เสียงวิจารณ์โหมใส่ ประธานเฟด เจอโรม พาวเวลล์ ด้นสด-ไล่ตามเงินเฟ้อ

เจอโรม พาวเวลล์
Federal Reserve Chairman Jerome Powell (AP Photo/Manuel Balce Ceneta)

เจอโรม พาวเวลล์ ประธานเฟด เผชิญเสียงวิพากษ์วิจารณ์มากขึ้น ระหว่างพยายามรับมือภาวะเงินเฟ้อที่พุ่งเป็นประวัติการณ์ ไม่ว่าจะพูดอะไรตอนนี้ดูจะไม่ช่วยให้สถานการณ์ดีขึ้น

วันที่ 23 มิถุนายน 2565 สำนักข่าว เอพี รายงานว่า ประธานธนาคารกลางสหรัฐอเมริกา เจอโรม พาวเวลล์เพิ่งเข้าให้การต่อคณะกรรมาธิการกิจการธนาคาร บ้าน และเขตเมือง วุฒิสภาสหรัฐ และยืนยันว่า เฟดจะขึ้นอัตราดอกเบี้ยให้สูงพอและเร็วพอที่จะฉุดเงินเฟ้อลงมาให้ได้ โดยจะไม่ไปคุมเข้มสินเชื่อเพื่อให้เศรษฐกิจหลบเลี่ยงภาวะถดถอย

สมาชิกกมธ.วุฒิสภาพรรคเดโมแครตส่วนใหญ่ตั้งคำถามว่า การขึ้นอัตราดอกเบี้ยจะคุมเงินเฟ้ออยู่หรือไม่ หรือจะยิ่งทำให้เศรษฐกิจดิ่งหัวลง ส่วนส.ว.พรรครีพับลิกันต่างตำหนิว่า ประธานเฟดขยับช้าเกินไปในการขึ้นดอกเบี้ย แล้วตอนนี้เพิ่งจะมาเร่งจนเสี่ยงจะทำให้เศรษฐกิจถดถอย

Federal Reserve Chairman Jerome Powell speaks to the Senate Banking, Housing and Urban Affairs Committee, June 22, 2022, in Washington. (AP Photo/Manuel Balce Ceneta)

ในที่ประชุมวันที่ 22 มิ.ย. ส.ว.จอห์น เทสเตอร์ จากรัฐมอนทานา ตั้งคำถามว่า การขึ้นดอกเบี้ยคุมเงินเฟ้อจะทำให้เกิดภาวะเศรษฐกิจถดถอย หรือ recession (รีเซสชัน) หรือไม่ นายพาวเวลล์ตอบว่า “นั่นเป็นผลที่เราไม่ตั้งใจให้เกิดขึ้น แต่ย่อมเป็นไปได้”

นายพาวเวลล์กล่าวย้ำว่า ภารกิจอันดับต้นๆ ของเฟดคือการลดอัตราเงินเฟ้อให้ค่อยๆ ลงแบบซอฟต์แลนดิ้ง โดยไม่ไปกระทบกับการจ้างงานและไม่ทำให้เศรษฐกิจถดถอย เส้นทางการขึ้นดอกเบี้ยในอนาคตขึ้นอยู่กับว่าเงินเฟ้อจะลดลงเร็วเพียงใด

ไม่มีสคริปต์อาศัยด้นสด

พาวเวลล์เคยได้รับคำชมมากในการแสดงบทบาทฝ่าวิกฤตช่วงโรคระบาดโควิด เมื่อสยบภัยคุกคามนี้ต่อเศรษฐกิจของสหรัฐได้อยู่หมัด แต่เงินเฟ้อที่สูงขึ้นและบานปลายอยู่ตอนนี้ ไปไกลกว่าที่นายพาวเวลล์และทีมงานเฟดประเมินไว้

. Win McNamee/Getty Images/AFP

การประชุมนโยบายเมื่อสัปดาห์ก่อน นายพาวเวลล์ประกาศว่าเปลี่ยนใจในนาทีสุดท้าย หันขึ้นดอกเบี้ยให้สูงขึ้นกว่าที่เคยบอกไว้ (0.75%) จากนั้นก็เปิดแถลงข่าว มีเนื้อหาที่นักเศรษฐศาสตร์มองว่า สับสนอลหม่านละย้อนแย้งกันเอง

เฟดประกาศขึ้นอัตราดอกเบี้ย 0.75% ท่ามกลางเงินเฟ้อที่พุ่งสูงสุดรอบ 40 ปี และสูงกว่าที่เคยประเมินไว้เมื่อสามเดือนก่อน การขึ้นดอกเบี้ยล่าสุดทำให้อัตราดอกเบี้ยไปอยู่ที่ 1.5%-1.75%

นายพาวเวลล์เผชิญกับสถานการณ์เงินเฟ้อสูง ตลาดหลักทรัพย์พากันร่วง และแนวโน้มเศรษฐกิจถดถอยส่อเค้ามากขึ้นเรื่อยๆ พร้อมกับคำถามและเสียงวิจารณ์ที่ตลบอบอวลการทำงานรับใช้เฟด ในช่วงเวลาที่ความท้าทายพอกพูนขึ้น

“เฟดใช้วิธีต้นสดและร้อนรนในการรับมือกับเงินเฟ้อที่สูงขึ้นอย่างมีผลกระทบเจ็บปวด เฟดไม่มีสคริปต์ แค่ลุยๆ ไปเฉพาะหน้า” มาร์ก แซนดี หัวหน้าทีมนักเศรษฐศาสตร์ของมูดี แอนาไลติกส์ กล่าว

เจอโรม พาวเวลล์
เจอโรม พาวเวลล์ ประธานเฟด ตอบคำถามคณะกรรมาธิการวุฒิสภา ที่กรุงวอชิงตัน 22 มิ.ย. 2022 / Win McNamee/Getty Images/AFP

ได้แต่วิ่งไล่ตามปัญหา

ส่วนวิลเลียม ดัดลีย์ อดีตประธานสาขานิวยอร์กของเฟด และเคยอยู่ในบอร์ดของเฟด กล่าวว่า ผู้นำของธนาคารกลางทำให้ความน่าเชื่อถืออยู่ในภาวะเสี่ยง โดยเฉพาะการเปลี่ยนใจในนาทีสุดท้ายแบบนั้น อาจบั่นทอนความน่าเชื่อถือได้ ในขณะที่การสื่อสารกับตลาดและประชาชนเป็นเรื่องสำคัญอย่างยิ่งยวด

หลายคนเห็นว่า ประธานเฟดรอนานเกินไปกว่าจะคุมเข้มสินเชื่อตอนที่เงินเฟ้อเริ่มขยับสูงขึ้นตั้งแต่ปีที่แล้ว แต่ตอนนี้กลับจะมาเพิ่มดอกเบี้ยให้เร็ว ทั้งที่วิธีการนี้เสี่ยงทำให้เศรษฐกิจถดถอย

“ความกลัวที่เลวร้ายที่สุดเกี่ยวกับเฟดล้วนยืนยันแล้ว พวกเขาตกไปอยู่ด้านหลังปัญหาแล้ว และกำลังใช้เกมอันตรายเพื่อจะวิ่งไล่จับปัญหาให้ได้” อีธาน แฮร์ริส หัวหน้าทีมเศรษฐกิจทั่วโลกประจำธนาคารแห่งอเมริกา หรือ Bank of America กล่าว

File Photo AP Photo/Mark Lennihan

ความวิตกกังวลที่เกี่ยวเนื่องกันก็คือ นายพาวเวลล์ยืนกรานว่าเฟดจะขึ้นดอกเบี้ยไปเรื่องๆ จนกว่าจะเห็นสัญญาณชัดเจนว่า เงินเฟ้อจะลดลงไปอยู่ที่ระดับ 2% ต่อปี แต่การขึ้นดอกเบี้ยรัวๆ แบบนั้นจะทำให้เศรษฐกิจชะลอตัว และนำไปสู่ภาวะถดถอยในที่สุด

“จะเป็นการลงจอดที่แรงเลยทีเดียวละ ความเสี่ยงที่จะเกิดการลงจอดแรงเพิ่มขึ้นแล้ว” นายดัดลีย์ กล่าวถึงคำเปรียบเปรยของนายพาวเวลล์ก่อนหน้านี้ว่าพยายามจะทำให้เศรษฐกิจค่อยๆ ลงแบบการลงจอดอย่างนิ่มนวล

สัปดาห์ก่อน คณะวางนโยบายของเฟด อัพเดตการฉายภาพเศรษฐกิจครั้งแรก นับจากเริ่มขึ้นดอกเบี้ยเมื่อเดือนมีนาคม ว่าจากนี้ไป เศรษฐกิจจะอ่อนแอลงไปอีกสองปี ส่วนภาวะคนว่างงานจะเพิ่มขึ้น แต่ไม่มาก คือราว 3.9% ภายในปี 2023 หรือคิดเป็นหนึ่งในสิบของระดับปัจจุบัน