พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจ และพระราชทานแนวพระราชดำริ ที่ทรงศึกษาค้นคว้าแนวคิดทฤษฎีและทดลองปฏิบัติด้วยพระองค์เอง จนได้รูปแบบพัฒนาที่เหมาะสมเป็นที่ประจักษ์จึงพระราชทานเผยแพร่ให้พสกนิกรนำไปปฏิบัติ จนเป็นที่ยอมรับว่า ทรงเป็น “กษัตริย์นักพัฒนา” ที่ทั้งในฐานะของนักวิชาการและนักปฏิบัติการ
ด้วยพระอัจฉริยภาพและพระปรีชาอันสูงยิ่งทางด้านการพัฒนาและพัฒนาชุมชนดังกล่าว ใน พ.ศ. 2518 กระทรวงมหาดไทยจึงกำหนดให้วันที่ 5 ธันวาคม ของทุกปี ซึ่งเป็นวันเฉลิมพระชนมพรรษาของ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เป็น “วันพัฒนา” โดยได้เชิญชวนหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชน ทั่วทั้งประเทศ จัดกิจกรรมเนื่องในวันพัฒนาระหว่างวันที่ 4 – 6 ธันวาคม ของทุกปี โดยกิจกรรมที่ดำเนินการ ได้แก่ กิจกรรมถวายชัยมงคลและลงนามถวายพระพร กิจกรรมทางศาสนาและพัฒนาจิตใจ เช่น จัดให้มีการทำบุญ ตักบาตร ปฏิบัติธรรม การลดละเลิกอบายมุข กิจกรรมพัฒนาสิ่งสาธารณประโยชน์ของชุมชน ด้วยการปรับปรุงซ่อมแซม และทำความสะอาดบ้านเรือนที่อยู่อาศัย สถานที่ราชการ สถานที่สาธารณประโยชน์ต่างๆ กิจกรรมการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม รณรงค์ปลูกและดูแลรักษาต้นไม้ ป่าไม้ สวนสาธารณะ การขุดลอกคู คลอง การกำจัดผักตบชวา กำจัดขยะมูลฝอย ตลอดจนซ่อมแซมภาชนะเก็บน้ำ การรณรงค์รับบริจาคข้าวเปลือกให้ธนาคารข้าว รณรงค์ปลูกหญ้าแฝก การจัดนิทรรศการแสดงผลงานที่สนองแนวพระราชดำริ เป็นต้น
- ร้านธงฟ้า 1.4 แสนแห่ง พร้อมรับดิจิทัลวอลเลต เช็กจังหวัดไหนร้านธงฟ้ามาก-น้อยสุด
- นักท่องเที่ยวเข้าต่ำแสน หวั่นโลว์ซีซั่นทรุดหนัก ททท.ชี้กระทบสั้นยอดบุ๊กกิ้งแอร์ไลน์แน่น
- เปิด 10 อันดับมหาวิทยาลัยรัฐ-ราชภัฏ-เอกชน ที่ได้รับความนิยมมากสุด
และใน พ.ศ. 2531 พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร พระราชทานคำขวัญเนื่องในวันพัฒนาให้แก่กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย คือ “พัฒนาคือสร้างสรรค์” เพื่อเป็นแนวทางในการปฏิบัติตัวและปฏิบัติหน้าที่ของนักพัฒนา
เมื่อพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงเจริญพระชนมพรรษา 84 พรรษา ใน พ.ศ. 2554 กระทรวงมหาดไทยโดยกรมการพัฒนาชุมชน ร่วมเฉลิมพระเกียรติด้วยการจัด “โครงการหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ 5 ธันวาคม 2554” จำนวน 1,756 หมู่บ้านทั่วประเทศ โดยส่งเสริม “ครอบครัวพัฒนา” 52,680 ครอบครัว
ผ่านการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ อบรม ดูงาน ลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง และขยายผลไปสู่ทุกครอบครัวในหมู่บ้าน เพื่อให้ เกิดความสุขทั้งของตนเอง ครอบครัว และชุมชน โดยสามารถลดรายจ่าย เพิ่มรายได้ เกิดการออม ไม่มียาเสพติด ไม่มีหนี้นอกระบบ มีการจัดสวัสดิการชุมชน มีการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ซึ่งจะส่งผลให้คนในชุมชน มีความสุขอย่างยั่งยืน และเป็นต้นแบบของหมู่บ้านแห่งความสุขมวลรวมชุมชน
เพื่อน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช
บรมนาถบพิตร กรมการพัฒนาชุมชนยังคงขับเคลื่อนงานพัฒนาชุมชนสนองพระบรมราโชวาทและพระราชดำริพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร อย่างต่อเนื่อง อาทิเช่น ขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงให้เป็นรากฐานของชีวิตประชาชนในหมู่บ้าน, พัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง, รวมทั้งน้อมนำแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ฯ “สืบ สาน รักษา ต่อยอด” มาดำเนินโครงการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา” ซึ่งเป็นโครงการต้นแบบของวันดินโลก
