เมื่อเศรษฐกิจยังถดถอย เทคโนโลยีเริ่มวิ่งแซงผู้คน แล้วเราจะรับมืออย่างไร? ย้อนภาพการปลดพนักงานครั้งใหญ่ ตลอดปี 2565 และเรียนรู้เพื่อเตรียมพร้อมสำหรับอนาคต
ตลอดปี 2565 ที่ผ่านมา แม้สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 จะเริ่มมีสัญญาณที่ดีขึ้นจนกลับมาเดินหน้าต่อได้แล้ว แต่รอยแผลจากสถานการณ์ดังกล่าว โดยเฉพาะรอยแผลที่ฝากไว้กับระบบเศรษฐกิจที่ทำให้หลายประเทศถดถอย
- ทำฟันประกันสังคม ไม่ต้องสำรองจ่าย เดือน มี.ค. 67 ยอด 169 ล้านบาท
- รู้ไหม ? 31 มณฑลจีน ชอบสินค้าอะไรของไทย
- KBANK ปรับโครงสร้างใหญ่ ลดจำนวนบอร์ด ตั้ง 4 เอ็มดีเป็น “ผู้จัดการใหญ่” มีผล 1 พ.ค.67
ขณะเดียวกันการมาของสถานการณ์โควิด-19 ก็ทำให้เทคโนโลยีพัฒนาขึ้นอย่างรวดเร็ว จนทำให้หลายบริษัทเลือกที่จะนำเทคโนโลยีมาทดแทนคนในบางเนื้องาน ผลร้ายก็กลับมาที่เหล่าพนักงานที่ต้องตกงานไปอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
ย้อนเหตุการณ์ หลายองค์กร “ปลดพนักงาน”
เหตุการณ์การปลดพนักงานตลอดปี 2565 มีหลาย ๆ ครั้งที่สั่นสะเทือนต่อผู้คนอยู่ไม่น้อย โดยเฉพาะบริษัทเทคโนโลยี ที่มีการปลดคนจำนวนมาก จนทำให้ใครหลายคนตั้งคำถามถึงความมั่นคงในหน้าที่การงาน ที่แม้แต่คนทำงานบริษัทเทคโนโลยี ที่เป็นโลกอุตสาหกรรมใหม่และเป็นอนาคตของโลกวันนี้ ยังเสี่ยงตกงานได้
หนึ่งในบริษัทเทคโนโลยีที่มีการประกาศปลดพนักงาน คือ Meta Platform Inc. เจ้าของเฟซบุ๊ก (Facebook) และอินสตาแกรม (Instagram) ที่ประกาศปลดพนักงานครั้งใหญ่ มากถึง 11,000 คน ซึ่งนับเป็นสถิติการปลดพนักงานที่มากที่สุดตลอดทั้งปี
สาเหตุหลักของการปลดครั้งนี้ คือ การปรับโครงสร้างองค์กรให้เหมาะสม หลังธุรกิจด้านเมตาเวิร์สที่เป็นหมุดหมายใหม่ของบริษัทฯ ยังอยู่ในสถานะขาดทุน ไม่สามารถสร้างรายได้ให้กับบริษัทได้
นอกจากบริษัทระดับโลกแล้ว บริษัทเทคโนโลยีในเอเชียก็มีการประกาศปลดพนักงานด้วยเช่นกัน ไม่ว่าจะเป็น Sea (ซี) ของสิงคโปร์ เจ้าของ Shopee, ShopeePay ที่ประกาศปลดพนักงานอย่างต่อเนื่อง จากปัญหาขาดทุนสะสม จนล่าสุดมีการปลดแล้วอย่างน้อย 7,000 คน หรือ GoTo เทคสตาร์ทอัพสัญชาติอินโดนีเซีย ที่ประกาศปลดพนักงาน 1,300 คน เพื่อลดต้นทุน และรับมือกับโลกข้างหน้าที่ยังรวนเร
นอกจากบริษัทเทคโนโลยีที่ปลดพนักงานกันเป็นจำนวนมากแล้ว ธุรกิจประเภทอื่น ๆ ก็ต้องปลดพนักงานไปไม่น้อยเช่นกัน ทั้งบริษัทสื่อ บันเทิง และบริษัทที่เกี่ยวข้องกับอุปกรณ์ไฟฟ้า
Shopee-JSL สองเคสปลดพนักงานครั้งใหญ่ ในเมืองไทย
ในประเทศไทยเอง การปลดพนักงานครั้งใหญ่ ๆ ที่เกิดขึ้นและเป็นกระแสข่าวอย่างยาวนาน หนึ่งในนั้นคือ Shopee (ช้อปปี้) แบรนด์อีคอมเมิร์ซยอดนิยมในไทย ที่ความนิยมและรายได้มีทิศทางที่สวนทางกันอย่างมาก
โดยประเทศไทย เป็นหนึ่งในประเทศที่บริษัทแม่ Sea (ซี) ตัดสินใจปลดและปรับลดพนักงาน ทั้งส่วนของ Shopee, ShopeePay อีวอลเล็ต และบริการฟู้ดเดลิเวอรี่ ShopeeFood ซึ่งมีการปลดแล้วถึง 2 ครั้ง โดยเริ่มจากปลดพนักงานส่วนของบริการ Pay และ Food ราว 50% เมื่อเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา และตามมาด้วยพนักงานส่วนอีคอมเมิร์ซที่โดนปลดราว 10% เมื่อเดือนกันยายน 2565
อีกหนึ่งการปลดที่ยิ่งใหญ่และน่าตกใจ คือ กรณีของบริษัท เจ เอส แอล โกลบอล มีเดีย ที่ประกาศยุติการดำเนินงานบางส่วน ตั้งแต่ 1 กรกฎาคมที่ผ่านมา ทำให้พนักงานนับร้อยคน กลายเป็นคนตกงานในทันที
ย้อนกลับไปในแถลงการณ์ของบริษัทฯ ระบุเหตุผลการปิดตัวไว้ว่า “บริษัท จะพยายามปรับตัวในรูปแบบต่าง ๆ เพื่อให้สามารถยืนหยัดในอุตสาหกรรมสื่อบันเทิงได้ต่อไป เพื่อที่จะได้สร้างผลงานที่ดีมีคุณภาพให้กับผู้ชมของเรา แต่ก็ยังไม่บรรลุผลตามที่ตั้งเป้าหมายได้”
แต่เมื่อ “ประชาชาติธุรกิจ” ย้อนกลับไปดูผลประกอบการก่อนบริษัทปิดตัว พบว่า มีรายได้ที่ลดลง แม้บางปีจะสามารถทำรายได้เพิ่มขึ้นเมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า แต่ก็ยังไม่ช่วยให้ภาวะขาดทุนสะสมที่เกิดขึ้นตั้งแต่ปี 2560 บรรเทาลงได้
นอกจากนี้ ปัญหาด้านรายได้และผลประกอบการของบริษัทฯ ที่อยู่ในภาวะขาดทุนมาโดยตลอด ยังกระทบถึงพนักงาน ตั้งแต่การจ่ายเงินเดือนที่ไม่สามารถจ่ายได้เท่ากับช่วงปกติ ไปจนถึงการจ่ายค่าชดเชยกรณีตกงาน ที่บริษัทไม่สามารถจ่ายได้เต็มจำนวน จนทำให้เกิดการร้องเรียนจากพนักงาน ท้ายที่สุด บริษัทฯ ต้องตัดใจขายสำนักงานของตัวเองในซอยลาดพร้าว 107 เพื่อนำเงินมาชดเชยให้กับพนักงานจนครบจำนวน
ไม่ใช่แค่เศรษฐกิจ ที่อาจกระทบคนทำงาน (และบริษัท)
นอกจากปัญหาเศรษฐกิจและการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ รอบตัว ที่อาจทำให้บริษัทตัดสินใจปลดพนักงานได้ ในมุมของพนักงานเอง ก็อาจตัดสินใจที่จะทิ้งบริษัทได้เช่นกัน ดังเช่นกระแสต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในรอบปีที่ผ่านมา ไม่ว่าจะเป็น Great Resignation ภาวะที่คนทำงานส่วนใหญ่ลาออกเนื่องจากความต้องการที่เปลี่ยนแปลงไปจากสถานการณ์โควิด-19 ทั้งรูปแบบการทำงานและการใช้ชีวิต
รวมถึงภาวะหมดไฟ ที่เป็นปัญหาสำคัญของคนทำงาน จนทำให้ใครหลายคนตัดสินใจลาออกจากงานได้โดยง่ายกว่าเดิม ไม่ว่าจะเป็นระบบการทำงาน ภาระงาน หรือความเครียดจากการทำงาน ซึ่งล้วนเป็นตัวเร่งให้เกิดภาวะนี้
คนทำงาน (และบริษัท) จะรับมืออย่างไร? ในวันที่โลกไม่เหมือนเดิม
ทางออกสำคัญในการรับมือการเปลี่ยนแปลงด้านทรัพยากรบุคคล ในมุมของคนทำงาน การพัฒนาตนเอง เติมความรู้ให้ตนเองอยู่เสมอ ยังเป็นสิ่งสำคัญที่จะทำให้ยังทำงานในบริษัทเดิมต่อได้ หรือหากต้องลาออก หรือถูกปลดออก ก็ยังทำให้มีภาษีที่ดีกว่าในการได้งานทำในที่ทำงานใหม่
ยิ่งในปัจจุบัน โลกออนไลน์ ทำให้เราสามารถเข้าถึงเนื้อหาการเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้ง่ายขึ้นและมากขึ้นกว่าในอดีต ทำให้โอกาสในการพัฒนาตนเองอยู่ใกล้แค่เอื้อม
ขณะที่บริษัทเอง ต้องพัฒนาการทำงานของบริษัท ทั้งรูปแบบการทำงาน ระบบการทำงาน รวมถึงความเป็นอยู่ของพนักงาน ให้ตอบสนองกับความต้องการของพนักงานมากที่สุด รวมถึงพยายามสำรวจและรับฟังความต้องการหรือปัญหาของพนักงานอยู่เสมอ เพื่อให้บริษัทหรือองค์กร ยังคงเป็นมิตรกับคนทำงานต่อไป
แม้เราจะปฏิเสธหรือหนีความเปลี่ยนแปลงของโลกไม่ได้ แต่การเตรียมตัวเองให้พร้อมกับการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้น ยังเป็นสิ่งสำคัญที่ทำให้เราอยู่รอดในวันที่โลกใบเดิมไม่แน่นอนได้
