพิ่มขึ้น 23% จากปี 2017 แต่ก็เป็นมูลค่าน้อยนิด คิดเป็น 1 เปอร์เซ็นต์ ของจำนวนยอดขายเพลงในสหรัฐอเมริกาทั้งหมด 141 ล้านยูนิต

ส่วนฝั่งสหราชอาณาจักร มีข้อมูลจาก Official Charts บริษัทจัดเก็บสถิติในอุตสาหกรรมดนตรีอังกฤษที่เปิดเผยว่า ตั้งแต่ปี 2015 มาจนถึงปีนี้ ยอดขายเทปคาสเซตในสหรัฐอาณาจักรเติบโตอย่างต่อเนื่อง แต่ก็เป็นตัวเลขที่น้อยมาก คิดเป็นสัดส่วนเพียง 0.2 เปอร์เซ็นต์ ของภาพรวมทั้งหมด

เมื่อปี 2018 เทปคาสเซตทำยอดขายใน UK ได้ 50,000 ตลับ ซึ่งเป็นยอดขายรายปีที่สูงที่สุดนับตั้งแต่ปี 2004 เป็นต้นมา

แต่มาปี 2019 นี้เพียงแค่ครึ่งปีแรก เทปคาสเซตก็ถูกขายไปแล้ว 36,000 ตลับ มากกว่ายอดขายครึ่งปีแรกของปี 2018 เป็นเท่าตัว และ Official Charts คาดการณ์ว่า สิ้นปี 2019 ตัวเลขยอดขายเทปจะปิดที่จำนวน 75,000 ตลับ นั่นเท่ากับว่าจะเป็นยอดขายที่มากที่สุดในรอบ 15 ปี

นอกจากนั้น Official Charts ยังเปิดเผยด้วยว่า เทปคาสเซตอัลบั้มไหนขายดีที่สุด นับตั้งแต่ปี 2010 ถึงปัจจุบัน ซึ่งท็อป 5 ได้แก่ A Brief Inquiry into Online Relationships-The 1975, Guardians of the Galaxy : Awesome Mix Vol. 1-OST., Golden-Kylie Minogue, Guardians of the Galaxy : Awesome Mix Vol. 2-OST., When We All Fall Asleep, Where Do We Go ?-Billie Eilish ตามลำดับ

สิ่งที่สังเกตเห็นจากปรากฏการณ์การฟื้นคืนชีพของเทปคาสเซตในรอบนี้ คือ มันไม่ได้กลับมาในฟังก์ชั่นสื่อนำเสียงเพลงอย่างเมื่อก่อน แต่เป็นการกลับมาในฐานะ “ของสะสม” และเมื่อขึ้นชื่อว่าเป็นของสะสมก็จะมากับรูปลักษณ์ที่สวยงามกว่าปกติ และราคาสูงกว่าปกติสองสามเท่าตัว


แม้ว่าจะเป็นการฟื้นคืนชีพที่มีลมหายใจแผ่วเบา แต่ตราบใดที่กระแสโหยหาอดีตยังอยู่ และแฟนเพลงยังมีความรักให้ศิลปินอย่างเหนียวแน่น เทปคาสเซตก็ยังมีแนวโน้มจะเติบโตดีขึ้นได้อีก และยิ่งมีศิลปินที่กระแสดี มีแฟนคลับเยอะ ทำเทปคาสเซตออกมาขายมากขึ้น ก็น่าจะผลักดันยอดขายเทปขึ้นได้เป็นอย่างดี