คอลัมน์ : บทบรรณาธิการ
กรมควบคุมมลพิษได้รายงานคุณภาพอากาศในพื้นที่ภาคเหนือหลายจังหวัดมีค่าฝุ่นละอองขนาดจิ๋วที่มีขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน หรือ PM 2.5 และฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 10 ไมครอน หรือ PM 10 ซึ่งเกิดจากการเผาไหม้ของเครื่องยนต์ดีเซล การเผาในที่โล่ง และกระบวนการในการประกอบอุตสาหกรรม “สูงเกินกว่าค่ามาตรฐาน” หรืออยู่ในกลุ่มสีแดง มีผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชน
จากสถิติที่จัดเก็บในรอบสัปดาห์ที่ผ่านมา ได้แสดงให้เห็นถึงความรุนแรงของปัญหาฝุ่นละอองขนาดจิ๋ว อาทิ อ.เมือง จ.เชียงใหม่ ค่า PM 2.5 เคยพุ่งขึ้นไปสูงถึง 155 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร ส่วนที่ จ.เชียงราย โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่ อ.แม่สาย ติดชายแดนเมียนมา มีค่า PM 2.5 วัดได้ 295 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร ค่า PM 10 วัดได้ 310 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร และที่จังหวัดลำปาง ค่า PM 2.5 วัดได้ที่ 108 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร ค่า PM 10 วัดได้ที่ 135 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร
- ร้านธงฟ้า 1.4 แสนแห่ง พร้อมรับดิจิทัลวอลเลต เช็กจังหวัดไหนร้านธงฟ้ามาก-น้อยสุด
- นักท่องเที่ยวเข้าต่ำแสน หวั่นโลว์ซีซั่นทรุดหนัก ททท.ชี้กระทบสั้นยอดบุ๊กกิ้งแอร์ไลน์แน่น
- เปิด 10 อันดับมหาวิทยาลัยรัฐ-ราชภัฏ-เอกชน ที่ได้รับความนิยมมากสุด
ทั้งหมดนี้ล้วนแล้วแต่เกินไปกว่าค่ามาตรฐานที่กรมควบคุมมลพิษ กำหนดไว้ให้ค่าฝุ่น PM 2.5 ไม่ควรเกิน 50 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตรใน 24 ชั่วโมง ไปหลายเท่าตัวทีเดียว
ดูเหมือนว่าตัวการสำคัญที่ก่อให้เกิดฝุ่นละอองขนาดจิ๋ว นอกเหนือไปจากกระบวนการเผาไหม้ของเครื่องยนต์ดีเซล การเผาในที่โล่ง ภายในประเทศตัวเองแล้ว ฝุ่นละอองจิ๋วทั้ง PM 2.5 และ PM 10 ยังสามารถลอยข้ามแดนด้วยการพัดพาของลมจากประเทศเพื่อนบ้านได้ด้วย
นั่นหมายความว่า ทั้งประเทศไทยและประเทศเพื่อนบ้านล้วนกำลังเข้าสู่ช่วงระยะเวลาแห่งการ “เผาไร่” ทั้งเพื่อการเก็บเกี่ยวและเตรียมดินเพื่อที่จะปลูกพืชในรอบต่อไป ดังนั้นความเข้มงวดกวดขันผู้เผาในที่โล่งภายในประเทศไทยเพียงอย่างเดียว จึงไม่สามารถลดหรือขจัดปริมาณฝุ่นละอองขนาดจิ๋วให้หมดไปได้
ในเมื่อฝั่งหนึ่งควบคุมการเผา แต่อีกฝั่งหนึ่งห่างกันแค่ข้ามแดนกลับมีการเผาอย่างเสรี จากประจักษ์พยาน จุดความร้อน หรือ hot spot ที่เพิ่มขึ้นจนกลายเป็น “ปื้นสีแดง” ล้อมรอบภาคเหนือของไทยทุกทิศทุกทาง
ดูเหมือนว่า การดำเนินการของรัฐบาลไทยในการที่จะ “ลด” หรือ “ขจัด” การเผาในที่โล่งข้ามแดนจากประเทศเพื่อนบ้านจะทำได้แค่การขอความร่วมมือ และการเจรจา ภายใต้สารพัดแผนปฏิบัติการ สารพัด roadmap เพื่อลดจุดความร้อนที่เกิดขึ้น
ทว่าในทางปฏิบัติจริง แผนเหล่านี้ล้วนแล้วแต่ไม่ประสบผลสำเร็จ จึงสมควรที่รัฐบาลไทยจะต้องส่งเสียงดัง ๆ ไปถึงประเทศเพื่อนบ้าน เพื่อก่อให้เกิดความร่วมมืออย่างจริงจิง มีประสิทธิภาพ ในการลดจุดความร้อน อันจะนำไปสู่การลดฝุ่นละอองจิ๋วข้ามแดนได้ในที่สุด
